Skomplikowana procedura nie zniechęca. Liczba tych rozwodów stale rośnie

Proces ten nie jest dostępny dla każdej z par i tak naprawdę wcale nie jest rozwodem. Ta potoczna nazwa w rzeczywistości określa proces stwierdzenia nieważności małżeństwa. Trzeba również pamiętać, że wniosek o unieważnienie tego sakramentu można złożyć wyłącznie wtedy, gdy pojawiły się ku temu jasno określone przesłanki.

Istnieje wiele powodów, które umożliwiają ubieganie się o unieważnienie małżeństwa. Najczęściej jednak dzieli się je na trzy grupy. Pierwsza z nich obejmuje tzw. przeszkody zrywające, czyli takie, które stoją na drodze do zawarcia ważnego sakramentu. Chodzi tutaj m.in. o zbyt młody wiek, wcześniej zawarte małżeństwo z inną osobą, śluby czystości, inną religię, pokrewieństwo czy uprowadzenie.

Kolejną grupą są wady zgody małżeńskiej, wśród których można wymienić brak świadomości istoty zawieranego sakramentu, brak wolnej woli, czy brak zdolności do podjęcia obowiązków małżeńskich.

Istotnym powodem jest również niezdolność natury psychicznej, czyli różnego rodzaju nałogi, choroby psychiczne czy nawet emocjonalne uzależnienie od rodziców. Do ostatniej grupy zalicza się zaś wszelkie okoliczności, które związane są z niewłaściwym przeprowadzeniem ceremonii ślubnej.

"Rozwód kościelny" to długi i skomplikowany proces. Podstawą do rozpoczęcia całego postępowania jest prawidłowo przygotowany wniosek. Chociaż jego wzór można znaleźć w internecie, to warto jednak zatrudnić do tego zadania odpowiedniego prawnika, który ułatwi przejście przez całą procedurę i dopełni wszelkich formalności.

Do wniosku należy również dołączyć akt ślubu kościelnego oraz cywilnego, zaświadczenie o chrzcie, a także dowód osobisty. Najważniejszą częścią wniosku jest jednak szczegółowe przedstawienie i uzasadnienie powodów, dla których małżeństwo powinno zostać unieważnione.

Konieczne jest również przedstawienie wszelkich dowodów, które będą istotne w procesie podejmowania przez sąd decyzji. Mogą to być różnego rodzaju dokumenty oraz świadkowie.

Głównym etapem całego postępowania jest dochodzenie. Jego celem jest ustalenie, czy informacje podane we wniosku są prawdziwe oraz, czy istnieją podstawy do unieważnienia sakramentu.

W tym celu przesłuchiwani są również świadkowie, a zgodnie z prawem kanonicznym do tej roli muszą zostać powołane min. trzy osoby. Ich wskazanie zazwyczaj leży po stronie małżonka składającego wniosek. Zdarzają się jednak sytuacje, w których to sąd kościelny sam ich wybiera. Wszystkie osoby przesłuchiwane są osobno w obecności sędziego trybunału kościelnego oraz notariusza.

Gdy dochodzenie dobiegnie końca, sąd wydaje decyzję. Jeśli jest ona pozytywna, wówczas małżonkowie muszą podpisać unieważnienie sakramentu. W przypadku, gdy któryś z nich nie chce tego zrobić, sprawę można skierować do wyższej kościelnej instancji. Po obustronnej zgodzie konieczna jest aktualizacja dokumentów takich jak akt małżeństwa czy dowody osobiste.

Cały proces, choć na pierwszy rzut oka może wydawać się prosty, w rzeczywistości wcale taki nie jest. Skomplikowany charakter i konieczność indywidualnego podejścia sprawia, że może on trwać nawet kilka lat. Wszystko zależy od charakteru sprawy oraz liczby i jakości dowodów.

W 2015 roku papież Franciszek wprowadził jednak możliwość ubiegania się o skrócenie jego trwania. Procedura ta określana jest mianem "procesu skróconego przed biskupem" i trwa zazwyczaj kilka miesięcy.

Trzeba jednak pamiętać, że decyzja o jego wdrożeniu zawsze zależy od indywidualnych okoliczności każdego przypadku. Zazwyczaj jest ona wykorzystywana w sytuacjach, w których nieważność sakramentu jest oczywista i niepodważalna. Ze względu na różne czynniki, m.in. obrót korespondencji, czas ten nie może być krótszy niż 45 dni.