15 nowych miast w Polsce. Premier ogłasza zmiany
15 miejscowości uzyska status miasta od 1 stycznia. Po cztery z nich znajdziemy w województwach łódzkim i mazowieckim, po dwa - świętokrzyskim i małopolskim, a po jednym na Śląsku, Dolnym Śląsku i w Wielkopolsce. - Dla nich historia przyspieszy i zacznie się niejako od nowa - uznał w czwartek premier Mateusz Morawiecki. Decyzja rządu o nadaniu nowych praw miejskich oznacza, że od 2023 roku w sumie w Polsce będzie 979 miast.
Jak mówił szef rządu na czwartkowej uroczystości, "historycznie, kiedy mówiliśmy o nowoczesności i szybkim rozwoju, na myśl przychodziła migracja ludzi z terenów wiejskich do miast", a także rozrost i tworzenie tych drugich.
- Od momentu, gdy przemysł zaczął pełnić ważną, nową rolę, mocno dynamizującą gospodarkę, miasta nabrały jeszcze większego znaczenia. Młodzi ludzie wiążą z nimi przyszłość. Chcemy, aby wracali do swoich miejscowości, ale zdajemy sobie sprawę, że w kontekście studiowania, pozyskiwania wiedzy, miasta ciągle przyciągają - stwierdził.
12 miast odzyskuje prawa miejskie. Premier: To będzie dzień sprawiedliwości dziejowej
Morawiecki przypomniał, że mapa miast w Polsce "nie kończy się na Warszawie, Krakowie, Poznaniu czy Wrocławiu". - Razem z nowymi to 979 miast - wyliczył, uściślając, że wśród 15 miejscowości zyskujących prawa miejskie, 12 posiadało kiedyś taki status, a trzy otrzymują go po raz pierwszy w swojej historii.
- 1 stycznia przyszłego roku dla tych 12 miast będzie dniem sprawiedliwości dziejowej, ale dla wszystkich 15 historia niejako zacznie się od nowa i przyspieszy wraz z tym aktem - ocenił.
Następnie zwrócił się do mieszkańców nowych miast. Przypomniał, iż "najważniejszym sercem" ich miejscowości są właśnie oni. - To ludzie będą kształtować losy tych miejscowości, ze swoimi marzeniami, aspiracjami, pracą na rzecz miasta. Prawa miejskie to powód dumy, ale też zobowiązanie. Chciałbym, aby ich nadanie nie było zwykłym aktem administracyjnym, ale stało się impulsem do rozwoju. Nowe miasto powinno przyciągać inwestorów, przedsiębiorców, tworzyć miejsca pracy - wymieniał.
Paweł Szefernaker: Proces uzyskiwania praw miejskich dobrze ukazuje samorządność
Zdaniem premiera "w tym wszystkim" chodzi też o "wyższe wynagrodzenia Polaków". - Jeśli za pięć albo 10 lat ktokolwiek z państwa ktoś zadzwoni do mnie i powie, że się udało, to będę przekonany, że akt nadania praw miejskich był potrzebny i przydał się do rozwoju. Wierzę w zrównoważony rozwój we wszystkich zakamarkach Polski. Chodzi nam o harmonię rozwoju (...) między miastem a wsią - zapewnił.
Następnie głos zabrał Paweł Szefernaker, pełnomocnik rządu ds. współpracy z samorządem terytorialnym. Według niego dzień nadania praw miejskich "jest ukoronowaniem procesu" trwającego w miejscowościach ubiegających się o taki status.
- On bardzo dobrze ukazuje samorządność, ponieważ najpierw jest inicjatywa społeczna mieszkańców, konsultacje społeczne, a następnie stosowna uchwała rady gminy, opinia wojewody i decyzja Rady Ministrów - przypominał, gratulując mieszkańcom nowych miast determinacji.
Później zaproszeni na wydarzenie włodarze nowych miast otrzymali oficjalne decyzje o przyznaniu praw miejskich.
Nowe miasta w Polsce m.in. w województwie łódzkim
W woj. łódzkim miastem zostaną: Jeżów w powiecie brzezińskim, Dąbrowice w powiecie kutnowskim, Rozprza w powiecie piotrowskim i Ujazd w powiecie tomaszowskim. Uzasadniając nadanie nowej rangi przypomniano, że wszystkie te miejscowości miały już prawa miejskie do 1870 roku, posiadają rozwiniętą infrastrukturę, a większość ich mieszkańców pracuje poza rolnictwem.
