Kłopoty Waldemara Budy z PiS. Chodzi o miliony złotych

Po wyborach parlamentarnych z 2023 r. do dwóch warszawskich prokuratur wpłynęły dwa wezwania dotyczące działań resortu rozwoju i technologii oraz urzędników Waldemara Budy. Co ciekawe, prokuratorzy odmówili Interii wglądu do ich treści. - Główny zarzut jest taki, że wszyscy znali ten program i nie trzeba było go promować. Tymczasem zdecydowano się na taki krok w trakcie trwającej kampanii wyborczej. Na projektach plakatów była twarz Waldemara Budy (minister rozwoju Krzysztof Paszyk pokazywał je w mediach - red.) - twierdzi nasze źródło znające kulisy sprawy.

Wiemy, że w związku z promocją programu "Pierwsze mieszkanie" do Prokuratury Okręgowej w Warszawie zwrócili się urzędnicy rzeszowskiej administracji skarbowej. To ich zdaniem miało dojść do niedopełnienia obowiązków w postaci dbałości o interes Skarbu Państwa poprzez zawarcie umów na usługi promocji i reklamy programu o łącznej wartości ponad 4,7 mln zł.

Według zawiadamiających, w resorcie rozwoju Budy urzędnicy mieli wydawać miliony bez uprzedniej analizy potrzeb przeprowadzenia kampanii promocyjnej. W uproszczeniu: podstawą do pociągnięcia urzędników do odpowiedzialności mają być art. 231, par. 1 KK w związku z art. 296, par. 3 KK i inne. Chodzi o nadużycie uprawnień przez funkcjonariusza publicznego i wyrządzenie szkody w obrocie gospodarczym.  

- Ze względu na niepełne, zdawkowe informacje przedstawione w zawiadomieniu, konieczne stało się przeprowadzenia postępowania sprawdzającego w celu obiektywnego i samodzielnego wyjaśnienia przez prokuratora stanu faktycznego i zagadnień prawnych związanych z przepisami ustrojowymi, ustawą o finansach publicznych - tłumaczy Interii Piotr Skiba z Prokuratury Okręgowej w Warszawie.

Śledczy dwukrotnie zwracali się do dyrektora Izby Administracyjnej w Rzeszowie z prośbą o odpowiedź na pytania oraz przedłożenie odpowiednich dokumentów. Efekt? 22 stycznia prokuratura odmówiła wszczęcia śledztwa. Jak ustaliła Interia, resort rozwoju złożył zażalenie w tej sprawie. Obecnie rozpoznaniem akt zajmuje się Sąd Okręgowy w Warszawie, który zdecyduje czy prokuratorzy podjęli dobrą decyzję.

Kiedy KAS zwracał się do Prokuratury Okręgowej w Warszawie, urzędnicy resortu rozwoju złożyli podobne zawiadomienie do Prokuratury Rejonowej Warszawa-Śródmieście. Tamtejsi prokuratorzy nadzorują obecnie śledztwo w sprawie niedopełnienia obowiązków służbowych i przekroczenia uprawnień przez urzędników resortu rozwoju polegającym na niezasadnym wydatkowaniu 5 mln zł na realizację kampanii "Program Pierwsze Mieszkanie" w 2023 r.

Kwalifikacja prawna? Podobnie jak w przypadku Prokuratury Okręgowej chodzi czyn z art. 231, par. 1 KK, czyli przekroczenie uprawnień, niedopełnienie obowiązków skutkujące działalnością na szkodę interesu publicznego.

- Sprawa ta pozostaje w toku. Akta główne postępowania znajdują się na policji, gdzie realizowane są zlecone czynności. W sprawie gromadzona jest dokumentacja związana z przedmiotem postępowania - przekazał Interii rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie. - Zlecono przesłuchania świadków, celem zweryfikowania z jakich przyczyn nie wdrożono w ramach kampanii "Program Pierwsze Mieszkanie" procedur przetargowych. Postępowanie znajduje się na etapie gromadzenia dowodów - zdradza nam prokurator.

