Wybory 2023. Kto może zagłosować? Cztery konieczne warunki

Wybory 2023. Kto może głosować w wyborach do Sejmu i Senatu?

Aby legalnie oddać głos w zbliżających się wyborach parlamentarnych trzeba spełniać cztery warunki:

• najpóźniej w dniu głosowania skończyć 18 lat; 
• nie być pozbawionym praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu; 
• nie być ubezwłasnowolnionym prawomocnym orzeczeniem sądu; 
• nie być pozbawionym praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu. 

Największej grupy obywateli RP dotyczy punkt pierwszy. Pozostałe wskazują na grupy, których liczebność w skali kraju jest marginalna. Według szacunków Krajowej Izby Radców Prawnych w 2019 ubezwłasnowolnionych było ok. 90 tys. Polaków. Trudniej o najnowsze statystyki dotyczące osób pozbawionych praw publicznych - dane z 2015 roku mówiły o 160 przypadkach. Można podejrzewać, że ta liczba nie zmieniła się znacząco, a na pewno nie przyrosła o kilka rzędów wielkości.

W komunikacie opublikowanym na stronach Państwowej Komisji Wyborczej możemy znaleźć informację, że w najbliższych wyborach parlamentarnych uprawnione do głosowania są łącznie 29 096 503 osoby. To o ponad milion obywateli mniej niż cztery lata temu. 

Już teraz wiadomo jednak, że w wyborach z pewnością nie wezmą udziału wszyscy, którzy mają do tego prawo - choćby 100 tysięcy Świadków Jehowy.

Wybory 2023. Czynne prawo wyborcze to nie wszystko. Co trzeba zabrać ze sobą na wybory?

Każdy, kto spełnia wypisane powyżej warunki posiada czynne prawo wyborcze - może oddawać głos w wyborach. 

Wszyscy obywatele, którzy mają takie uprawnienia, zostali ujęci w Centralnym Rejestrze Wyborców. Dzięki jego wprowadzeniu w prosty sposób można sprawdzić np. do jakiego okręgu jesteśmy przypisani. Znajdziemy tam też informacje o jego siedzibie wraz z dokładnym adresem. Więcej o CRW i o tym, jak się do niego dostać, przeczytasz w tym artykule.

Zgodnie z art. 52 Kodeksu wyborczego:

Do niedawna tylko dwa dokumenty pozwalały na potwierdzenie tożsamości:

• dowód osobisty;
• paszport.

Teraz dopuszczalna jest też trzecia opcja - mDowód w aplikacji mObywatel. Karty do głosowania otrzymamy dopiero po okazaniu odpowiedniego dokumentu członkom komisji wyborczej w naszym lokalu. Trzeba również pamiętać, że prawo jazdy nie jest dokumentem potwierdzającym tożsamość. Jego okazanie nie uprawnia więc do udziału w wyborach.

Wybory parlamentarne 2023. Do kiedy będą otwarte lokale wyborcze?

15 października 2023 lokale wyborcze na terenie całego kraju będą otwarte od 7 do 21. Zakończenie głosowania w poszczególnych lokalach zarządza przewodniczący komisji - potem głos mogą oddać tylko wyborcy, którzy byli na miejscu jeszcze przed 21. 

W wyjątkowych sytuacjach głosowanie może zostać wydłużone. Ma to zwykle związek z późniejszym otwarciem lokalu wyborczego, np. w wyniku niedowiezienia lub dowiezienia wadliwych kart do głosowania. Przyczyną dłuższej pracy lokalu mogą być też różne incydenty, które wstrzymują pracę - od bójki wyborców, po awarię budowlaną w siedzibie komisji (pęknięta rura, awaria prądu itp.). 

Czytaj także: Wybory 2023. Nie wiesz, na kogo zagłosować? Sprawdź swoje poglądy w krótkim teście

Jeżeli o godzinie 21 przed lokalem wyborczym utworzyła się dłuższa kolejka, to wszyscy, którzy ustawili się w niej przed ogłoszeniem decyzji przewodniczącego, mogą zgodnie z prawem oddać swoje głosy. Komisja przystąpi do liczenia głosów dopiero po wrzuceniu karty do urny przez ostatniego chętnego.

Obwody wyznaczone za granicą i na polskich statkach morskich będą otwarte między 7 a 21 czasu miejscowego. Jeżeli w tej sytuacji zakończenie głosowania przypadałoby na dzień kolejny, wybory przeprowadza się dzień wcześniej.

***

TWÓJ GŁOS MA ZNACZENIE. Dołącz do naszego wydarzenia na Facebooku i śledź aktualne informacje w trakcie kampanii wyborczej!

Czytaj także:

Wybory 2023. Jak będą wyglądać karty do głosowania? Jest uchwała PKW

Wybory 2023. Gdzie głosować? Tak znajdziesz właściwą komisję wyborczą

Wybory 2023. Jak głosować poza miejscem zameldowania? Masz czas do 12 października

Zobacz też: