Jest nowy "Raport o biedzie" Stowarzyszenia Wiosna

Stowarzyszenie Wiosna jest organizatorem programu wsparcia dla najbardziej potrzebujących "Szlachetna Paczka". Co roku w listopadzie publikuje "Raport o biedzie", który zawiera historie ubogich rodzin, oraz analizy i dane o biedzie w Polsce.

Z najnowszego raportu wynika, że w 2024 r. liczba osób skrajnie ubogich zmniejszyła się rok do roku z 6,6 proc. do 5,2 proc. Jednak wciąż w granicach skrajnego ubóstwa żyło niemal dwa mln ludzi. Skrajne ubóstwo to sytuacja, w której wydatki gospodarstwa domowego są tak niskie, że zagrażają zdrowiu i życiu osób je tworzących.

Autorzy publikacji sięgnęli po metaforę miasta biedy - Biedańska. Wskazali, że gdyby w tej hipotetycznej metropolii zebrano wszystkich Polaków żyjących w skrajnym ubóstwie, Biedańsk byłby największym miastem w kraju.

- Polska jest 20. gospodarką świata, podobno, i bardzo często słyszę, że skoro jesteśmy tak bogaci, to skąd ta bieda, biedy nie powinno już być. Tak, nie powinno już być, stoimy na takim stanowisku. Przyczyniamy się do tego, że ta bieda jest mniejsza - powiedziała we wtorek prezes Stowarzyszenia Wiosna Joanna Sadzik.

W raporcie zaznaczono, że zmniejszyło się ubóstwo skrajne wśród najmłodszych, jednak nadal zagrożonych biedą jest 364 tys. dzieci.

- To są dzieci, które żyją obok nas, które bawią się na tych samych placach zabaw, co nasze dzieci - zauważyła prezes.

W ubiegłym roku na wakacje nie wyjechała jedna trzecia uczniów. Wśród nich 44 proc. ze względu na brak funduszy.

Z publikacji wynika, że zasięg ubóstwa wśród seniorów pozostaje na podobnym poziomie - nadal to ponad 400 tys. osób. W raporcie wskazano, że 433,1 tys. osób pobierało tzw. emeryturę głodową niższą niż najniższa emerytura przewidziana prawem (1789,96 zł). Od grudnia 2011 r. ich liczba zwiększyła się 18-krotnie.

4 na 10 polskich seniorów odczuwa izolację społeczną, a ponad połowa osób powyżej 60 lat mieszka samotnie. Co piąta starsza osoba jest w Polsce niedożywiona.

- Mówimy czasem, że seniorzy wybierają, czy leki, czy jedzenie. Ale jaki to jest wybór, jeżeli pani Zofia ma 8 zł, co ona może wybrać, jakie leki, jaką żywność - stwierdziła prezeska stowarzyszenia.

W raporcie zwrócono uwagę, że w 2024 r. granicą ubóstwa skrajnego dla osoby żyjącej samotnie było 972 zł. Tyle według teorii powinno wystarczyć miesięcznie do zaspokojenia podstawowych potrzeb. Autorzy publikacji zaznaczyli, że kwota ta wyznacza jednak maksymalny pułap, a wiele osób doświadczających biedy żyje za zdecydowanie mniej.

Według danych skrajna bieda po raz drugi w historii wyprzedziła ubóstwo ustawowe. Liczba osób żyjących w dramatycznej sytuacji jest dziś większa niż tych, które kwalifikują się do pomocy społecznej. Jak wyjaśniono, oznacza to, że w Polsce już drugi rok utrzymuje się szara strefa ubóstwa, w takim zawieszeniu żyje ponad milion ludzi - za bogatych na wsparcie socjalne, ale za biednych, by godnie żyć.

Niemal co 20. Polak żyje w lokalu, który nie nadaje się do mieszkania ze względu na złe warunki, np. przeciekający dach, wilgoć, zagrzybienie. Ponad milion osób w Polsce nie stać na zapewnienie odpowiedniego ciepła w swoim domu.

W publikacji zwrócono uwagę, że rynek nieruchomości luksusowych w Polsce w 2024 r. osiągnął wartość ok. 3,5 mld zł i zanotował wzrost o około 7 proc. Apartamenty w Gdańsku, Warszawie zostały sprzedane za 20 i więcej milionów złotych, tymczasem w blisko 5 proc. mieszkań w Polsce nie ma toalety, a według oficjalnych szacunkowych danych przywołanych w raporcie ponad 30 tys. osób doświadcza kryzysu bezdomności.

Niezmiennie od lat najbardziej zagrożone skrajnym ubóstwem są osoby utrzymujące się z rolnictwa (11,4 proc.) i ze wsparcia socjalnego (10,8 proc.).