Polska 2050 zawiadamia prokuraturę i NIK. Chodzi o sprzedaż udziałów Lotosu

Politycy Polski 2050 Michał Kobosko i Mirosław Suchoń zorganizowali konferencję prasową na temat, jak powiedzieli, "przejęcia Grupy Lotos przez saudyjską firmę Saudi Aramco od PKN Orlen". - Tak to trzeba nazwać - komentował Michał Kobosko. Jego zdaniem "ta transakcja zawiera zapisy, które są niezrozumiałe i groźne". 

- Osobiście składam zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa - powiedział Kobosko. - Uważamy, że pan prezes Daniel Obajtek zrobił rzecz, która może doprowadzić do powstania szkody majątkowej wielkich rozmiarów, która będzie szkodą PKN Orlen - dodał.

Zyski Lotosu, jak mówił Kobosko, zostały przy tej transakcji zaniżone i na tej podstawie firma została wyceniona. - Oddanie kontroli nad firmą z Gdańska firmie saudyjskiej, która oficjalnie obejmuje tylko 30 procent udziałów, to kolejny szokujący element tej transakcji - powiedział Kobosko.

- Im więcej wiemy, tym więcej wskazuje na to, że organy państwa, my wszyscy, powinniśmy doprowadzić do unieważnienia tej transakcji - dodał. Jego zdaniem chodzi m.in. o to, żeby "30 proc. własności nie dawało 70 proc. kontroli". - Dziś jest najgorszy możliwy moment na pozbywanie się firmy tak kluczowej dla naszego sektora energetycznego i całej gospodarki - mówił Kobosko.

Zdaniem Mirosława Suchonia "to prawdziwy przykład złodziejskiej prywatyzacji". - Już dawno nie mieliśmy do czynienia z czymś takim, że wąska grupa oligarchii politycznej de facto uwłaszcza się na państwowym majątku - powiedział Suchoń.

Poseł poinformował, że jeszcze w poniedziałek wniosek o przeprowadzenie kontroli trafi na ręce prezesa NIK Mariana Banasia. Wyraził nadzieję, "że prezes NIK niezwłocznie podejmie decyzję, iż kontrola w trybie ustawowym się odbędzie".

W ubiegłym tygodniu "Gazeta Wyborcza" napisała, że "sprzedaż przez Orlen części Lotosu spółce Saudi Aramco odbyła się z naruszeniem ustawy o kontroli niektórych inwestycji. Służbom specjalnym nie pozwolono ocenić transakcji, mimo że Saudi Aramco współpracuje z putinowską Rosją". Autorzy publikacji napisali również, że "sprzedaży przez Orlen udziałów w Lotosie koncernowi naftowemu Saudi Aramco nie konsultowano pod kątem bezpieczeństwa energetycznego Polski".

- Transakcja z Saudi Aramco jest zabezpieczona zarówno w umowach, jak również na poziomie ustaw - stwierdził w piątek prezes PKN Orlen. Jak ocenił Obajtek, "Saudyjczycy są naszą alternatywą wobec dostaw ropy naftowej z Rosji i w ten sposób gwarantują nam bezpieczeństwo".

Z kolei w poniedziałek Obajtek w RMF FM poinformował, że towarzysząca przejęciu Lotosu umowa z Saudi Aramco o przejęciu przez saudyjski koncern 30 proc. udziałów w rafinerii w Gdańsku przewiduje, zgodnie ze światowymi standardami, zabezpieczenie interesów mniejszościowego akcjonariusza. Przewiduje też kary, ponieważ - jak podkreślił prezes Orlenu - standardem międzynarodowym jest to, że umowy na wiele miliardów zawierają zapisy o karach.

Jak oznajmił Obajtek, nad całym procesem przejęcia pracowały międzynarodowe i polskie kancelarie, firmy konsultingowe, banki inwestycyjne, a cały proces był nadzorowany przez wszystkie służby państwa, ministerstwo aktywów, zgodę wyraziła Rada Ministrów, a Komisja Europejska badała wszystkie zawarte umowy.

PKN Orlen 12 stycznia, zgodnie z wymogami Komisji Europejskiej, przedstawił środki zaradcze planowane w związku z zamiarem przejęcia Lotosu. Mają one uchronić polski rynek paliw i rynek rafineryjny przed monopolem. W ich ramach ustalono m.in., że koncern Saudi Aramco kupi 30 proc. akcji Rafinerii Gdańskiej, a węgierski MOL przejmie 417 stacji paliw sieci Lotos w Polsce. Z kolei Orlen kupi od MOL 144 stacje paliw na Węgrzech i 41 stacji paliw na Słowacji.

Orlen przekazywał, że wynegocjował z Saudi Aramco długoterminowy kontrakt na dostawy od 200 tys. do 337 tys. baryłek ropy dziennie. Docelowy pułap dostaw arabskiej ropy powinien w tym roku osiągnąć 400 tys. baryłek dziennie (20 mln ton rocznie). Składają się na to dostawy wynikające z kontraktu z saudyjskim koncernem i z transakcji sprzedaży 30 proc. udziałów w rafinerii. Orlen oszacował, że dostawy te mogą zaspokajać do 45 proc. łącznego zapotrzebowania całej Grupy Orlen - już po przejęciu Lotosu - zarówno w Polsce, jak i na Litwie i w Czechach.

W piątek komisje Senatu: Nadzwyczajna do spraw Klimatu, Budżetu i Finansów Publicznych, Praw Człowieka, Praworządności i Petycji, Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Ustawodawcza zwróciły się do NIK o jak najszybszą, doraźną kontrolę całego procesu połączenia Orlenu z Lotosem, wszystkich transakcji, procesu negocjacji oraz kosztów poniesionych w ramach transakcji. Wiceprezes Orlenu Jan Szewczak uznał inicjatywę komisji za "całkowicie bezzasadną".