Egzamin ósmoklasisty po nowemu. Co będzie w arkuszach CKE? "Mam przeczucie"

Od 13 do 15 maja przeprowadzony zostanie egzamin ósmoklasisty. Najpierw uczniowie zmierzą się z językiem polskim. Później czeka ich matematyka. Ostatniego dnia rozwiążą arkusz z języka obcego.

Egzamin ósmoklasisty w 2025 roku potrwa dłużej - jego dotychczasowy czas zostanie wydłużony o około 25 proc. Uczniowie na języku polskim będą mieć 150 minut; na matematyce - 125 minut; a na języku obcym nowożytnym - 110 minut.

Jak mówił Interii dyrektor CKE Robert Zakrzewski, zdający zyskają dzięki temu większą swobodę w gospodarowaniu czasem podczas rozwiązywania zadań egzaminacyjnych: będą mogli ponownie zastanowić się nad udzielonymi odpowiedziami, czy też dokładnie sprawdzić ich poprawność, również pod kątem przeniesienia na kartę odpowiedzi.

Jednocześnie podkreślił: wydłużenie czasu nie oznacza dodania kolejnych zadań i podniesienia trudności egzaminu ósmoklasisty.

Co ważne, egzaminu ósmoklasisty nie można nie zdać. Udział w nim jest jednak obowiązkowy, a uzyskane wyniki mają znaczenie przy rekrutacji do szkół średnich.

Arkusz z języka polskiego na egzaminie ósmoklasisty podzielony jest na cztery części: czytanie ze zrozumieniem, test historyczno-literacki, gramatyka i język oraz wypracowanie.

Do kanonu lektur w bieżącym roku szkolnym wróciły - dla klas IV-VI - "Opowieści z Narni", "Chłopcy z Placu Broni", komiks "Kajko i Kokosz. Szkoła latania", a dla klas VII-VIII "Syzyfowe prace" we fragmentach i "Artysta" Mrożka.

- To może sprawiać pewną trudność, wielu moich uczniów nie przerabiało tych lektur w szkole - mówi Interii Weronika, korepetytorka z "Prosto i na temat".

I dodaje: - Dużo jest presji nakładanej na uczniów. Za dużo, patrząc na to, co zależy od wyniku tego egzaminu. Naprawdę, nie należy się aż tak nim przejmować.

Jak więc podejść do egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego? Zacznijmy od wspomnianych już lektur. - Wcale nie trzeba ich od nowa tuż przed testem czytać - lepiej bardzo dobrze opanować opracowanie niż przeczytać daną książkę i jej nie zrozumieć - wskazuje.

- Nie ma sensu też skupiać się na lekturach, które były w ubiegłych latach na egzaminie. Nie zdarzyło się, żeby się powtórzyły. Oczywiście CKE może tym razem zrobić psikus, ale nie sądzę. Można w związku z tym odpuścić sobie "Kamienie na szaniec" czy "Balladynę". Polecałabym skupić się na tych pozycjach, które doszły do podstawy programowej. Mam jakieś przeczucie, że w tym roku będą "Syzyfowe prace" lub "Opowieści z Narni" - mówi korepetytorka.

Jakie jeszcze rady ma Weronika? - W części czytania ze zrozumieniem trzeba umieć wskazać dokładną odpowiedź w podanym tekście. Nie opierać się na tym, co nam się wydaje, tylko zaznaczyć konkretny fragment, po arkuszu można pisać - radzi.

O części gramatyczno-językowej mówi tak: - Dużo jest tego w podstawie programowej, a na egzaminie pojawiają się dosłownie dwa zadania za maksymalnie trzy punkty. Lepiej przy powtarzaniu skupić się na czymś innym.

A co z wypowiedzią pisemną? - Polecałabym dokładnie zapoznać się z zasadami oceniania z poprzednich lat, które dostępne są przy arkuszach. Uczniowie przejmują się ortografią i interpunkcją, a z tego co pamiętam z ortografii są dwa punkty, a z interpunkcji jeden. Dla porównania taka drobna rzecz, jak zaznaczenie akapitów, to też dwa punkty z 20 możliwych.

Rozmawiamy jeszcze o pewniakach. - Po pierwsze chronologia w lekturze - często pojawia się tabelka do uzupełnienia, co było w danej książce najpierw, a co później. Zdarzają się też pytania o znaczenie słów razem z fragmentem słownika PWN o to, w którym fragmencie użyto danego słowa w konkretnym znaczeniu. Powtarzają się również zadania sprawdzające umiejętność porównania bohaterów lektur obowiązkowych. Chodzi o wskazanie, który inny bohater literacki też zachowywał się podobnie, miał przed sobą analogiczne wyzwania. Zawsze jest też zadanie graficzne, najczęściej plakat dotyczący lektury.

Na ostatniej prostej korepetytorka radzi, aby poprzeglądać stare arkusze, zwłaszcza z ostatnich lat. - Czytajcie uważnie polecenia. I nie stresujcie się!

Egzamin ósmoklasisty z matematyki składać się będzie z 20-21 zadań, a łączna liczba punktów do uzyskania wynosić będzie 30. To zmiana, bo w ubiegłych latach maksymalnie można było zdobyć 25 punktów.

