Matura 2018. Język polski poziom podstawowy. Arkusz CKE i odpowiedzi

Matura z języka polskiego (poziom podstawowy) rozpoczęła się o godzinie 9:00 i trwała 170 min. Arkusz CKE składał się z dwóch zestawów zadań sprawdzających umiejętność wykonywania na tekście nieliterackim operacji dowodzących jego rozumienia na różnych poziomach oraz z zadania polegającego na napisaniu wypracowania.

W tym roku na maturze z języka polskiego maturzyści mierzyli się z następującym tematem: "Tęsknota - siła niszcząca czy budująca ludzkie życie. Rozważ i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do fragmentu "Lalki", całej książki Bolesława Prusa oraz wybranego tekstu kultury". Jeśli maturzysta nie decydował się na napisanie wypracowania, mógł przeprowadzić analizę tekstu poetyckiego, w tym roku był to wiersz Ernesta Brylla pt. "Bądźmy dla siebie bliscy bo nas rozdzielają".

Sesja egzaminów pisemnych matury 2018 potrwa do 23 maja. O dwa dni dłużej będą trwały egzaminu ustne z języków obcych. Aby zdać maturę, uczeń musi uzyskać co najmniej 30 proc. punktów z egzaminów obowiązkowych. Egzaminy z przedmiotów dodatkowych nie mają określonego progu zdawalności. Liczą się jedynie przy rekrutacji na studia. Wynik maturzyści poznają 2 lipca.

Matura 2018. Język polski - arkusz egzaminacyjny CKE (pobierz tutaj)

PONIŻEJ PUBLIKUJEMY ARKUSZ Z JĘZYKA POLSKIEGO (POZIOM PODSTAWOWY) WRAZ Z NIEOFICJALNYMI ODPOWIEDZIAMI. Wciśnij F5, strona nie odświeża się automatycznie!

WYPRACOWANIE ODPOWIEDZI (znajdziesz na drugiej stronie)

Temat 1

Wstęp: Motyw tęsknoty to uniwersalny temat wielu tekstów kultury. Bohaterowie literaccy tęsknią zarówno za drugim człowiekiem, ojczyzną, utraconym domem itp., jak i za wartościami materialnymi. Tęsknota sprawia, że intensywnie myślimy o osobie, miejscu lub rzeczy, której nam brakuje i chętnie przywołujemy utraconą wartość we wspomnieniach.

Teza: Tęsknota - choć często wiąże się ze smutkiem i nostalgią - może być siłą budującą. Dzieje się tak, ponieważ gdy tęsknimy, nieustannie aktualizujemy w pamięci i idealizujemy utraconą bliską osobę, miejsce lub przedmiot. Dzięki temu utrwalamy i pielęgnujemy wspomnienia oraz pozytywne obrazy tego, co dla nas wartościowe. Bywa też, że tęsknota motywuje nas do działania.

Argument pierwszy - analiza załączonego fragmentu:●     Tęsknota Wokulskiego za domem i ojczyzną wywoływała w nim uczucia smutku i rozdarcia ("Uczułem jakby wewnętrzne rozdarcie i wtedy dopiero przekonałem się, jak głęboką mam ranę w duszy.").●     Tęsknota ma charakter romantyczny (byroniczny) - Rzecki nazywa ją "szałem", w chwilach tęsknoty Wokulski izoluje się od świata.●     Wystarczą nawet niewielkie bodźce, aby wywołać tęsknotę za ojczyzną ("Drzewo znajomej formy, jakiś obdarty pagórek, kolor obłoku, przelot ptaka, nawet powiew wiatru").●     Bohater znajduje ukojenie w pracy - nie tęskni tylko w tych chwilach, kiedy zajmuje się interesami, handlem ("Dopóki rozpisywałem listy, robiłem rachunki, odbierałem towary, rozsyłałem moich ajentów, dopókim bodaj dźwigał i wyładowywał zepsute wozy albo czuwał nad skradającym się grabieżcą, miałem względny spokój.")●     Pozytywny aspekt tęsknoty: to dzięki niej bohater znajduje motywację do pracy. Zaangażowanie w interesy pozwala mu się dorobić znacznego majątku. Majątek zaś staje się "środkiem" zbliżenia się do Łęckiej.

