Efekt wojny. Polska w ścisłej czołówce i gigantyczny wzrost w Ukrainie
Polska znalazła się w czołówce europejskich państw, które zwiększyły wydatki na obronność od momentu wybuchu wojny w Ukrainie – wynika z najnowszej analizy Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań Pokojowych (SIPRI). Spore wrażenie robią dane dotyczące wydatków Ukrainy. Poza tym liderem są Finowie, a na kolejnych pozycjach plasują się Litwini, Szwedzi i właśnie Polacy.
Całkowite światowe wydatki wojskowe wzrosły realnie o 3,7 proc. w 2022 r., osiągając nowy rekord 2240 mld dolarów - wyliczyli Szwedzi. Najwięcej na obronność w minionym roku wydały: Stany Zjednoczone (877 miliardów dolarów), Chiny i Rosja. Choć głównym powodem takiego stanu rzeczy jest wojna w Ukrainie, analitycy zwracają uwagę, że trend obserwowany jest od dłuższego czasu.
"Ciągły wzrost globalnych wydatków wojskowych w ostatnich latach jest oznaką, że żyjemy w coraz bardziej niepewnym świecie" - powiedział dr Nan Tian z SIPRI.
Europa wydaje coraz więcej na wojsko
Zdecydowany wzrost odnotowano w Europie. "Inwazja na Ukrainę miała natychmiastowy wpływ na decyzje dotyczące wydatków wojskowych w Europie Środkowej i Zachodniej. Obejmowało to wieloletnie plany zwiększenia wydatków kilku rządów" - precyzuje dr Diego Lopes da Silva, specjalista SIPRI ds. wydatków wojskowych i produkcji broni.
Najwięcej (poza Ukrainą) zaczęli wydawać Finowie - wzrost wydatków na obronność na poziomie 36 proc. Na kolejnym miejscu plasuje się Litwa, która wydała o 27 proc. więcej. Na trzeciej pozycji jest Szwecja (wzrost o 12 proc.), na czwartej z kolei Polska (wzrost o 11 proc.).
Przypomnijmy, że w reakcji na wojnę w Ukrainie w Polsce uchwalono ustawę o obronie ojczyzny. Jej głównym celem było zwiększenie budżetu na obronność, zwiększenie liczebności Wojska Polskiego, odtworzenie systemu rezerw oraz zwiększenie możliwości szkolenia żołnierzy. Ustawa weszła w życie 23 kwietnia ubiegłego roku. Czytaj: Kaczyński: Nowe niebezpieczeństwa. Musimy być gotowi
Rosja kontra Ukraina. Od wojny statystyki poszybowały
Jak wyliczyli szwedzcy analitycy, rosyjskie wydatki wojskowe wzrosły w 2022 roku o 9,2 procent, do około 86,4 miliardów dolarów. Odpowiadało to 4,1 proc. PKB Rosji w 2022 r., (w porównaniu z 3,7 proc. PKB w 2021 r.).
Specjaliści zaznaczają też, że rosyjskie władze pod wpływem wojny musiały mocno zmodyfikować budżet. "Różnica między planami budżetowymi Rosji a jej faktycznymi wydatkami wojskowymi w 2022 r. sugeruje, że inwazja na Ukrainę kosztowała Rosję znacznie więcej, niż się spodziewała" - powiedziała dr Lucie Béraud-Sudreau, dyrektor programu wydatków wojskowych i produkcji broni w SIPRI.
Dane dotyczące wzrostu wydatków Ukrainy rok do roku robią ogromne wrażenie. Broniący się przed rosyjską inwazją Ukraińcy w 2022 roku wydali na wojsko o 640 proc. więcej - czyli 44 mld dolarów.
W wyniku wzrostu i związanych z wojną szkód dla gospodarki Ukrainy, obciążenia wojskowe wzrosły do 34 proc. PKB w 2022 r., z 3,2 proc. w 2021 r. - zwracają uwagę autorzy analizy.
