Szlakiem obiektów UNESCO w Polsce. To aż kilkanaście punktów na mapie

Czy miałeś świadomość, że obiekty w Polsce mogą być tak wartościowe jak Piramidy w Gizie, Taj Mahal czy Park Narodowy w Yellowstone? Sprawdź, jakie skarby narodowe skrywa kraj nad Wisłą. Część z nich może być ci już dobrze znana.

Krakowskie Stare Miasto było pierwszym obiektem wpisanym na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1978 roku. To miejsce, gdzie prawdopodobnie był każdy turysta odwiedzający Kraków. Co ciekawe, Rynek Główny to jeden z największych miejskich rynków w całej Europie.

Na tę część miasta składają się słynne Sukiennice i owiany smoczą legendą Wawel. Dodatkowo, razem ze Starym Miastem za szczególne dziedzictwo kulturowe została uznana stara dzielnica żydowska Kazimierz.

To miejsce, które skrywa w swoich ulicach mnóstwo historii, ale także sporo nowoczesnej sztuki. Na Kazimierzu warto zaznajomić się także ze znakomitą strefą gastronomiczną.

Będąc na wycieczce w Krakowie, nie można pominąć kopalni soli w Wieliczce. Tym bardziej, że na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO trafiła właśnie z krakowskim Starym Miastem.

To wyjątkowe miejsce, którego historia sięga ponad 700 lat - jest jednym z najstarszych tego typu miejsc na świecie. Przeprawa przez podziemia kopalni to ogrom wrażeń. Można zobaczyć tam solne komory, korytarze i jedyną w swoim rodzaju Kaplicę św. Kingi.

Wizyta w kopalni to nie tylko atrakcja turystyczna, ale też zdrowotna. Mikroklimat solny świetnie działa na układ oddechowy. Kopalnia oferuje dla chętnych także wyjątkowe noclegi.

Zaskakującym może być to, że to nie kopalnia soli w Wieliczce jest najstarsza w Polsce, a ta oddalona od niej o niecałe 30 km - kopalnia w Bochni, gdzie rozpoczęto prace w 1248 roku. Ta również trafiła na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, ale dopiero w 2013 roku.

Co ciekawe, kopalnia w Bochni nie cieszy się aż tak dużą popularnością, jak ta w Wieliczce, choć oferuje równie interesujące trasy turystyczne. W 2024 roku kopalnię w Bochni odwiedziło około 165 tysięcy osób, a tę w Wieliczce prawie 1,75 mln.

Dlatego, jeśli szukasz podziemnych wrażeń, a nie przepadasz za tłumami - przejrzyj ofertę turystyczną kopalni soli w Bochni, a na pewno znajdziesz coś dla siebie.

Podążając szlakiem kopalń, warto zajrzeć do Tarnowskich Gór, gdzie znajduje się jedyna w swoim rodzaju kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi.

To kolejne miejsce, w którym doświadczysz jedynego w swoim rodzaju mikroklimatu. Poznasz historię śląskich podziemi i technologię wydobywania rud oraz przepłyniesz łodzią przez tajemnicze korytarze kopalni.

Kolejną wyjątkową kopalnię, a tak naprawdę muzeum historyczno-architektoniczne znajdziesz w województwie świętokrzyskim. Dokładnie w tym miejscu w epoce neolitu wydobywany był krzemień pasiasty.

Krzemionki Opatowskie oferują jedyną na cały świat trasę turystyczną otwartą dla szerszej publiczności, gdzie masz możliwość przyjrzenia się z bliska pradziejowym wyrobiskom górniczym i to skrytym głęboko pod ziemią.

Ważną częścią historii naszego kraju są również te obiekty, które przywodzą na myśl czasy mroku, a jednocześnie stanowią pomnik pamięci o osobach, które doświadczyły koszmaru wojny.

Nazistowski obóz koncentracyjny w Oświęcimiu to kolejne miejsce, które znalazło się na liście światowego dziedzictwa UNESCO jako jedno z pierwszych. Warto odwiedzić choćby po to, by złożyć hołd ofiarom II wojny światowej.

Co roku docierają tam tłumy pielgrzymów z Polski i całego świata, którzy chcą doświadczyć miejsca sakralnego zbliżonego do tego w Jerozolimie.

Bo właśnie tak został zaprojektowany rozległy kompleks w Kalwarii Zebrzydowskiej, który obejmuje wzgórza wokół miasta - na wzór Golgoty, Syjonu, Góry Oliwnej.

Kalwaria ceniona jest nie tylko ze względów religijnych, ale też za wyjątkową manierystyczną architekturę wkomponowaną w piękno krajobrazu.

Miejscowości Binarowka, Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica Murowana oraz Sękowa mogą poszczycić się średniowiecznymi świątyniami, które przetrwały do dziś i które uznane zostały przez UNESCO za światowe dziedzictwo kulturowe.

Kościoły te możesz odwiedzić, planując jedno- lub dwudniową wycieczkę na południu Polski.

Możesz podziwiać w nich oryginalne połączenie stylu gotyckiego i drewnianej konstrukcji zrębowej - łączenia na zakładkę belek bez użycia gwoździ.

Oddalone od siebie o 35 kilometrów Kościoły Pokoju zostały wybudowane w latach 50. XVII wieku na znak układu kończącego wojnę trzydziestoletnią. Tym samym są symbolem pokoju westfalskiego.

Ich drewniane mury mogą pomieścić nawet do 6000 (kościół w Jaworze) i 7500 wiernych (kościół w Świdnicy). Symbolika pokoju, niezwykła architektura z pozoru nietrwałych materiałów (drewno, glina i słoma) oraz wnętrza wypełnione niesamowicie bogatą sztuką sakralną sprawiły, że świątynie zostały uznane za światowe dziedzictwo kulturowe.

Łącznie na listę UNESCO trafiło 16 drewnianych cerkwi - połowa z nich stoi po polskiej części Karpat, a połowa po ukraińskiej. Te polskie znajdują się w Radrużu, Chotyńcu, Smolniku i Turzańsku na Podkarpaciu oraz w Powroźniku, Owczarach, Kwiatoniu i Brunarach Wyżnych w Małopolsce, dlatego najlepiej będzie zaplanować dwie oddzielne wycieczki.

Jedną w regionie podkarpackim, a drugą w małopolskim - szczególnie, że przez górzyste tereny podróż z jednej cerkwi do drugiej może trwać nawet dwie godziny.

Cerkwie zostały docenione przede wszystkim ze względu na harmonijne wpisanie tradycyjnej drewnianej architektury w górski pejzaż, unikalną symbolikę religijną czy połączenie ludowego budownictwa ze sztuką bizantyjską.

Komisja Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO doceniła w Polsce nie tylko średniowieczną architekturę sakralną. Za szczególny zabytek w naszym kraju uznała także wrocławską Halę Stulecia, będącą symbolem modernizmu XX wieku.

Jej wyjątkowość stanowi przede wszystkim innowacyjne wykorzystanie konstrukcji żelbetowej. W 1913 roku Hala Stulecia była budowlą z największą betonową kopułą nie tylko w Polsce, ale i na świecie.

Aby docenić jej walory kulturalne, najlepiej wybrać się tam na koncert ulubionej muzyki, ponieważ w Hali Stulecia często grywają zespoły światowej sławy.

Dalej na wschód od Dolnego Śląska znajduje się Park Mużakowski, którego granice rozciągają się od Polski na tereny niemieckie. Park założony został w 1815 roku przez księcia Hermanna Ludwiga Heinricha von Pückler-Muskau zachwyconego parkami angielskimi.

W 2004 roku obiekt został uznany za doskonały przykład romantycznego parku europejskiego. Najważniejsze atrakcje, których nie możesz przeoczyć w parku to Zamek Stary i Zamek Młody, punkt widokowy na Wzgórzu Hermanna, Dolina Nysy Łużyckiej oraz Most Podwójny, który łączy polską i niemiecką część parku.