Jak ta punktacja rozkłada się na zadania? Tych zamkniętych, po jednym punkcie, ma być w tym roku 14-15, a otwartych między pięć a sześć - każde z nich za dwa lub trzy punkty.

- Tych zadań otwartych będzie więcej niż dotychczas - mówi Interii Kamila, autorka kursu Matematyka Gryzie.

W tym roku zmiany dotyczą też zakresu materiału, który obowiązywać będzie na egzaminie. - Wracają zagadnienia takie jak system rzymski, długość i pole okręgu, czy dowodzenie w geometrii, które były usunięte z podstawy programowej po pandemii - mówi nasza rozmówczyni.

A skoro wracają, to zapewne na egzaminie się pojawią.

Kamila mówi też o pewniakach. - Co roku pojawiają się powtarzające się typy zadań: z ułamkami, obliczaniem czasu, z potęg i pierwiastków, proporcje, obliczanie kątów i Pitagorasa, zadanie z prędkości drogi i czasu, bryły. Warto się ich nauczyć - pewnie też się pojawią - wskazuje.

Ósmoklasistom radzi: - Czytajcie dokładnie polecenia, sprawdźcie dwa razy każde zadanie i nie stresujcie się.

Około dziewięć zadań zamkniętych, pięć otwartych i 55 punktów do zdobycia - tak wyglądać będzie egzamin ósmoklasisty z języka angielskiego.

Jest delikatna zmiana: do tej pory uczniowie musieli wykazać się znajomością języka na poziomie A2, teraz jest to poziom A2/A2+ w zakresie rozumienia wypowiedzi. - Czyli w czytaniu i słuchaniu może pojawić się coś nieco trudniejszego, ale to tylko pół poziomu, więc nie przejmowałabym się tym - mówi Interii Monika Pałucka, anglistka znana w sieci jako pani.english, która na swoich kursach od lat przygotowuje uczniów do egzaminu ósmoklasisty.

Pytana, jaki w tym roku będzie ten egzamin, odpowiada: - Myślę, że zakres i poziom trudności będą porównywalne do ubiegłego roku.

Dodaje jednak, że warto zwrócić uwagę na kilka nowości. - Doszło trochę słownictwa - trzy nowe tematy: "okresy życia" (dział: człowiek), "oceny szkolne" (edukacja) i "twórcy i ich dzieła" (kultura). W wypowiedzi pisemnej może być też zmiana. W tamtym roku obowiązywały trzy formy: e-mail, wpis na blogu i wiadomość. Teraz trzeba sugerować się całą podstawą programową, według której uczeń musi umieć napisać też ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, SMS, pocztówkę i historyjkę. W mojej ocenie jednak w arkuszu pojawi się e-mail albo wpis na blogu - wskazuje na to zapis w informatorze - tłumaczy nauczycielka.

Jak podejść do rozwiązywania arkusza? - Trzeba dobrze przygotować się do czytania - to nawet 35 procent wszystkich punktów. Słuchanie to kolejne około 25 proc. Do tego dochodzi wypowiedź pisemna, która daje 20 proc. punktów. Za żadne inne zadanie nie można dostać aż 10 punktów. Wiem, że są uczniowie, którzy w ogóle się za to nie zabierają, to duży błąd - mówi Monika Pałucka.

Zapewnia, że skonstruowanie wypowiedzi pisemnej nie jest aż tak trudne. - Trzeba skupić się na tak zwanych "kropkach" z polecenia i pisać prostymi zdaniami. Polecenia się często powtarzają - np. "wyjaśnij dlaczego", więc można nauczyć się schematów. Warto też pilnować limitu słów: minimum to 50, maksimum 120, a jeśli wypowiedź ma mniej niż 41 słów, nie da się zdobyć więcej niż 4 punkty - tłumaczy anglistka.

Wymienia też "pewniaki": - W każdym arkuszu są czasy Present Simple i Past Simple. Regularnie pojawiają się też czasowniki modalne, stopniowanie przymiotników, zaimki - szczególnie dzierżawcze - np. "yours", "mine" - oraz przyimki miejsca. Do tego konstrukcje takie jak "be going to" czy "there is/are", które przydają się też do wypracowania. Jeśli chodzi o słownictwo, wyrażenia również się powtarzają, np. "apologize for", "express worry" czy "how about doing something".

Anglistka na koniec dzieli się radami dla każdego ósmoklasisty, nie tylko przed egzaminem z języka obcego.

- Zadbajcie o sen, regenerację i codzienny ruch. Jedzcie zdrowo - to wszystko wpływa na pracę mózgu. Możecie też spróbować ćwiczeń relaksacyjnych, na YouTube znajdziecie wiele krótkich filmików. Koniecznie róbcie przerwy podczas nauki - warto poznać technikę Pomodoro. Nie uczcie się godzinami bez przerwy i nie przesadzajcie z nauką dzień przed egzaminem. Powodzenia!

Arkusze CKE wraz z rozwiązaniami będziemy na bieżąco publikować w Interii w raportach specjalnych. Sprawdź, jak przebiegały matury i z czym mierzyli się maturzyści oraz co znalazło się na egzaminie ósmoklasisty.