Wybory 2023. Kto może zagłosować? Cztery konieczne warunki
Oprac.: Marcin Szałaj
15 października - wszyscy dobrze wiemy już, że właśnie tego dnia odbędą się w Polsce wybory parlamentarne, które wyłonią składy kolejnej kadencji Sejmu i Senatu. Czy jednak równie dobrze zdajemy sobie sprawę z tego, kto może w nich zagłosować? Zgodnie z komunikatem PKW w dniu głosowania trzeba spełniać cztery konkretne warunki. Jakie? Tego dowiesz się z kolejnego artykułu z cyklu poświęconego wyborom parlamentarnym w 2023 roku.
Spis treści:
Wybory 2023. Kto może głosować w wyborach do Sejmu i Senatu?
Aby legalnie oddać głos w zbliżających się wyborach parlamentarnych trzeba spełniać cztery warunki:
- najpóźniej w dniu głosowania skończyć 18 lat;
- nie być pozbawionym praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu;
- nie być ubezwłasnowolnionym prawomocnym orzeczeniem sądu;
- nie być pozbawionym praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu.
Największej grupy obywateli RP dotyczy punkt pierwszy. Pozostałe wskazują na grupy, których liczebność w skali kraju jest marginalna. Według szacunków Krajowej Izby Radców Prawnych w 2019 ubezwłasnowolnionych było ok. 90 tys. Polaków. Trudniej o najnowsze statystyki dotyczące osób pozbawionych praw publicznych - dane z 2015 roku mówiły o 160 przypadkach. Można podejrzewać, że ta liczba nie zmieniła się znacząco, a na pewno nie przyrosła o kilka rzędów wielkości.
W komunikacie opublikowanym na stronach Państwowej Komisji Wyborczej możemy znaleźć informację, że w najbliższych wyborach parlamentarnych uprawnione do głosowania są łącznie 29 096 503 osoby. To o ponad milion obywateli mniej niż cztery lata temu.
Już teraz wiadomo jednak, że w wyborach z pewnością nie wezmą udziału wszyscy, którzy mają do tego prawo - choćby 100 tysięcy Świadków Jehowy.
Wybory 2023. Czynne prawo wyborcze to nie wszystko. Co trzeba zabrać ze sobą na wybory?
Każdy, kto spełnia wypisane powyżej warunki posiada czynne prawo wyborcze - może oddawać głos w wyborach.
Wszyscy obywatele, którzy mają takie uprawnienia, zostali ujęci w Centralnym Rejestrze Wyborców. Dzięki jego wprowadzeniu w prosty sposób można sprawdzić np. do jakiego okręgu jesteśmy przypisani. Znajdziemy tam też informacje o jego siedzibie wraz z dokładnym adresem. Więcej o CRW i o tym, jak się do niego dostać, przeczytasz w tym artykule.
Zgodnie z art. 52 Kodeksu wyborczego:
Przed przystąpieniem do głosowania wyborca okazuje obwodowej komisji wyborczej dokument umożliwiający stwierdzenie jego tożsamości.
Do niedawna tylko dwa dokumenty pozwalały na potwierdzenie tożsamości:
- paszport.
Teraz dopuszczalna jest też trzecia opcja - mDowód w aplikacji mObywatel. Karty do głosowania otrzymamy dopiero po okazaniu odpowiedniego dokumentu członkom komisji wyborczej w naszym lokalu. Trzeba również pamiętać, że prawo jazdy nie jest dokumentem potwierdzającym tożsamość. Jego okazanie nie uprawnia więc do udziału w wyborach.
Wybory parlamentarne 2023. Do kiedy będą otwarte lokale wyborcze?
15 października 2023 lokale wyborcze na terenie całego kraju będą otwarte od 7 do 21. Zakończenie głosowania w poszczególnych lokalach zarządza przewodniczący komisji - potem głos mogą oddać tylko wyborcy, którzy byli na miejscu jeszcze przed 21.
W wyjątkowych sytuacjach głosowanie może zostać wydłużone. Ma to zwykle związek z późniejszym otwarciem lokalu wyborczego, np. w wyniku niedowiezienia lub dowiezienia wadliwych kart do głosowania. Przyczyną dłuższej pracy lokalu mogą być też różne incydenty, które wstrzymują pracę - od bójki wyborców, po awarię budowlaną w siedzibie komisji (pęknięta rura, awaria prądu itp.).
Jeżeli o godzinie 21 przed lokalem wyborczym utworzyła się dłuższa kolejka, to wszyscy, którzy ustawili się w niej przed ogłoszeniem decyzji przewodniczącego, mogą zgodnie z prawem oddać swoje głosy. Komisja przystąpi do liczenia głosów dopiero po wrzuceniu karty do urny przez ostatniego chętnego.
Obwody wyznaczone za granicą i na polskich statkach morskich będą otwarte między 7 a 21 czasu miejscowego. Jeżeli w tej sytuacji zakończenie głosowania przypadałoby na dzień kolejny, wybory przeprowadza się dzień wcześniej.
***
TWÓJ GŁOS MA ZNACZENIE. Dołącz do naszego wydarzenia na Facebooku i śledź aktualne informacje w trakcie kampanii wyborczej!
Czytaj także:
Zobacz też:
