Subkonto w ZUS skrywa spore kwoty. Jak sprawdzić stan swoich finansów?

Subkonto w ZUS to tak zwany II filar. W polskim systemie emerytalnym każdy z ubezpieczonych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych ma swoje własne, indywidualne konto. To zakładane jest na podstawie pierwszego zgłoszenia do ubezpieczeń, np. podczas podejmowania pierwszej pracy. W ramach tego konta od 1 maja 2011 roku ZUS prowadzi także subkonto.

Pierwotnie mogła go mieć tylko osoba ubezpieczona, która była członkiem otwartego funduszu emerytalnego, czyli OFE. Jednak od 1 lutego 2014 roku osoby, które po raz pierwszy wchodzą na rynek pracy, mogą zdecydować, czy chcą zawrzeć umowę z otwartym funduszem emerytalnym. Nie trzeba być członkiem OFE, aby mieć subkonto w ZUS.

ZUS prowadzi subkonto w ramach indywidualnego konta dla osób, które są członkami otwartego funduszu emerytalnego (OFE) albo urodziły się po 31 grudnia 1968 r. i nie przystąpiły do OFE. Na tak zwany II filar, jeżeli ubezpieczony nie przystąpił do OFE lub gdy zdecydował, aby składka była przekazywana wyłącznie na subkonto w ZUS, trafia 7,3 proc. podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne. Natomiast na subkonto ZUS trafia 4,38 proc. składki emerytalnej, jeśli ubezpieczony w trakcie okna transferowego złożył oświadczenie o dalszym przekazywaniu składek do OFE w wysokości 2,92 proc. podstawy.

Z OFE można się wypisać podczas okna transferowego. To dobra informacja dla tych, którzy zastanawiają się, czy wybrać tylko ZUS, czy może ZUS oraz OFE. Podjęta decyzja nie jest ostateczna, a dyspozycję przekazywania składek można zmienić do 31 lipca 2024 r. Okno transferowe zostało otwarte z początkiem kwietnia. Warto jeszcze pamiętać, że urodzeni przed 1 stycznia 1949 r. nie mogą być członkami OFE i tym samym nie posiadają subkonta w ZUS. Od 2014 r. przystąpienie do OFE jest już nieobowiązkowe. Natomiast osoby, które wchodzą na rynek pracy, mają cztery miesiące na zawarcie umowy z wybranym funduszem. Bez podjęcia decyzji część składki emerytalnej będzie zapisana na subkoncie w ZUS.

Subkonto w ZUS można sprawdzić przy pomocy PUE, czyli Platformy Usług Elektronicznych. Do tego można zalogować się przez profil zaufany, certyfikat kwalifikowany lub przez bankowość elektroniczną. Jak sprawdzić stan subkonta w ZUS? Chcąc sprawdzić szczegółowe dane na koncie, należy po zalogowaniu przejść do panelu ubezpieczonego i wybrać w oknie głównym zakładkę Ubezpieczony.

Następnie, aby sprawdzić stan subkonta w ZUS, należy w oknie Panel ubezpieczonego wybrać z menu pozycję Informacje roczne o stanie konta. W sekcji Informacje o stanie konta ubezpieczonego w ZUS trzeba kolejno zaznaczyć wybraną pozycję na liście i nacisnąć przycisk "Szczegóły".

Po tym pojawią sią dokładne informacje o stanie konta ubezpieczonego w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Także stan subkonta w ZUS. Szacuje się, że te posiada obecnie ok. 16 mln Polaków. Z danych ZUS wynika, że ubezpieczeni zgromadzili na subkontach średnio po ok. 29 tys. zł na osobę.

Po uzyskaniu wieku emerytalnego środki z subkonta uwzględniane są w podstawie przyznanego świadczenia. Inaczej wygląda sytuacja u osób, które decydują się na wcześniejszą emeryturę. Wówczas środki z subkonta trafiają do budżetu państwa.

W przeciwieństwie do tradycyjnego konta emerytalnego, środki z subkonta ZUS mogą zostać przekazane uprawnionym osobom. Pieniądze zgromadzone na subkoncie podlegają podziałowi m.in. w przypadku rozwodu, unieważnienia małżeństwa, ustania wspólności majątkowej czy śmierci. W tym ostatnim przypadku pieniądze z subkonta wypłacane są osobom wskazanym przez zmarłego lub spadkobiercom.

Dziedziczenie środków na subkoncie ZUS w sytuacji, kiedy zmarły nie pozostawał w związku małżeńskim wygląda tak, że wszystkie środki zebrane w OFE i na subkoncie są wypłacane osobom wskazanym za życia lub spadkobiercom. W przypadku wspólności majątkowej połowa środków zgromadzonych na subkoncie w ZUS przekazywana jest na subkonto współmałżonka. Pozostała część dzielona jest pomiędzy osoby wskazane przez niego za życia, a w przypadku ich braku środki te wchodzą w skład spadku.

Jeżeli zmarła osoba nie była członkiem OFE, ale dla której ZUS prowadził subkonto, urząd informuje osoby uprawnione do otrzymania środków zgromadzonych na subkoncie osoby zmarłej o możliwości złożenia wniosku o wypłatę.

Jeżeli jesteśmy spadkobiercą lub osobą wskazaną przez właściciela subkonta ZUS do otrzymania zgromadzonych na nim środków, należy złożyć specjalny wniosek USS. Chodzi o wniosek o transfer/wypłatę środków z subkonta osoby ubezpieczonej, który można pobrać ze strony Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Można to zrobić w dowolnym momencie po śmierci właściciela subkonta ZUS, ponieważ nie istnieją formalne ograniczenia co do czasu złożenia wniosku.

Przeczytaj również: Specjalny dodatek do emerytury. Kto może liczyć na rekompensatę z ZUS?

Wniosek o wypłatę pieniędzy z subkonta ZUS powinien zawierać dane osoby uprawnionej. Oczywiście można złożyć go w tradycyjny sposób lub drogą elektroniczną. Ważne jednak, aby zawierał wymagane dokumenty, czyli odpis skrócony aktu zgonu właściciela subkonta lub odpis skrócony aktu małżeństwa w przypadku, gdy wniosek składa współmałżonek zmarłego. Do tego przydać się mogą prawomocne postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku bądź zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia.

Co ciekawe, wypłacić pieniądze z subkonta ZUS może także przyjaciel. Osobą uprawnioną do otrzymania tych środków nie musi być tylko członek rodziny osoby ubezpieczonej, ale także każda osoba fizyczna. Czasami wypłata pieniędzy z subkonta ZUS może być skomplikowana. Część spadkobierców będzie musiała stawić się osobiście w oddziale ZUS, przedstawić wymagane dokumenty i przejść przez procedury dziedziczenia po zmarłym.