Park Mużakowski można zwiedzać bezpłatnie - pieszo lub rowerem.

To drugi transgraniczny obiekt znajdujący się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. To właśnie polskie tereny w 1979 roku zostały uznane przez UNESCO, a część białoruska trafiła na listę dopiero w 1992.

To, co w Puszczy Białowieskiej jest wyjątkowe na cały świat to pierwotny, nieprzerwany las żyjący swoim życiem przez tysiące lat. Można tam doświadczyć niesamowitych ekosystemów leśnych, zobaczyć nietypowe gatunki roślin i zwierząt, których nie spotkasz w innych częściach Europy, głównie przez niszczycielską działalność cywilizacji.

W rejony Puszczy Białowieskiej najlepiej wybrać się na dłuższy urlop, żeby spokojnie chłonąć i podziwiać jej walory naturalne.

Historyczne centrum stolicy Polski trafiło do grona światowego dziedzictwa kulturalnego w 1980 roku. Warszawska Starówka jest przede wszystkim przykładem odbudowy miasta po II wojnie światowej - w końcu w czasie wojny została doszczętnie zniszczona.

Odwiedzając Warszawę warto spojrzeć na Stare Miasto właśnie z perspektywy odbudowy - jak zadbano o detale, zachowując pierwotny wygląd oraz jak wiele trzeba było poświęcić czasu i wysiłku, aby przywrócić stolicy jej wyjątkowy charakter i autentyczność.

Padwa Północy, perła renesansu, miasto arkad… te wszystkie określenia dotyczą Starego Miasta miejscowości położonej na południu województwa lubelskiego. Mowa oczywiście o Zamościu, który zachował układ i strukturę renesansową.

Ponadto, Stare Miasto w Zamościu łączy włoskie i środkowoeuropejskie tradycje architektoniczne. Plan miasta zachował swój unikalny układ i fortyfikację z końca XVI wieku. Nic dziwnego, że to właśnie ta miejscowość może pochwalić się miejscem wśród czołowych dziedzictw kultury.

Sercem Starego Miasta jest Rynek Wielki z malowniczymi kamienicami i Ratuszem, którego symbolem jest wieża zegarowa. Warto zajrzeć na jej szczyt, by zachwycić się piękną panoramą miasta.

To największy na świecie zamek, biorąc pod uwagę powierzchnię oraz idealny przykład architektury ceglanej z XIII wieku - można powiedzieć, że miejsce na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO miał gwarantowane.

W 1309 roku została tam przeniesiona główna siedziba zakonu krzyżackiego, dzięki czemu zamek zyskał nowe budowle i liczne ozdoby. Aby odwiedzić Zamek Krzyżacki w Malborku najlepiej zarezerwować sobie cały dzień, ponieważ kompleks jest naprawdę ogromny.

Miasto Kopernika to świetny przykład średniowiecznego miasta handlowego i administracyjnego. Czuć w nim powiew dawnej historii, ale też postęp i rozwój kulturowy. Podobnie jak w Malborku znajdował się tu zakon krzyżacki, którego ruiny można odwiedzić.

UNESCO doceniło Toruń za świetnie zachowany układ urbanistyczny i średniowieczną architekturę. Na zwiedzanie Torunia najlepiej poświęcić cały weekend. Dobrym pomysłem będzie wynajęcie klimatycznego apartamentu na Starym Mieście - może z widokiem na pomnik Mikołaja Kopernika albo renesansowy Ratusz?

Patrząc na mapę naszego kraju, można zauważyć, że to południe Polski posiada najwięcej atrakcji turystycznych docenionych przez UNESCO. To tam warto rozpocząć swój indywidualny szlak turystyczny śladami najważniejszych krajowych dziedzictw - to może być również świetny sposób na spędzenie urlopu w Polsce lub rozplanowanie weekendowych wycieczek.