Jechałam koleją przyszłości. Dlaczego nie możemy mieć takiej w Polsce?
Może być dobrą alternatywą dla budowy metra w dużych miastach. Porusza się prawie 10 metrów nad chodnikami, po szynach znajdujących się na betonowych podporach. Nie stoi w korkach, nie jest narażona na kolizje. Jechałam koleją jednoszynową monorail w Seattle.
Choć jeździ regularnie, jest raczej atrakcją turystyczną, aniżeli sposobem na codzienne dojazdy na przykład do pracy. I jedną z rzeczy w Seattle, którą chciałam koniecznie zobaczyć.
Monorail, czyli kolej jednotorowa, która jeździ po Seattle od ponad 60 lat, wygląda jak futurystyczny środek transportu z wizji rodem z tamtych czasów.
Kolejka ma zaledwie 1,4 km długości. Biegnie wzdłuż Piątej Alei, między stacjami Seattle Center, tuż obok wieży Space Needle, a Westlake Center.
Pociągi monorail jeżdżą co około 10 minut, nawet przez 16 godzin dziennie. Nie zatrzymują się na żadnej stacji po drodze, a podróż trwa ledwie kilka minut. Przez ten czas podziwiam widoki przez wielkie okna. Po drodze mijamy między innymi biurowiec Amazona znany jako Spheres czy hotel Westin.
Po drodze lekko buja, nasza trasa biegnie między kolejnymi wieżowcami, dwa razy delikatnie skręcając.
W środku pociągu moją uwagę zwraca lekko zakrzywiony sufit i mocno przeszklony przód wagonu. Siedzenia usytuowane są po bokach, a także na środku składu.
Bilet w jedną stronę kosztuje 3,5 dolara.
Wystawa Światowa w centrum Seattle
Monorail została zbudowana w ciągu ośmiu miesięcy na potrzeby Wystawy Światowej odbywającej się w Seattle w 1962 roku. Zarówno kolejka, jak i wieża Space Needle, najbardziej charakterystyczny budynek w mieście, zostały otwarte dla publiczności 24 marca 1962 r., miesiąc rozpoczęciem wystawy.
Do dziś na trasie monorail jeździ oryginalna flota dwóch pociągów firmy Alweg. Każdy z nich przewozi jednorazowo do 450 osób.
Pociągi od swoich kolorów nazwane zostały "Blue Train" i "Red Train". Każdy z nich przypisany jest do jednego z dwóch torów i porusza się w obu kierunkach.
Każda z tych dwóch szyn składa się z 68 kolumn w kształcie litery "y", podtrzymujących pary betonowych belek. Najwyższe kolumny znajdują się na wysokości niemal 10 metrów nad chodnikami.
W 2003 roku monorail w Seatle uznano za obiekt historyczny. Według danych przewoźnika w 2022 roku kolej przewiozła około 1,6 miliona pasażerów.
Przez kolejne dziesięciolecia kilka firm proponowało rozszerzenie siatki monorail w Seattle, żadnego pomysłu jednak nie zrealizowano.
Monorail w Polsce? Rzeszów próbował
Kolej jednoszynowa może być alternatywą dla metra w dużych miastach. Według danych na 2022 rok zebranych przez Ministerstwo Transportu na świecie działa około 56 linii kolei jednoszynowej. Ponad 20 zlokalizowanych jest w Azji. W Europie takie rozwiązania spotkać można m.in. w Niemczech i Włoszech.
- Każdy Polak może sobie dziś pozwolić na samochód, ale widać wyraźnie, że nawet rozbudowana sieć dróg nie wytrzymuje takiego ruchu. Przyszłością jest transport zbiorowy - mówił w 2019 roku podczas targów Trako dr inż. Andrzej Kochan z Politechniki Warszawskiej. Jak podkreślał w rozmowie z serwisem Rynek Kolejowy, miasta w różny sposób próbują zachęcać kierowców, by przesiedli się do transportu zbiorowego. - Transport szynowy, w tym kolej, ma tu na pewno swoją rolę do odegrania - stwierdził.
Pomysły na monorail w Polsce w przeszłości już się pojawiały. Do pewnego momentu nie był jednak możliwe do zrealizowania. Na początku 2022 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o dozorze technicznym oraz ustawy o transporcie kolejowym, wedle której monorail objęto dozorem Transportowego Dozoru Technicznego. Od tego momentu zbudowanie kolei jednoszynowej stało się w Polsce możliwe. Ustawa nie wprowadza jednak przepisów regulujących standardy i rozwiązania techniczne.
Według dr Kochana pierwsze koleje jednoszynowe w kraju mogą pojawić się w dużych aglomeracjach.
Ministerstwo Infrastruktury podkreślało wówczas jedną z zalet monorail, czyli bezkolizyjność. "Zbudowanie i eksploatacja sieci monorail z jednej strony obniży koszty transportu (tak dla miasta jak i dla użytkowników tej formy transportu), a z drugiej znacząco przyspieszy ten transport, nie ingerując w dotychczasową infrastrukturę drogową" - przekonywało Ministerstwo.
O budowie monorail myślano choćby na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii czy w Rzeszowie.
W czerwcu 2022 roku prezydent stolicy Podkarpacia Konrad Fijołek przekazał, że miasto rezygnuje z planów budowy kolejki jednoszynowej. Jak argumentował, taki środek transportu nie rozwiąże problemów komunikacyjnych Rzeszowa.
Anna Nicz, Seattle
Chcesz porozmawiać z autorką? Napisz: anna.nicz@firma.interia.pl
-----
Bądź na bieżąco i zostań jednym z ponad 200 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Interia Wydarzenia na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