Odwołanie do całości powieści:●     umiejscowienie fragmentu w całości utworu: Wokulski po powrocie z wojny rosyjsko-tureckiej, na której dorobił się majątku,●     motyw tęsknoty za ukochaną kobietą: Wokulski jest zmotywowany do działania, ponieważ tęskni także za Łęcką, którą widział jeszcze przed wyjazdem na wojnę,●     tęsknota innych bohaterów (np. zapiski Rzeckiego w "Pamiętniku starego subiekta" - idealizacja romantycznej młodości, wspomnienia młodzieńczych ideałów - postać Napoleona itp.)

Argument drugi: Jan Kochanowski “Treny"

Podmiot liryczny cyklu trenów to ojciec cierpiący po stracie ukochanej córki - Orszulki. Tęsknota sprawia, że nieustannie przywołuje on w pamięci wyidealizowany obraz swojego dziecka. W trenach Orszulka jawi się jako dziecko wybitnie uzdolnione (w wieku dwóch lat zabawiała domowników śpiewaniem piosenek), wdzięczne i radosne. Podmiot liryczny cierpi, lecz w finalnym utworze cyklu trenów wspomnienia córeczki ściągają na niego sen, który przynosi pocieszenie i ukojenie. Dzięki tęsknocie za dzieckiem podmiot liryczny traci wprawdzie sens życia, ale zaraz potem go odnajduje i zaczyna w pełni rozumieć - sensem tym jest przyszłe szczęście i życie wieczne po śmierci (wizja chrześcijańska).

Argument trzeci: Cyprian Kamil Norwid "Moja piosnka II"

Podmiot liryczny utworu to poeta-emigrant, który tęskni za utraconą ojczyzną. Przywołuje ją więc i idealizuje w swoich wspomnieniach. Choć utwór wydaje się nostalgiczny i smutny, została w nim zapisana pozytywna wizja wyidealizowanej Polski - kraju, którego mieszkańcy mają poszanowanie dla tradycji, lokalnej przyrody, obyczajów chrześcijańskich itp. Jest to również kraj, którego mieszkańcy są czyści i nieskalani moralnie.

Inne teksty kultury, do których można było się odwołać:

●     A. Mickiewicz, "Pan Tadeusz" - tęsknota za "krajem lat dziecinnych",●     "Dziady" cz. III - np. pani Rollison - tęsknota matki za synem,●     M. Bułhakow “Mistrz i Małgorzata" - tęsknota Małgorzaty za Mistrzem,●     Homer "Odyseja" - tęsknota Odyseusza za domem,●     J. Słowacki "Rozłączenie".

Zakończenie - wnioski: Tęsknota może być siłą budującą - skłania bowiem człowieka do działania (jak Wokulskiego), motywuje i nadaje sens jego poczynaniom. Tęsknota jest również powodem, dla którego pielęgnujemy wspomnienia i idealizujemy w pamięci obrazy utraconych osób, miejsc i przedmiotów. Dzięki tęsknocie pamięć ta jest zawsze żywa.

Temat 2

Interpretacja wiersza "Bądźmy dla siebie bliscy bo nas rozdzielają" Ernesta Brylla

Wstęp - podstawowe informacje o wierszu: Utwór Ernesta Brylla to przykład liryki zwrotu do adresata (liryki apelu). Podmiot liryczny zwraca się do odbiorcy zbiorowego (świadczą o tym czasowniki w 1.os. l.mnogiej: "bądźmy"). Podmiot daje odbiorcy pouczenia (rady) dotyczące pielęgnowania bliskości.

Utwór ma kompozycję zamkniętą: rozpoczyna się i kończy tym samym zdaniem "Bądźmy dla siebie bliscy bo nas rozdzielają". Powtórzenie tego wersu ma na celu podkreślenie ważności głównego przesłania utworu.

Teza interpretacyjna: Główną myślą zawartą w wierszu Ernesta Brylla jest zachęta do pielęgnowania bliskości i ciepłych uczuć międzyludzkich. Są one szczególnie ważne, ponieważ pomagają scalać ludzi w wielu trudnych sytuacjach codziennych, między innymi podczas fizycznej rozłąki (np. wyjazdu, emigracji, mieszkania w odległych od siebie miejscach) lub w momencie, gdy rozdzielają nas życiowe trudności i różnice światopoglądowe. Bez pielęgnowania uczuć nie jest możliwe utrzymanie więzi w tych sytuacjach (tytułowe "rozdzielanie").

Analiza wiersza:

Język: Język w utworze jest bardzo prosty i ubogi w środki stylistyczne - poza kilkoma metaforami przekaz poetycki ma charakter dosłowny. Dzięki temu utwór i jego przesłanie są zrozumiałe dla przeciętnego odbiorcy. Wybór takiego języka koresponduje z tematem wiersza - poecie najprawdopodobniej zależało, by jego przesłanie było jasne i czytelne dla każdego człowieka.

Argumenty z wiersza:●     Podmiot liryczny nawiązuje do sytuacji rozłąki fizycznej ("I co chwila nam ziemia pęka pod stopami"). Rozłąka z bliskimi może sprawić, że człowiek metaforycznie "traci grunt pod nogami". Okazywanie sobie bliskości sprawia, że zyskujemy oparcie w drugim człowieku. ●     Sytuacja rozłąki może dotyczyć np. emigracji, ale równie dobrze poczucia rozdzielenia we własnym kraju ("A te okrawki/ Kraju na którym stoimy"). Patrząc na datę powstania utworu (1985) można przytoczyć tu kontekst historyczny (Polska w okresie PRL-u, po stanie wojennym: trudności komunikacyjne pomiędzy oddalonymi od siebie bliskimi osobami itp.)●     Okazywanie sobie bliskości jest bardzo ważne także w sytuacjach stresowych ("Bądźmy dla siebie bliscy kiedy się boimy"), kiedy w naszym życiu piętrzą się trudności. Wystarczy wówczas drobny gest, aby okazać wsparcie drugiemu człowiekowi ("Gdy byle kamyk może poruszyć lawiny").●     Podmiot liryczny apeluje także o wierność "kiedy rosną mury" - a więc w obliczu życiowych trudności, konfliktów, zróżnicowania światopoglądowego.●     Okazywanie bliskości, wierności i ciepłych uczuć jest - zdaniem podmiotu lirycznego - miarą człowieczeństwa. Zachowanie to określa nas samych jako ludzi: "Bo tyle w nas jest siebie, ile ciepła tego/ Które weźmiemy od kogoś drugiego". Ciepło i pozytywne relacje międzyludzkie sprawiają, że stajemy się lepszymi, silniejszymi ludźmi.

Zakończenie - wnioski: 

●     W życiu ludzkim istnieje wiele sytuacji, które "rozdzielają" bliskie sobie osoby (odległość fizyczna, strach, konflikty, różnice poglądów itp.).●     Okazywanie sobie bliskości, wierności, ciepła, solidaryzowanie się - to metody pielęgnowania więzi w trudnych sytuacjach. Poeta zachęca do stosowania ich w życiu codziennym.

Możliwe odwołania do innych tekstów kultury, np. Juliusz Słowacki "Rozłączenie", Jacek Kaczmarski "Mury", Michaił Szyszkin "Nie dochodzą tylko listy nienapisane" itp.

Czytaj także: Jak odwołać się od wyniku matury? Wyjaśniamy (kliknij tutaj)

Chcesz skutecznie przygotować się do egzaminów? Zobacz, jakie to proste! Wypracowania, opracowania lektur, testy dla liceum, gimnazjum i szkoły podstawowej znajdziesz na Bryk.pl oraz na Opracowania.pl