Wielki Czwartek zaczyna Triduum Paschalne. Najważniejszy czas dla katolików
Oprac.: Marcin Szałaj
Już w najbliższy czwartek, 6 kwietnia, wierni Kościoła katolickiego rozpoczną obchody Triduum Paschalnego. Uroczystości związane ze wspomnieniem męki, śmierci i oczekiwania na zmartwychwstanie Jezusa jak co roku będą trwały przez trzy dni. Zakończą się procesją przed rezurekcją — poranną mszą w Wielką Niedzielę. Co symbolizują poszczególne dni i nabożeństwa? Czy w Triduum Paschalne trzeba iść do kościoła?
Spis treści:
Triduum Paschalne: Co to jest i kiedy się zaczyna?
Triduum Paschalne to najważniejszy okres roku liturgicznego, w którym wierni celebrują mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa. Okres ten obfituje w obrzędy nawiązujące do wydarzeń opisanych w ewangeliach. Rozważania i modlitwa są przygotowaniem do najważniejszego święta w Kościele — Dnia Zmartwychwstania Pańskiego, czyli Wielkanocy.
Triduum, czyli z łaciny "trzy dni", odnosi się do dat poprzedzających Wielką Niedzielę, zwycięstwo Chrystusa nad śmiercią. Liturgia skupia się na najważniejszych wydarzeniach po triumfalnym wjeździe Jezusa do Jerozolimy, którego pamiątką jest Niedziela Palmowa. Jakie dni składają się na Triduum Paschalne i co symbolizują?
Triduum Paschalne: Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota. Symbole i nabożeństwa
Obrzędy rozpoczynają się w mszą Wieczerzy Pańskiej, która nawiązuje do ostatniej wieczerzy Jezusa i jego apostołów w ogrodzie oliwnym. Według ewangelii, podczas posiłku Chrystus pod postacią chleba i wina ofiarował Bogu swoje ciało i krew, przygotowując się na nadchodzącą mękę. Tego dnia odprawiana msza pozostaje niezakończona — kapłan nie błogosławi wiernych, a Najświętszy Sakrament (Eucharystia) jest przeniesiony do miejsca adoracji, które w polskiej tradycji nazywamy ciemnicą.
Uroczystości kontynuuje się w Wielki Piątek — symboliczną datę śmierci Jezusa na krzyżu. To w Kościele katolickim dzień zadumy i powagi, dodatkowo obarczony obowiązkiem ścisłego postu. W parafiach organizowane są procesje Drogi Krzyżowej, a punkt kulminacyjny to liturgia Męki Pańskiej. W Wielki Piątek ołtarz jest obnażony — nie ujrzymy na nim świeczników, obrusów, ani krzyża. Tego dnia po raz ostatni odśpiewuje się także Gorzkie Żale, bez akompaniamentu instrumentów muzycznych.
Wielka Sobota to data, kiedy liturgia nie przewiduje mszy świętej. W Polsce tradycyjnie święci się potrawy, które następnego dnia będą gościć na naszych stołach podczas uroczystego śniadania w Dzień Zmartwychwstania Pańskiego. Kościoły pozostają otwarte, a wierni gromadzą się na czuwaniu przy symbolicznych grobach, w których umieszczona jest Eucharystia.
Triduum Paschalne kończy się procesją rezurekcyjną, radosnym ogłoszeniem wieści o zmartwychwstaniu Jezusa. Obecnie procesja poprzedza zwykle pierwszą poranną mszę w Wielką Niedzielę — rezurekcję (od łac. ressurectio — zmartwychwstanie).
Czy katolicy muszą iść do kościoła w Triduum Paschalne?
Nie. Żaden dzień Triduum Paschalnego nie wiąże się z obowiązkiem uczestnictwa w nabożeństwie zgodnie z Katechizmem Kościoła katolickiego. Co więcej, w Wielki Piątek i Wielką Sobotę w świątyniach nie celebruje się mszy. Opisane powyżej nabożeństwa mają pomóc we właściwym przeżywaniu i dogłębnym zrozumieniu tajemnicy Zmartwychwstania i jej konsekwencji, jednak osoby, które przygotowują się do Wielkiej Niedzieli poza murami kościoła, nie popełniają grzechu.
Świętem nakazanym przez Kościół, czyli takim, kiedy wierni mają obowiązek uczestnictwa w nabożeństwie, jest dopiero Wielka Niedziela, dzień Zmartwychwstania, który w tym roku wypada 9 kwietnia.
Czytaj także:
