Påskekrim, Semana Santa. Tak wygląda Wielkanoc na świecie

Wielkanoc to dla wielu narodów wyznających religię chrześcijańską nie tylko czas zadumy. To święto ma przypominać mękę, śmierć oraz zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa, ale jest to także czas radości i oczekiwania na nadchodzącą wiosnę.

To właśnie na wyspie Korfu można doświadczyć jednej z najbardziej zadziwiających tradycji wielkanocnych. Punktualnie o jedenastej przed południem, osoby zamieszkujące grecką wyspę, wyrzucają z okien czerwone, gliniane dzbanki. Żeby było ciekawiej, wyrzucane naczynia uzupełniają obficie wodą. Huki, grzmoty, radosne okrzyki - to wszystko towarzyszy celebracji zmartwychwstania Jezusa Chrystusa oraz nadejścia wiosny. Podobno zabierając z ulicy kawałek roztrzaskanego garnka, gwarantujemy sobie szczęście na cały rok!

CZYTAJ WIĘCEJ: Jak Polacy planują spędzić święta? Wielkanoc poza domem coraz popularniejsza, ceny noclegów nie zachęcają

Ale nie tylko na wyspie Korfu Grecy obchodzą Wielkanoc na swój wyjątkowy sposób. Jajka wielkanocne w całym kraju są malowane na czerwono - w przeciwieństwie do naszej tradycji, która mówi o malowaniu pisanek na wszelakie wiosenne kolory. Czerwień symbolizuje w Grecji krew Chrystusa, a jajko, podobnie jak w Polsce, jest symbolem odrodzenia. Te dwa symbole połączone w jedno oznaczają zwycięstwo życia nad śmiercią.

Czerwone jajka wykorzystywane są także w grze tsougrisma - celem jest zbicie jajka przeciwnika uderzając jednym jajkiem o drugie. Te, które zostanie w całości, przyniesie zwycięzcy dużo szczęścia w przyszłości.

Jest taki dzień w Finlandii, w którym dzieci przebrane za wiedźmy pukają do drzwi sąsiadów. Wydawać by się mogło, że to Halloween, a to... Niedziela Palmowa! Na tę okazję dzieci stroją wierzbowe gałązki w kolorowe wstążki i inne ozdoby. Odwiedzając okoliczne domy, nie mogą zapomnieć o kilku magicznych słowach wypowiedzianych w narodowym języku - “Virvon varvon tuoreeks terveeks tulevaks vuodeks. Vitsa sulle, palkka mullah". Wierszyk mówi o tym, że w zamian za kolorową gałązkę, wiedźma oczekuje zapłaty w postaci słodyczy.

Północni sąsiedzi Finów również posiadają swoją nietypową wielkanocną tradycję. Jest ona związana z zamiłowaniem Norwegów do... czytania książek o tematyce kryminalnej. Ta zaskakująca tradycja narodziła się w 1923 roku, kiedy norweski dziennik Aftenposten w czasie świąt wielkanocnych zamieścił artykuł o niecodziennym tytule: “Pociąg do Bergen obrabowany nocą". To, co miało być żartem promującym powieść kryminalną, mieszkańcy Norwegii wzięli na poważnie.

Paradoksalnie od tamtej pory Norwegowie co roku chętnie celebrują Wielkanoc nie tylko poprzez dobrze im znany odpoczynek, ale też na czytaniu kryminałów. Påskekrim, bo tak zwana jest w Norwegii ta nowo powstała tradycja, króluje nie tylko w domach i norweskich górskich chatkach, ale też w telewizji, w internecie, czy nawet na kartonach mleka. W tym roku norweska Wielkanoc zapowiada się jeszcze ciekawiej i jeszcze straszniej - w końcu Påskekrim obchodzi swoje stulecie.

W odróżnieniu od spokojnych świąt w Norwegii, te najhuczniejsze obchody wielkanocne znajdziemy w Hiszpanii, a przede wszystkim w Andaluzji. Hiszpanie rozpoczynają świętowanie Wielkanocy w Niedzielę Palmową. Od tego dnia rozpoczyna się Semana Santa, czyli Święty Tydzień. Miasta zamykają swoje centra i nierzadko wstrzymują ruch uliczny. Ten tydzień jest zarezerwowany dla obchodów!

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Kiedy jest Wielkanoc? Raz w kwietniu, raz w marcu. Data świąt jest ruchoma

W większości miejscowości, a w szczególności w dużych miastach, takich jak Malaga czy Sewilla, organizowane są widowiskowe procesje. Na ich czele niesiony jest bogato zdobiony krzyż. Parady organizowane są przez bractwa pokutne, które maszerują w specjalnych na tę okazję strojach, ramię w ramię z mieszkańcami. Co roku, w najbardziej charakterystyczne szaty ubrani są Nazarenos. Noszą długie stożkowe kaptury zasłaniające całą twarz i posiadające otwory jedynie na oczy. Warto wiedzieć, że stroje wywodzą się już ze średniowiecza. Mimo że nie kojarzą się najlepiej, nie mają nic wspólnego z przychodzącą na myśl amerykańską organizacją rasistowską Ku Klux Klan.

Semana Santa to czas upamiętnienia śmierci i zmartwychwstania Chrystusa, ale też czas wielkiej fiesty. Procesje odbywają się w dzień i w nocy. W czasie tej drugiej często oświetlane są jedynie klimatycznym światłem świec. Tydzień Wielkanocny w Hiszpanii przyciąga tysiące turystów, którzy chcą doświadczyć obchodów na własnej skórze. Sami Hiszpanie nie zawsze uczestniczą w procesjach wyłącznie ze względów religijnych. Parady są dla nich świetną okazją do towarzyskich spotkań z rodziną i znajomymi.

Wyjątkowymi organizatorami wielkanocnych procesji są także mieszkańcy Florencji. W Wielką Niedzielę odbywa się tam "Ill scoppio del carro", czyli w wolnym tłumaczeniu... "eksplozja wagonu". Czy Włosi wywożą na środek Piazza del Duomo wagon i wysadzają go w powietrze? Takie wydarzenia faktycznie miały miejsce jeszcze pod koniec XV wieku. Jednak dzisiejszy wózek to majestatyczna dziewięciometrowa konstrukcja, która strzela "świętym ogniem", czyli po prostu daje niesamowity pokaz fajerwerków, trwający około 20 minut.

Całości towarzyszy przemarsz procesji, w której uczestnicy przebrani są w średniowieczne stroje ludowe. Istotnym elementem tradycji jest mechaniczny gołąb, który z prędkością 60 km/h przelatuje od ołtarza zapalając wózek na zewnątrz katedry i tym samym rozpoczynając ogniste widowisko. Gołąb symbolizuje dobre zbiory w nadchodzącym roku oraz szczęście dla wszystkich mieszkańców Florencji.

Co roku w meksykańskich miejscowościach, widzowie zbierają się na miejskich placach podczas popularnego festiwalu, na którym pali się kukły Judasza. Ten spektakularny spektakl ma na celu oczyszczenie duszy z demonów, grzechu i całego zła.

Palenie Judasza sięga czasów kolonizacji, podczas której ewangelizowano rdzenną ludność. Widowisko miało zachęcać ich do przyjęcia wiary katolickiej. Początkowo Judasz przedstawiany był jako diabeł. Z czasem lalki zaczęto stylizować na inne antyczne postaci, ale też nielubianych polityków lub artystów, czy nawet figury z kreskówek. Uroczystości odbywają się w Sobotę Wielkanocną i towarzyszą im liczne wybuchy. Kukły nierzadko napełniane są gazem, aby wybuchły pod wpływem zetknięcia z ogniem.

Na ochłodę po płomiennych uroczystościach, mamy nasz narodowy Śmigus-Dyngus. Dla wielu osób spoza naszego kraju ta tradycja jest równie zaskakująca! Poniedziałek Wielkanocny podobnie obchodzą mieszkańcy Słowacji, Czech, Węgier, Bułgarii oraz niektórych regionów Ukrainy.

Lany Poniedziałek to tradycja, która wywodzi się z kultury słowiańskiej. Polewanie wodą ma symbolizować płodność, nadejście wiosny i pożegnanie zimy. Woda to także symbol oczyszczenia z grzechu i chorób. Znana w Polsce interpretacja tradycji dedykuje ten dzień mężczyznom, którzy mają polewać wodą wybranki swojego serca. Zdarza się, że we wtorek po Lanym Poniedziałku w odwecie kobiety polewają mężczyzn.

Ewelina Borucka