Wybory samorządowe 2024. Kiedy cisza wyborcza? Złamanie jej może słono kosztować
Choć druga tura wyborów samorządowych 2024 odbędzie się jedynie w części Polski, cisza wyborcza obowiązywać będzie na terenie całego kraju. Czym jest cisza wyborcza i w jakich godzinach będzie obowiązywać? Wyjaśniamy, czego nie wolno robić w tym czasie.
Wybory samorządowe 2024. Cisza wyborcza - co to jest?
Cisza wyborcza jest szczególnym okresem przed wyborami. Podczas niej wyborcy mają mieć czas na podjęcie decyzji i spokojne przemyślenie, jak oddadzą swoje głosy.
Z tego powodu wówczas zabronione jest prowadzenie agitacji wyborczej. Zakazów jest jednak znacznie więcej.
Wybory samorządowe 2024 odbyły się najpierw kwietnia, a druga tura zaplanowana została na 21 kwietnia. W obu tych przypadkach obowiązuje cisza wyborcza.
Wybory samorządowe 2024. Czego nie wolno robić podczas ciszy wyborczej?
Podczas ciszy wyborczej nie można przede wszystkim prowadzić agitacji wyborczej. Przez 24 godziny nie można także przekonywać, czy nakłaniać publicznie wyborców do głosowania na konkretnych kandydatów. Zabronione jest również:
- zwoływanie zgromadzeń;
- wygłaszanie przemówień;
- organizowanie pochodów i manifestacji;
- rozpowszechnianie materiałów wyborczych (materiałem wyborczym jest każdy pochodzący od komitetu wyborczego upubliczniony i utrwalony przekaz informacji mający związek z zarządzonymi wyborami - przyp. red.).
Cisza wyborcza obejmuje aktywność w internecie i wszelkich mediach społecznościowych. Nieprzestrzeganie przepisów i zakazów dotyczących tego okresu może grozić karą grzywny.
Wybory samorządowe 2024, druga tura. Kiedy cisza wyborcza?
Termin obowiązywania ciszy wyborczej regulowany jest przez artykuł 107 par. 1 Kodeksu wyborczego. Według tego przepisu:
W dniu głosowania oraz na 24 godziny przed tym dniem prowadzenie agitacji wyborczej, w tym zwoływanie zgromadzeń, organizowanie pochodów i manifestacji, wygłaszanie przemówień oraz rozpowszechnianie materiałów wyborczych jest zabronione.
Zgodnie z tym artykułem cisza wyborcza przed drugą turą wyborów samorządowych 2024 rozpoczyna się o północy z piątku na sobotę (z 19 na 20 kwietnia), a kończy w niedzielę 21 kwietnia o godzinie 21:00.
Zamknięcie lokali wyborczych może jednak nastąpić później, tak jak miało to miejsce w przypadku wyborów parlamentarnych 2023.
Co ciekawe, chociaż II tura wyborów samorządowych odbędzie się jedynie w części miast (np. Kielce, Kraków, Rzeszów, Wrocław, Toruń i Poznań), cisza wyborcza obowiązuje na terenie całego kraju.
Wybory samorządowe 2024, druga tura. Jakie kary za złamanie ciszy wyborczej?
Zarówno świadome, jak i nieświadome złamanie ciszy wyborczej jest karalne. Rodzaj wymierzanej kary jest regulowany przez artykuł 498 Kodeksu wyborczego. Przepis ten brzmi następująco:
Kto, w związku z wyborami, w okresie od zakończenia kampanii wyborczej aż do zakończenia głosowania prowadzi agitację wyborczą - podlega karze grzywny.
Kary grzywny za złamanie ciszy wyborczej zaczynają się od 20 zł, jednak mogą sięgać nawet 5 tys. zł. Wysokość kwoty do zapłacenia zależy od wagi popełnionego wykroczenia.
Jeszcze większe kary do zapłaty otrzymają instytucje i osoby, które podczas ciszy wyborczej opublikują informacje związane z wynikami sondaży przedwyborczych, tych przeprowadzonych w dniu wyborów, a także przewidywanych wyników wyborów. Takie zachowania traktowane są jako przestępstwo i karane grzywną w wysokości do nawet miliona zł.
Wybory samorządowe. Co nie jest zabronione podczas ciszy wyborczej 2024?
Cisza wyborcza nie dotyczy rozwieszonych wcześniej reklam i plakatów. Oznacza to więc, że na 24 godziny przed wyborami w przestrzeni publicznej wciąż mogą wisieć banery reklamowe przedstawiające startujących kandydatów.
Na takich samych zasadach obowiązuje cisza wyborcza w internecie. Wcześniej dodane treści nie muszą być usuwane. Złamanie prawa nastąpiłoby dopiero, gdyby w trakcie ciszy doszło do publikacji.
Podczas ciszy wyborczej nie zabrania się również samego namawiania do oddania głosów w wyborach. Jest to działanie na rzecz frekwencji. Istotne jest jednak, aby w tym nie przekonywać do oddania głosu na konkretnego kandydata.
