<div><b>Instytucja Trybunału Stanu</b> pojawiła się w Polsce po raz pierwszy w <b>Konstytucji marcowej z 1921 roku</b>. W czasie <b><a href="https://wydarzenia.interia.pl/tematy-polska-rzeczpospolita-ludowa-prl,gsbi,1439">PRL</a> zniknęła jednak na kilkadziesiąt lat</b>, a została przywrócona w 1982 roku ustawą, która po nowelizacjach <b>obowiązuje do dziś</b>.</div><div><b></b><h2>Trybunał Stanu - skład</h2><b></b></div><div><b>W Trybunale Stanu zasiadają: przewodniczący, dwóch zastępców i 16 członków</b>. <b>Przewodniczącym Trybunału Stanu</b> jest z urzędu <b>pierwszy prezes Sądu Najwyższego</b>. Jest on powoływany przez <b>prezydenta RP</b>.</div><div><br /></div><div>Pozostali członkowie wybierani są przez <b><a href="https://wydarzenia.interia.pl/tematy-sejm-rzeczypospolitej-polskiej,gsbi,38">Sejm RP</a></b> na pierwszym po wyborach posiedzeniu tej izby spoza grona posłów i senatorów na czas bieżącej kadencji Sejmu. Z ich grona wybierani są także zastępcy.</div><div></div><h2>Trybunału Stanu - kompetencje </h2><div><b>Trybunał Stanu jest uprawniony do pociągnięcia określonych osób do odpowiedzialności konstytucyjnej</b>, czyli osądzenia i nałożenia kary za naruszenie konstytucji lub ustawy w związku z zajmowanym przez te osoby stanowiskiem lub w zakresie ich urzędowania (ustawa dodaje do tego określenie "chociażby nieumyślnie" - nie chodzi więc wyłącznie o celowe naruszanie konstytucji lub ustaw).</div><div></div><div></div><h2>Trybunał Stanu - kto może przed nim stanąć</h2><div></div><div>Przed Trybunałem Stanu mogą być postawione następujące osoby:</div><div><ul><li>Prezydent Rzeczypospolitej;</li><li>Prezes Rady Ministrów;</li><li>Członkowie Rady Ministrów;</li><li>Prezes Narodowego Banku Polskiego;</li><li>Prezes Najwyższej Izby Kontroli;</li><li>Członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji;</li><li>Osoby, którym Prezes Rady Ministrów powierzył kierowanie ministerstwem;</li><li>Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych.</li></ul></div><div>Posłowie i senatorowie są stawiani przed Trybunałem Stanu tylko w jednym przypadku - <b>wtedy, kiedy złamią zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, w której będą osiągać korzyści z majątku Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego lub nabędą ten majątek </b>w trakcie trwania kadencji. </div><div><br /></div><div>Trybunał Stanu orzeka wtedy o pozbawieniu ich mandatu. <b>Prezydent i członkowie rządu</b> <b>mogą poza tym być karani także za przestępstwa pospolite i skarbowe</b>. Co szczególnie istotne, <b>w przypadku prezydenta karać za takie przewinienia może jedynie Trybunał Stanu</b>.</div><div></div><div><h2>Trybunał Stanu - jakie kary może nałożyć?</h2></div><div>Trybunał Stanu może orzekać kary: <b>utraty czynnego i biernego prawa wyborczego</b>, <b>utraty wszystkich lub niektórych orderów, odznaczeń i tytułów honorowych</b>, <b>zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk lub pełnienia funkcji</b> związanych ze szczególną odpowiedzialnością w organach państwowych i organizacjach społecznych, <b>pozbawienia mandatu poselskiego</b> (na okres od 2 do 10 lat), <b>utraty zajmowanego stanowiska</b>, z którego pełnieniem związana jest odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu, <b>kary przewidziane w ustawach</b> (za przestępstwa i przestępstwa skarbowe).</div><div></div><div><h2>Trybunał Stanu - czy od wyroku można się odwołać?</h2></div><div><b>Wyrok wydany przez Trybunał Stanu jest ostateczny. </b>Wobec osoby skazanej nie może zastosować ułaskawienia.</div>