Jak podsumowuje Piotr Skiba, jedno z postępowań nie zostało prawomocnie zakończone (chodzi o postępowanie Prokuratury Okręgowej - red.), zaś drugie pozostaje w toku. Z tego względu śledczy nie chcą przekazać Interii szczegółowych informacji.

- Nie jest to pierwszy przypadek, gdy różne podmioty zawiadamiają różne jednostki prokuratury o różnych czynach zabronionych, dokonując pobieżnej analizy stanu faktycznego przez pryzmat różnych przepisów, co angażuje pracę różnych jednostek prokuratury i utrudnia ewentualnie łączne rozpoznanie spraw - tłumaczy nam prokurator.

Po publikacji artykułu przez Interię do sprawy odniósł się sam Waldemar Buda.

"No wreszcie bo już moi koledzy, którzy mają po kilka spraw zaczęli różnie myśleć:) W tej rzeczywistości jakieś postępowanie to duma jak za komuny" - oznajmił w serwisie X (pisownia oryginalna).

"Jedna prokuratora umorzyła, ale druga się będzie zastanawiała. Poczekam spokojnie na umorzenia i będę składał zawiadomienia na fałszywie zawiadamiających" - czytamy.

Żeby choć spróbować zinterpretować odmienne decyzje prokuratury zwróciliśmy się do dr. Grzegorza Bogdana, karnisty z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pokazaliśmy mu odpowiedzi, które uzyskaliśmy po przesłaniu pytań Interii do prokuratury. Zaznaczyliśmy również, że śledczy nie chcą nam ujawnić treści złożonych zawiadomień, więc trudno je porównywać.

- Informacje przesłane redakcji są na tyle zdawkowe, że po części trzeba się opierać na spekulacjach. Wiemy, w jakiej kolejności zapadały rozstrzygnięcia procesowe dotyczące tych dwóch odrębnych zgłoszeń - tłumaczy nam naukowiec. Dr Bogdan zastanawia się czy kwalifikacja czynu przyjęta przez Prokuraturę Rejonową Warszawa-Śródmieście jest kompletna. Chodzi o odwołanie do art. 296, par. 3 KK dot. nadużycia uprawnień i wyrządzenia szkody majątkowej "w wielkich rozmiarach".

- Wydaje się, że takie nawiązanie jest niezbędne, jeżeli weźmiemy pod uwagę, że mowa o kwocie 5 mln zł. Stąd, pytanie czy brak tej wzmianki w treści maila to pewne uproszczenie czy kwalifikacja prawna wygląda inaczej - tłumaczy Interii karnista z UJ. - To o tyle problematyczne, że nie wiemy przeciwko jakim funkcjonariuszom publicznym MRiT prowadzone jest to postępowanie. A więc, w szczególności, czy chodzi o te same osoby, które były objęte zgłoszeniem do Prokuratury Okręgowej - opowiada Bogdan.

Niezależnie od samej kwalifikacji prawnej czynu, o niegospodarności w resorcie rozwoju Waldemara Buda alarmowali już wcześniej kontrolerzy Najwyższej Izby Kontroli.

"Badanie wydatków informacyjno-promocyjnych ministerstwa wykazało, iż minister w sposób niecelowy i niegospodarny wydatkował 5,26 mln zł na realizację kampanii promującej program Pierwsze Mieszkanie, bez dokonania uprzedniej analizy potrzeby przeprowadzenia tej kampanii" - czytamy w informacjach o wynikach kontroli wykonania budżetu państwa w 2023 r.

W opinii kontrolerów NIK, ze względu na złą sytuację mieszkaniową w Polsce, rządowe programy mieszkaniowe wprowadzone od 1 lipca 2023 r. (m.in. program "Bezpieczny Kredyt 2 proc." - red.) cieszyły się "ogromnym zainteresowaniem potencjalnych beneficjentów bez uprzednich działań promocyjnych ze strony ministra".

Podczas zbierania materiałów do artykułu próbowaliśmy się skontaktować z Waldemarem Budą. Nie odbierał telefonu, ani nie odpisywał na wiadomości tekstowe.

Jakub Szczepański