W Dąbrowicach ponadto zachowały się dwa place targowe, zabytkowy ratusz i kościół z I połowy XIX wieku. W Rozprzy centrum stanowi zaś zabytkowy rynek wraz z otaczającymi go ulicami. W 2021 roku otwarto tam również Muzeum Ziemi Rozprzańskiej.
Nowe miasta także na Mazowszu i w Świętokrzyskiem
W woj. mazowieckim status miasta otrzymają: Latowicz w powiecie mińskim, Bodzanów w powiecie płockim, Jastrząb w powiecie szydłowieckim i Jadów w powiecie wołomińskim. Te miejscowości miały prawa miejskie do 1869 roku i również cieszą się rozwiniętą infrastrukturą.
W Latowiczu mieści się zabytkowy kościół wybudowany w latach 1899-1911. W Jastrzębiu jest chrześcijańska świątynia z początku XX wieku, a w nim malowany na desce obraz Matki Bożej Bolesnej z przełomu XVI i XVII wieku. W Jadowie znajduje się rynek, którego dominantą jest murowany kościół z lat 80. XIX wieku. Wśród atutów Bodzanowa wymieniono Jarmark Norbertański wzorowany na średniowiecznym jarmarku organizowanym w tej miejscowości od 1415 roku.
W woj. świętokrzyskim na listę miast trafią położone w powiecie kieleckim Łopuszno i Piekoszów. W Łopusznie znajduje się zabytkowy pałac z przełomu XIX i XX wieku wzniesiony według projektu Władysława Marconiego oraz Wzgórze Trzech Krzyży. Działa tam też ośrodek sportowo-wypoczynkowy z boiskiem do piłki nożnej, kortem tenisowym i sceną koncertową. Od 41 lat odbywają się tam Międzynarodowe Plenery Malarskie. W Piekoszowie przez bliskość do Kielc i skoncentrowanie zabudowy przy drogach krajowych praktycznie zanikła działalność rolnicza.
Na mapie miast pojawią się m.in. Czarny Dunajec, Miękinia i Włodowice
W woj. małopolskim status miasta uzyskają Książ Wielki w powiecie miechowskim oraz Czarny Dunajec w powiecie nowotarskim. Prawa miejskie Książ Wielki prawdopodobnie uzyskał przed 1381 rokiem, a utracił je w 1869 roku. W centrum znajduje się zrewitalizowany rynek, a wśród zabytków są XIV-wieczne kościoły, pałac "Mirów" wybudowany w latach 1585-95 czy synagoga z 1846 roku. Czarny Dunajec od 1925 roku był gminą miejską, a prawa miejskie utracił na mocy ustawy z 1933 roku. Obecnie liczy blisko 3,8 tys. mieszkańców, a osią jego układu prowadzącą do podłużnego rynku jest ulica Piłsudskiego.
W woj. dolnośląskim nowym miastem będzie Miękinia w powiecie średzkim. Miejscowość liczy ponad 2 tys. mieszkańców, którzy żyją głównie z działalności pozarolniczej. Miękinia jest dobrze skomunikowana dzięki drodze krajowej nr 94 oraz zachodniej obwodnicy aglomeracji wrocławskiej. Przebiega też przez nią linia kolejowa Wrocław - Drezno.
W woj. śląskim miastem zostaną Włodowice w powiecie zawierciańskim. W przeszłości miały one prawa miejskie, a utraciły je w 1870 roku. Centrum tej miejscowości stanowi zrewitalizowany rynek z wmurowaną płytą herbową, a jej atrakcją są ruiny pałacu wybudowanego w latach 1669-81.
Od 2023 roku w Polsce będzie prawie tysiąc miast
W woj. wielkopolskim nowy status zyska Miasteczko Krajeńskie w powiecie pilskim. Centrum Miasteczka, które ponownie stanie się miastem, stanowi rynek (Plac Wolności) z ciągiem historycznej architektury. Miasteczko Krajeńskie posiadało prawa miejskie w XV wieku, jednak zniesiono je w 1973 roku.
W 2022 roku przybyło dziesięć miast - ich liczba wzrosła do 964. Teraz do tysiąca od Nowego Roku zabraknie ich 21 - w Polsce będzie 979 miast.
O nadaniu statusu miasta decyduje Rada Ministrów w rozporządzeniu przygotowanym wraz z uzasadnieniem przez MSWiA. Dokument "w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta" rząd przyjął pod koniec lipca.
