Prognozy smogowe 2022. Co nas czeka zimą?
- Smog jest bodźcem, którego potrzebuje organizm - powiedział Jan Duda, samorządowiec i ojciec prezydenta. Jego słowa odbiły się szerokim echem wśród walczących o lepsze powietrze. Jaka będzie pod tym względem nadchodząca zima? Czy smog znów zatruje polskie miasta? I wreszcie, jak się przed nim skutecznie chronić? O to zapytaliśmy ekspertów.
Polska od lat zmaga się ze smogiem. Jesteśmy w czołówce europejskich państw z najgorszą jakością powietrza. Eksperci co roku alarmują, że taka sytuacja przyczynia się do wzrostów przypadków cukrzycy, zawałów serca, miażdżycy, udarów mózgu, demencji czy nowotworów.
Smog a polityka
W walce o czystsze powietrze nie pomagają zniesienie norm jakości węgla na dwa lata, problemy z jego dostępnością czy wypowiedzi polityków.
- Trzeba w tej chwili palić wszystkim, poza oponami czy podobnymi szkodliwymi rzeczami, bo Polska musi być ogrzana - powiedział prezes PiS Jarosław Kaczyński na niedawnym spotkaniu z mieszkańcami w Nowym Targu.
Jan Duda, przewodniczący Sejmiku Województwa Małopolskiego z Prawa i Sprawiedliwości oraz ojciec prezydenta Andrzeja Dudy, podczas obrad nazwał smog "szkodliwym bodźcem", którego potrzebuje organizm.
- Wychowałem się w miasteczku "zasmożonym" nie gorzej niż Kraków. Wyrosłem na zdrowego człowieka bez alergii, bez niczego, bo organizm też potrzebuje pewnych bodźców. Oczywiście, że ich nadmiar szkodzi, ale spróbujmy się odizolować od wszystkich szkodliwych. Umrzemy w ciągu tygodnia - stwierdził.
Smog w sezonie grzewczym. Pomoże wiatr?
Już teraz w wielu polskich domach i blokach rozpoczął się sezon grzewczy.
- Wrzesień - tak jak prognozowaliśmy - wcześnie przyniósł przygruntowe przymrozki oraz kilka poranków z ujemną temperaturą na wysokości dwóch metrów. Do 7. dnia miesiąca na północnym wschodzie było chłodniej niż zwykle to bywa. Anomalia temperatury powietrza wyniosła tam -3°C. Na północy i wschodzie też było chłodniej z anomalią około -2°C. Najcieplej jest na razie na południowym zachodzie, ale tylko o średnio +0,5°C. - mówi Interii Radosław Droździoł.
Jak wpłynie to na walkę ze smogiem?
- Przewidywanie jakości powietrza tej zimy w dużej mierze zależy od prognoz pogody. Jeśli dopisze wiatr, będziemy "lżej oddychać" - wyjaśnia w rozmowie z Interią Piotr Siergiej z Polskiego Alarmu Smogowego.
Węgiel niskiej jakości i palenie śmieci
Ekspert zwraca uwagę, że węgiel przypływający do polskich portów "nie jest zbyt dobrej jakości".
- Zasiarczony, wilgotny... W powietrze będzie emitowana potężna ilość zanieczyszczeń. Do tego dodajmy jeszcze ścinane niedawno drewno - również wilgotne, które nie zdąży przeschnąć. Wiemy, jak ono się pali - dużo dymu, mało ciepła. Już teraz słyszymy również o wrzucaniu do pieców śmieci.
Rzecznik prasowy IMGW-PIB Grzegorz Walijewski podkreśla, że na dłuższą metę trudno oszacować, jak wietrzny będzie tegoroczny sezon grzewczy.
- W najbliższych miesiącach niże będą przeplatać się z wyżami. Przykład taki mamy teraz. Ten pierwszy, niż Ana, znajdujący się obecnie nad Skandynawią, sprowadza do Polski chłodne powietrze pochodzenia arktycznego. Z kolei powoli, znad Wielkiej Brytanii, dociera do nas wyż Stefan. Gdy pogodę w naszym kraju kształtuje wyż, zazwyczaj w dzień mamy słabszy wiatr, mniej zachmurzenia i wyższą temperaturę. Jakkolwiek, w nocy brak chmur powoduje większe wypromieniowanie i niższą temperaturę. To zwiększa zapotrzebowanie na ogrzewanie. Z kolei niż i często towarzyszące mu fronty atmosferyczne "sprowadzają" większy wiatr, który rozprasza zanieczyszczenia powietrza powstałe w procesie spalania. Na lepszą jakość tego, czym oddychamy, wpływają też opady.
Pytany o wskazanie polskich miast co roku zmagających się z największym smogiem, odpowiada: Wszędzie jest źle.
- Na północy nieco lepiej, z racji morza i bryzy. Ale w zasadzie wszystkie aglomeracje mają ten problem. Warszawa, Kraków, Katowice. Można byłoby wymienić zdecydowaną większość.
Sezon grzewczy 2022. Jak oszczędzać?
Jak zatem chronić się przed smogiem? Jednym ze sposobów wymienionych przez Piotra Siergieja jest oszczędzanie energii, co zmniejszy zapotrzebowanie na paliwa.
Pod koniec sierpnia Forum Energii opublikowało poradnik "Jak obniżyć rachunki za energię przed najbliższą zimą". Wskazują w nim bezkosztowe lub wymagające niewielkiego nakładu finansowego rozwiązania.
Przykłady?
Odpowiednie wietrzenie pomieszczeń zimą. Zaproponowano poniższy schemat:
1. Zakręcenie termostatów grzejnikowych kilka minut przed otwarciem okna;
2. Szybkie, intensywne wietrzenie;
3. Ponownie rozkręcenie termostatów dopiero po zamknięciu okien.
W poradniku wymieniono też uszczelnienie okien i drzwi przy pomocy uszczelek, pianek, taśm lub innych preparatów czy odsłonienie grzejników i termostatów w sezonie grzewczym (wymagany dystans między nimi a wyposażeniem wnętrz powinien wynosić min. 10-20 cm).
Maski antysmogowe. Warto je kupić?
A co zatem z maseczkami antysmogowymi? Jeszcze przed pandemią COVID-19 mogliśmy dostrzec korzystających z nich mieszkańców Krakowa czy Warszawy.
- Tak, ale wybierajmy tylko te certyfikowane. Pamiętajmy też, że nie każdy może je nosić. Kilkuletnie dzieci, osoby starsze, z chorobami serca i innymi przypadłościami powinny skonsultować się z lekarzem. Dobrze dobrana maska jest dość szczelna i utrudnia oddychanie. Dobrym pomysłem jest też inwestycja w oczyszczacz powietrza. Odpowiednio dobrany może wiele zmienić - puentuje Piotr Siergiej.
Chcesz porozmawiać z autorką? Napisz: aleksandra.cieslik@firma.interia.pl
