Jedna z największych zmian w mObywatelu. Szykują rewolucję

Projekt nowelizacji ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym zakłada wprowadzenie zupełnie nowego sposobu dostępu do danych publicznych.

Zgodnie z propozycją, każdy obywatel będzie mógł samodzielnie - za pośrednictwem aplikacji mObywatel - przeglądać informacje o nieruchomościach, których jest właścicielem, oraz o podmiotach, z którymi jest powiązany w KRS.

W praktyce oznacza to, że po zalogowaniu się w aplikacji i potwierdzeniu tożsamości (np. przez Profil Zaufany lub e-Dowód) użytkownik uzyska wgląd w dokumenty mające dotąd status wyłącznie urzędowy.

Co więcej, pobrane pliki elektroniczne będą miały taką samą moc prawną, jak dokumenty wydawane przez sądy - w tym odpisy, wyciągi i zaświadczenia o zamknięciu ksiąg wieczystych.

Celem zmian jest uproszczenie dostępu do danych, ograniczenie biurokracji i zwiększenie bezpieczeństwa obrotu prawnego. Rząd argumentuje, że nowy system ma również przeciwdziałać handlowi danymi z ksiąg wieczystych, który w ostatnich latach stał się zjawiskiem masowym.

Aplikacja mObywatel od początku swojego istnienia, czyli od 2017 roku, była pomyślana jako cyfrowy portfel dokumentów. Z czasem jej funkcjonalność rosła - pojawiły się m.in. mDowód osobisty, mPrawo jazdy, mPojazd, możliwość potwierdzania tożsamości w kontaktach z urzędami czy aplikacyjny e-podpis.

Kolejne ulepszenia pokazują, że mObywatel faktycznie staje się cyfrowym, kompleksowym narzędziem dostępu do informacji publicznej i obsługi prawnej obywatela.

Ministerstwo Sprawiedliwości podkreśla, że projekt jest zgodny z ideą "jednego okienka" - koncepcji, według której obywatel może załatwiać większość spraw administracyjnych i sądowych w jednym, zintegrowanym środowisku cyfrowym.

Użytkownik aplikacji będzie mógł wyszukać księgę wieczystą, w której figuruje jego numer PESEL. Wyszukiwanie będzie bezpłatne, a pobrane dokumenty będą opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym umożliwiającym ich weryfikację.

Dla przedsiębiorców przewidziano analogiczne rozwiązanie w zakresie Krajowego Rejestru Sądowego. Osoby powiązane z danym podmiotem (np. członkowie zarządu, fundatorzy fundacji, członkowie stowarzyszeń) będą mogły pobrać dokumenty rejestrowe i sprawdzić aktualny stan wpisu.

Dostęp będzie możliwy jedynie po uwierzytelnieniu się w systemie mObywatel, co ma stanowić gwarancję ochrony danych osobowych i zabezpieczenie przed nadużyciami.

Nowe przepisy mają wejść w życie 31 marca 2026 r. - z wyjątkiem części dotyczącej KRS, która zostanie wdrożona dwa miesiące później.

Koszty całego projektu zostaną pokryte ze środków Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Ministerstwo podkreśla, że wdrożenie będzie wymagało modyfikacji systemów informatycznych sądów, integracji baz danych oraz zapewnienia odpowiedniego poziomu cyberbezpieczeństwa.

Nowa funkcja w aplikacji mObywatel to przełom w dostępie do danych publicznych. Obywatele będą mogli samodzielnie pobierać dokumenty z ksiąg wieczystych i Krajowego Rejestru Sądowego - bez wizyt w sądzie i bez opłat.

Zmiana uprości procedury, skróci czas pozyskiwania informacji i odciąży administrację. To także ważny krok w kierunku pełnej cyfryzacji usług publicznych.

Największym wyzwaniem pozostaje bezpieczeństwo danych - wrażliwych informacji o majątku i osobach. Resort zapewnia, że dostęp będzie możliwy wyłącznie po uwierzytelnieniu przez PESEL i Profil Zaufany, a każde zapytanie zostanie odnotowane w systemie.