Heroiczny zryw niepodległościowy. 80. rocznica Powstania Warszawskiego
Oprac.: Agnieszka Boreczek
1 sierpnia obchodzimy w Polsce Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego. To jedno z najważniejszych świąt państwowych w naszym kraju, upamiętniające Powstanie Warszawskie - heroiczny zryw niepodległościowy w naszej narodowej historii. W tym dniu oddajemy hołd bohaterom, którzy w 1944 roku walczyli z niemiecką okupacją, marząc o wolnej Polsce.
Spis treści:
Inicjatorem ustanowienia Narodowego Dnia Pamięci Powstania Warszawskiego był prezydent Lech Kaczyński. Ustawa o tym święcie została uchwalona 9 października 2009 roku i wpisana do Dziennika Ustaw 7 grudnia 2009 roku.
Od tego momentu, 1 sierpnia każdego roku, Polacy w całym kraju, a zwłaszcza w Warszawie, upamiętniają ten bohaterski zryw i jego uczestników. Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego jest świętem państwowym, jednak dzień ten nie jest wolny od pracy.
Powstanie Warszawskie. 1 sierpnia 1944
Powstanie Warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku i trwało 63 dni. Było to jedno z największych powstań w okupowanej Europie podczas II wojny światowej i największy zryw wolnościowy w czasie całej II wojny światowej.
Jego celem było wyzwolenie stolicy spod niemieckiej okupacji przed nadejściem Armii Czerwonej. Powstańcy, choć z początku odnieśli pewne sukcesy, z czasem musieli zmagać się z przeważającymi siłami niemieckimi, brakiem zaopatrzenia i trudnymi warunkami bojowymi. Ostatecznie przegrali.
Powstanie zakończyło się kapitulacją 3 października 1944 roku. Straty były ogromne - około 16 tysięcy powstańców z AK poległo, 20 tysięcy zostało rannych, a 15 tysięcy trafiło do niewoli. Liczba ofiar wśród ludności cywilnej była jeszcze większa - szacuje się, że zginęło od 150 do 200 tysięcy osób. Warszawa została niemal całkowicie zniszczona, a wiele jej zabytków i budynków zostało zrównanych z ziemią przez Niemców.
Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego. Godzina "W"
Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego nie jest dniem wolnym od pracy, ale obchodzony jest z dużym szacunkiem i powagą. Główne uroczystości odbywają się w Warszawie, gdzie przybywają najważniejsi urzędnicy państwowi, przedstawiciele organizacji kombatanckich oraz mieszkańcy miasta.
Najbardziej symboliczny moment obchodów to tzw. "Godzina W". O godzinie 17:00, w momencie, gdy 1 sierpnia 1944 roku wybuchło powstanie, całe miasto zamiera w bezruchu.
W tym czasie wszyscy - piesi, kierowcy, pasażerowie komunikacji miejskiej - przerywają swoje codzienne zajęcia i w ciszy oddają hołd powstańcom. Syreny alarmowe rozbrzmiewają w całym mieście, przypominając o tamtych wydarzeniach. Dzieje się tak również w innych polskich miastach i miasteczkach.
Wydarzenia kulturalne i artystyczne
Obchody Narodowego Dnia Pamięci Powstania Warszawskiego to także szereg wydarzeń kulturalnych i artystycznych. Organizowane są koncerty, wystawy, spektakle teatralne oraz projekcje filmowe, które przypominają o historii powstania i jego bohaterach. W muzeach, zwłaszcza w Muzeum Powstania Warszawskiego, odbywają się specjalne prezentacje i warsztaty edukacyjne.
W 80. rocznicę Powstania Warszawskiego, tj. 1 sierpnia 2024 roku w Muzeum Powstania Warszawskiego odbędzie się cykliczny koncert "Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki".
