Poprzedni papież reformował instytucję. Wielki skarbiec miał kiepską sławę
Na temat Instytutu Dzieł Religijnych - bo tak brzmi oficjalna nazwa Banku Watykańskiego - krąży wiele historii. Część z nich to mity, część tworzy niechlubną historię Watykanu, o której niejeden kościelny patriarcha chciałby zapomnieć. Co wiemy na temat Banku Watykańskiego?
Instytut Dzieł Religijnych nie jest typowym bankiem. To watykańska instytucja finansowa, która nie pełni funkcji banku centralnego, a jej transakcje finansowe zlecane są innym podmiotom. Bank prowadzi rachunki dla około 35 000 osób, z czego ponad 60 proc. to konta osób duchownych.
Stan finansowy Banku Watykańskiego jest trudny do ustalenia dla osób niezwiązanych z tą instytucją - według niektórych źródeł aktywa banku wynosić mogą nawet ponad 8 mld dolarów, część inwestycji ulokowana jest na giełdzie, a część w inwestycjach nastawionych na wartości konserwatywne. Są to jednak informacje niepotwierdzone.
Bank Watykański - historia
Bank Watykański, czyli Instytut Dzieł Religijnych, powołany został do życia 27 czerwca 1942 roku przez papieża Piusa XII. Miał służyć potrzebom kościelnych osób prawnych i fizycznych, a także finansowaniu różnorodnych przedsięwzięć Watykanu oraz wspieraniu diecezji, zakonów i instytucji charytatywnych na całym świecie.
Początkowo aktywa gromadzone przez Instytut były niewielkie, jednak dzięki licznym inwestycjom systematycznie rosły. Ze względu na praktykę zachowywania milczenia na temat Watykanu, równie systematycznie pojawiały się pogłoski o rzekomym bogactwie Stolicy Apostolskiej.
Już w latach pięćdziesiątych bank stał się niechlubnym bohaterem skandalizującej literatury, a największy skandal stanowiła śmierć watykańskiego doradcy finansowego, którego ciało znaleziono na moście Blackfires Bridge w Londynie w 1982 roku. Spekulacje na temat śmierci tego urzędnika trwają do dzisiaj.
Nadszarpniętą już renomę Banku Watykańskiego dosięgnęły pod koniec XX wieku pogłoski na temat tego, że Watykan nie przestrzega zasad przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy. Przeprowadzony w 1995 roku pierwszy niezależny audyt nie wykazał żadnych nieprawidłowości, jednak dobre imię Banku Watykańskiego nie zostało przywrócone.
Bank Watykański dzisiaj
Ostatnie dekady XX wieku i początek XXI wieku to okres licznych skandali wokół banku. Większość z nich dotyczyła faktu, jakoby miały tam miejsce malwersacje finansowe, a pracownicy tej instytucji nie zapobiegali nielegalnemu obrotowi pieniędzmi.
Próby zmiany i naprawy Banku Watykańskiego dokonywał już papież Jan Paweł II, jednak to Benedykt XVI oficjalnie rozpoczął walkę z nieuczciwymi praktykami, które odbywały się na terenie Watykanu.
Dużą rolę w procesie odgrywa także papież Franciszek, który kontynuuje działania podjęte przez swojego poprzednika. Celem reform jest zapewnienie instytucji całkowitej przejrzystości finansowej i wpisywanie się w międzynarodowe standardy.
Instytut Dzieł Religijnych dostosowuje się do konstytucji Praedicate Evangelium, której zadaniem jest reforma Kurii Rzymskiej. Tym samym zmienione zostają struktury banku, a zakres obowiązków poszczególnych pracowników wyszczególniony i precyzyjnie dookreślony.
Jesienią 2013 roku Instytut ogłosił po raz pierwszy swój raport finansowy za rok poprzedni. Od tego czasu nastąpił także szereg zmian personalnych, a dawne skandale i afery stopniowo idą w niepamięć. Bank Watykański to instytucja odpowiadająca za finanse Stolicy Apostolskiej oraz operacje na światowych rynkach finansowych.
