Unijny dokument uprawniający do opieki medycznej za granicą. Dla kogo?
Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, czyli EKUZ ma już 20 lat. Dzięki niej możemy liczyć na opiekę medyczną we wszystkich krajach UE. Na przestrzeni dwóch dekad zmienił się sposób jej przyznawania oraz czas ważności. Dziś nie musimy już stać w kolejkach do NFZ, aby zdobyć dokument uprawniający do opieki medycznej za granicą. Jak uzyskać kartę EKUZ i komu się ona należy? Wyjaśniamy.
Spis treści:
Czym jest karta EKUZ? Kawałek plastiku o dużej wartości
Wejście Polski do Unii Europejskiej ułatwiło nam podróże zagraniczne, a karta EKUZ zwiększa podczas ich trwania nasze bezpieczeństwo. Wydawany przez NFZ dokument uprawnia nas do korzystania z publicznej opieki medycznej na terenie wszystkich krajów UE.
Warto więc zaopatrzyć się w nią przed podróżą, bo w razie jej braku możemy ponieść ogromne koszty leczenia zagranicznego. Wprawdzie często są one do odzyskania po powrocie, ale procedura jest skomplikowana i długotrwała, a dotyczy oczywiście tylko osób uprawnionych do leczenia publicznego.
Poza Polską aktualna karta EKUZ jest dowodem na to, że jesteśmy ubezpieczeni i nie musimy z własnej kieszeni wykładać często niemałych kwot na usługi medyczne.
Wakacje 2024. Komu przysługuje karta EKUZ?
Karta EKUZ przysługuje tylko tym osobom, które mają prawo do ubezpieczenia zdrowotnego. Mają do niej prawo osoby zatrudnione na umowie o pracę, umowie zleceniu, właściciele firm odprowadzający składki zdrowotne. Ubezpieczeniem zdrowotnym objęci są również mianowani żołnierze i funkcjonariusze, dzieci, uczniowie, studenci, doktoranci, emeryci i renciści.
Bezrobotni mogą liczyć na kartę EKUZ, ale jedynie z dwumiesięcznym okresem ważności i to pod warunkiem, że są zarejestrowani w Urzędzie Pracy. Uniny dokument uprawniający do opieki medycznej NFZ wyda także kobietom w ciąży i matkom karmiącym, które nie są ubezpieczone.
W przyznawaniu karty nie ma ograniczeń wiekowych - najstarsza osoba, która ją otrzymała miała 104 lata.
Jak i gdzie działa karta EKUZ? Nie w całej Europie
Karta EKUZ uprawnia do leczenia w placówkach publicznej służby zdrowia na tym samym poziomie, jaki dotyczy innych obywateli danego kraju. Jeśli wybierasz się więc w podróż, sprawdź, co oferuje dany kraj swoim obywatelom w ramach publicznej opieki zdrowotnej.
Niektóre zabiegi, które w Polsce są w pełni refundowane, w innym kraju mogą być częściowo lub pełnopłatne. W większości krajów otrzymasz opiekę medyczną po okazaniu karty EKUZ wraz z dowodem osobistym. Są jednak takie, w których pieniądze będzie trzeba wyłożyć, a potem złożyć do NFZ wniosek o ich refundację. Karta EKUZ dział w krajach UE oraz w Islandii, Liechtensteinie, Norwegii i Szwajcarii oraz Wielkiej Brytanii. Uwzględnią ją również terytoria zamorskie krajów europejskich, takie jak Gwadelupa, Martynika, Reunion, St Pierre-et-Miquelon, Gujana Francuska, Azory, Madera, Majorka i Wyspy Kanaryjskie.
Na nic nam się nie zda natomiast w Monaco, San Marino, na Wyspach Normandzkich, wyspie Man i w Watykanie. W Polsce NFZ wyda kartę EKUZ całkowicie bezpłatnie.
Jak wyrobić kartę EKUZ?
Minęły już czasy, kiedy po dokument trzeba było zgłosić się osobiście do oddziału NFZ. Dziś możemy to zrobić, kiedy zależy nam na szybkim załatwieniu sprawy, na miejscu otrzymamy ją w jeden dzień. Można jednak też złożyć wniosek przez IKP lub ePUAP.
Kartę EKUZ odbierzemy wtedy osobiście lub otrzymamy pocztą, cała procedura trwa zazwyczaj pięć dni. Adres podajemy we wniosku, należy do niego dołączyć również skany potrzebnych dokumentów, potwierdzających ubezpieczenie zdrowotne, np. legitymację studencką, zaświadczenie z KRUS, czy dokument RMUA.
Na jak długo wydawana jest karta EKUZ? To zależy
Początkowo karta EKUZ wydawana była na dwa miesiące, teraz ten czas mocno się wydłużył. Najdłużej, bo aż 20 lat dokument będzie ważny w przypadku emerytów i rencistów, którzy osiągnęli wiek emerytalny. Tuż za nimi plasują się dzieci, które otrzymają uprawnienia do opieki medycznej do czasu osiągnięcia pełnoletności.
"Przeciętny Kowalski" ze standardowym ubezpieczeniem zdrowotnym otrzyma kartę EKUZ na trzy lata, natomiast uczniowie, studenci i doktoranci otrzymają ją na 18 miesięcy. Przed wyjazdem zagranicznym warto sprawdzić datę ważności swojej karty. Karta EKUZ automatycznie traci ważność, gdy stracimy pracę lub przestaniemy odprowadzać składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Karta EKUZ. Tego o niej nie wiesz
Za oficjalną datę wprowadzenia karty EKUZ w Unii Europejskiej przyjęto 1 czerwca 2004. Ponieważ jednak nie sposób było wprowadzić ją natychmiast we wszystkich krajach UE, okres przejściowy potrwał do 1 stycznia 2006. Wtedy też NFZ zaczął fizycznie wydawać karty EKUZ w Polsce. Wcześniej wydawał tylko dokumenty związane z wyjazdem turystycznym.
Od tej pory Narodowy Fundusz Zdrowia wydał niemal tyle kart, ilu jest mieszkańców Polski, czyli około 37 milionów. Warto tu jednak dodać, że niektóre osoby starały się o nią kilkukrotnie, a niektóre wcale. Najpłodniejszy pod tym względem był rok 2019, kiedy swój dokument otrzymało 3,7 mln Polaków. Statystyki popsuły nieco lata pandemiczne, czyli 2020 i 2022, w ubiegłym roku wydano już ich 2,7 miliona. Ta tendencja będzie zapewne spadać ze względu na to, że mocno wydłużył się termin ważności karty EKUZ.
