Inicjatywa prezydenta do kosza. "Zagrywka na koniec kadencji"
Andrzej Duda chce, żeby w konstytucji znalazł się zapis, dotyczący wydatkowania 4 proc. PKB na obronność. I chociaż politycy opowiadają się za zwiększaniem nakładów na zbrojenia, szanse są marne. - To chyba czysta zagrywka Andrzeja Dudy na końcówkę kadencji - zastanawia się Marek Sowa, wiceszef klubu KO.
Już w 2024 r., podczas wizyty w USA, Zwierzchnik Sił Zbrojnych RP przekonywał, że kraje NATO powinny przeznaczać na obronność 3 proc. PKB (od 2014 r. zobowiązane są do płacenia 2 proc. PKB, ale i tak nie wszystkie spełniają te wymagania - red.). Faktem jest, że Polska jest liderem w całym NATO, jeśli chodzi o tę kwestię.
W tegorocznym budżecie zapisano 4,7 proc. PKB na obronność, a rządzący przekonują, że w przyszłym może zostać przekroczona nawet granica 5 proc. Co więcej, nieprzewidywalna administracja Donalda Trumpa stawia nas za wzór w całym NATO.
Niezależnie od tego, prezydent postanowił wziąć sprawy w swoje ręce i 7 marca złożył w Sejmie projekt, który ma zmienić konstytucję. Andrzej Duda argumentuje, że zapis, dotyczący nakładów na zbrojenia, powinien znaleźć się w ustawie zasadniczej na wypadek, gdyby w przyszłości w Polsce miał rządzić gabinet, który zakwestionuje wydatki związane ze sferą bezpieczeństwa.
- Dokonujemy dzisiaj modernizacji armii i cały czas rozbudowujemy nasze siły zbrojne. Kupujemy dla naszych sił zbrojnych najnowocześniejszy sprzęt. Ale to jest niekończący się proces, bo trzeba będzie ten sprzęt w przyszłości utrzymać, trzeba będzie go odnawiać i modernizować. Z tym zawsze będą związane koszty - oświadczył Prezydent RP.
Konstytucja a zbrojenia. Andrzej Duda chce zmiany
Chociaż na początku marca, Donald Tusk nie krytykował pomysłu prezydenta i zapewniał, że należy go poddać analizie, do teraz nie ma jednoznacznego stanowiska KO. Kiedy jednak rozmawiamy z członkami prezydium klubu, nie kryją swojego sceptycznego nastawienia.
- Konstytucja to nie jest dokument, gdzie pisze się, ile należy wydać na przykład na oświatę czy obronność. To chyba czysta zagrywka Andrzeja Dudy na końcówkę kampanii - mówi nam Marek Sowa z KO.
- Nie mamy problemu z wydatkami na armię, program doposażenia armii, kwestia sytuacji geopolitycznej wymaga od nas dużych nakładów. I realizujemy je - podkreśla.
Wiceprzewodniczący klubu KO podkreśla, że obecnie na zbrojenia w budżecie zabezpieczono blisko 190 mld zł.
- Potrzeba dyscypliny i determinacji przy realizacji w horyzoncie czasowym na jakąś dekadę. Te wydatki z pewnością będą znacząco wyższe niż zwykle, bo taki mamy czas - przekazał polityk. - Jest harmonogram rozpatrywania takich projektów, tak jak mówił Donald Tusk, trzeba sprawę poważnie przeanalizować. Nie ma u nas zagrożenia, że wydatki na obronność spadną poniżej 4 proc. PKB. To zwyczajnie niemożliwe - stwierdził.
O ile Platforma wciąż „analizuje” pomysł prezydenta, o tyle stanowisko PiS jest jasne.
- Popieramy każde rozwiązanie związane z umocnieniem polskiej armii. Niewątpliwie, wzrost nakładów na armię, to wzrost inwestycji, nakładów na zbrojenia i zwiększenie naszego bezpieczeństwa. Dlatego zagłosujemy za propozycją prezydenta - usłyszeliśmy od Rafała Bochenka, rzecznika klubu PiS.
Nie zmienisz konstytucji na pstryknięcie palcem
W Pałacu Prezydenckim doskonale wiadomo, że zmiana konstytucji nie jest prosta. Potrzeba do tego większości sięgającej 2/3 głosów, czyli 307 mandatów w Sejmie. W praktyce znaczy to, że wystarczy ledwie sprzeciw klubu KO, liczącego 157 posłów, aby pomysł upadł.
Gdyby projekt miał przejść głosami PiS, klub musiałby znaleźć… 117 osób z innych partii, w tym z Platformy Obywatelskiej (wszystkich posłów poza PiS i KO jest łącznie 113 - red.). Szanse są jednak, delikatnie rzecz ujmując, marne.
- Prezydent złożył publiczną deklarację, ale nie zwracał się do nas. Pamiętam, że w przeszłości, kiedy szukał poparcia dla swoich rozwiązań, było inaczej. Obecnie tak nie jest, więc chyba to postulat o charakterze publicystycznym - mówi Interii Anna Maria Żukowska, szefowa klubu Lewicy.
Jak usłyszeliśmy, działacze koalicji zebrani pod batutą Włodzimierza Czarzastego i tak nie zamierzali popierać zmian forsowanych przez głowę państwa. Chociaż szefowa klubu parlamentarnego tłumaczy, że doskonale rozumie intencje Andrzeja Dudy.
- Hipotetycznie, w przyszłości może się okazać, że 4 proc. PKB to nadmierne wydatki. Chociażby w sytuacji, kiedy Rosja po prostu upadnie i nie będzie stwarzać dla nas zagrożenia - uważa Żukowska.
- Konstytucji nie tworzy się na jakiś krótki horyzont czasowy, kilka lat. Pytanie, czy za 100 lat też będziemy musieli przeznaczyć podobne kwoty na zbrojenia - zastanawia się i podkreśla, że jest za dozbrajaniem wojska.
Konstytucja do zmiany? "Charakter wizerunkowy"
Zmianom w konstytucji sprzeciwia się także Polska 2050. - Ten rząd pokazuje, ile pieniędzy wydaje na zakupy, jaka jest odpowiedzialności. Jeżeli sytuacja zagraża bezpieczeństwu Polski, na obronność wydajemy więcej niż 4 proc. PKB - powiedział nam Paweł Śliz, szef klubu parlamentarnego należącego do Trzeciej Drogi.
Chociaż Konfederacja nie podjęła jeszcze decyzji, a Sławomir Mentzen spotykał się ostatnio z Andrzejem Dudą, 16 konfederackich szabel, czysto arytmetycznie, niewiele zmienia.
- Prawdopodobieństwo, że dojdzie do konsensusu w sprawie zmiany konstytucji, jest niewielkie. Pomysł ma charakter wizerunkowy dla prezydenta, wkładu do debaty nad obronnością. Jesteśmy w trudnych czasach dla finansów państwa. Jest ciężko, a będzie trudniej - uważa wicemarszałek Krzysztof Bosak.
Jakub Szczepański
-----
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 200 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Interia Wydarzenia na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
