Dzień Matki w Polsce i na świecie. Nikt nie obchodzi go wtedy, kiedy my
Oprac.: Marcin Szałaj
W Polsce każdego roku obchodzimy Dzień Matki 26 maja. Jednak nie we wszystkich krajach dzieci składają mamom życzenia w tym samym terminie. Nigdzie na świecie nie świętuje się go bowiem wtedy, kiedy u nas. Jak wyglądała historia Dnia Matki w Polsce i na świecie? Kiedy obchodzi się to święto w innych krajach? Gdzie Dzień Matki przypada już w lutym?
Spis treści:
Dzień Matki 2023 w Polsce. Czy zawsze wypadał 26 maja?
Tradycja obchodów Dnia Matki w Polsce sięga czasów przedwojennych. Pierwsze informacje o uroczystościach związanych z tym świętem odnotowano 109 lat temu, 26 maja 1914 w Krakowie. W następnych latach data 26 maja nie była wcale regułą, na stałe zagościła w polskich kalendarzach dopiero po drugiej wojnie światowej.
W 20-leciu międzywojennym organizacją obchodów Dnia Matki zajmował się zwykle Polski Czerwony Krzyż, który w tamtych czasach był często nazywany Największą Matką na Świecie. PCK mogło korzystać z doświadczeń stowarzyszeń w innych krajach, w których ta tradycja ma jeszcze dłuższe korzenie. Daty nie były stałe, w jednym roku była to pierwsza, w innym trzecia niedziela maja.
Niektóre świetlice i szkoły organizowały Dzień Matki, samodzielnie decydując, kiedy zorganizują obchody. Porównując metryki obu zdjęć w bazie Narodowego Archiwum Cyfrowego, można zauważyć, że choćby w 1934 roku w Garwolinie matkom składano życzenia już 6 maja, a w Poznaniu uroczystości odbywały się tydzień później.
Nawet w mrocznych czasach niemieckiej okupacji tradycja Dnia Matki była kultywowana pod nazwą Muttertag. Propaganda okupantów często wykorzystywała jednak wizerunek matek dla swoich politycznych celów.
Po wojnie święto na stałe znalazło miejsce w polskich kalendarzu i do dzisiaj obchodzimy je każdego roku, 26 maja. Mimo doniosłej roli, czyli okazania wdzięczności wszystkim mamom za trud włożony w wychowanie, Dzień Matki nie jest dniem wolnym od pracy. Ze względu na to, że data jest stała, zwykle nie wypada on też w weekend.
Święto Matki 2023. Historia obchodów Dnia Matki na świecie
Źródeł dzisiejszej tradycji światowych obchodów Dnia Matki dopatruje się w działalności dwóch amerykańskich aktywistek z przełomu XIX i XX wieku. Niektórzy idą dalej i wskazują na podobieństwo tego święta do kultu bogni-matki czyli Izydy w Starożytnym Egipcie czy Gai z mitologii rzymskiej.
Mowa o staraniach Anny Jarvis i Julii WardHowe. Ich działalność dzieliło prawie 50 lat.
W 1870 roku Julia Ward Howe postulowała ustanowienie uroczystości Dnia Matki, jednak w innym charakterze niż obecnie. Miał to być ruch pacyfistyczny, który miał zrzeszać matki z całego świata na rzecz "polubownego rozstrzygania kwestii międzynarodowych". Zaledwie pięć lat wcześniej w Ameryce dobiegła końca wojna secesyjna, podczas której tysiące matek straciły swoich synów i mężów.
Anna Jarvis pierwsze oficjalne obchody Dnia Matki zorganizowała 10 maja 1908 r. w kościele w Grafton, amerykańskim miasteczku w Zachodniej Wirginii. Był to długo wyczekiwany efekt starań o proklamowanie tego święta, które Anna rozpoczęła w 1905, w roku śmierci swojej matki - sanitariuszki podczas wojny secesyjnej.
To właśnie Annie Jarvis najczęściej przypisuje się stworzenie współczesnej wersji Dnia Matki, chociaż sama zainteresowana w następnych latach wielokrotnie podkreślała, że nie podoba jej się komercjalizacja tego święta. Anna Jarvis zmarła w 1948 roku.
Dzień Mamy 2023. Kiedy obchodzi się Dzień Matki na świecie?
Najwcześniej Dzień Matki obchodzi się w Norwegii. Święto mam przypada tam na drugą niedzielę lutego. Z kolei 3 marca świętują mamy w Gruzji. W krajach bałkańskich, ale także w Wietnamie, Maroku, Afganistanie, Rosji i w Białorusi Dzień Matki przypada 8 marca, a więc wtedy, kiedy w wielu krajach obchodzony jest międzynarodowy Dniem Kobiet.
W niektórych państwach, np. w Wielkiej Brytanii czy Irlandii Święto Matki jest związane z kalendarzem liturgicznym - wypada w czwartą niedzielę wielkiego postu.
Jeszcze innym ciekawym zjawiskiem jest łączenie Dnia Matki z Dniem Ojca, które w Korei Południowej nazywa się po prostu Dniem Rodziców (8 maja). Podobnie sytuacja wygląda w Paragwaju (15 maja), ale tam oficjalnie jednego dnia obchodzi się dwa osobne święta - Dzień Matki i Dzień Ojca.
Zdecydowanie najbardziej popularną datą świętowania Dnia Matki na świecie jest druga niedziela maja. W tym dniu życzenia otrzymają matki w aż 70 państwach, m.in.: w Australii, Austrii, na Bahamach i Kubie, na Łotwie i wa Ukrainie, a także na Tajwanie, w Ugandzie, Turcji, Zimbabwe, Chinach, na Cyprze oraz Islandii, a także w Stanach Zjednoczonych.
Później świętuje już tylko kilka krajów, a wśród nich Polska (26 maja) i Boliwia (27 maja).
Najpóźniej (chociaż nie zawsze) Dzień Matki obchodzony jest w Algierii, na Dominikanie, na Haiti, na Mauritiusie, w Szwecji i w Tunezji - tam przypada on w ostatnią niedzielę maja.
W przypadku Francji Dzień Matki również wypada w ostatnią niedzielę maja, chyba, że koliduje z obchodami święta Zesłania Ducha Świętego. Wtedy przesuwa się go na pierwszą niedzielę czerwca.
Czytaj także:
Zobacz również:
