Prezydent komunistycznego Wietnamu spotka się z papieżem

Wizyta, przygotowywana przez wietnamskich i kościelnych dyplomatów, to wisienka na torcie ich coraz lepszych stosunków i okazja do dalszej normalizacji kontaktów.

Choć władze w Hanoi nie utrzymują oficjalnych relacji ze Stolicą Apostolską, to Wietnam jako jedyne komunistyczne państwo w Azji prowadzi z nią stały, nieformalny dialog. Wietnamscy przywódcy spotykali się w przeszłości z papieżami Benedyktem XVI i Franciszkiem, a kościelni dygnitarze regularnie odwiedzają kraj, w którym mieszka około siedmiu milionów katolików.

Jak informują źródła cytowane przez agencję Reuters, nowo mianowany prezydent Vo Van Thuong i papież Franciszek mają w przyszłym tygodniu ogłosić porozumienie, dzięki któremu przedstawiciel Watykanu będzie mógł na stałe przebywać w Hanoi. Obecnie akredytowanym w Wietnamie watykańskim wysłannikiem jest pochodzący z Polski arcybiskup Marek Zalewski, na stałe rezydujący w Singapurze. Kościelny dyplomata składa w Wietnamie wizyty, ale potrzebuje na to każdorazowej zgody tamtejszych autorytarnych władz.

Wietnam zerwał stosunki dyplomatyczne z Watykanem po zjednoczeniu kraju przez komunistów w 1975 roku. Już wcześniej jednak Wietnamczycy widzieli w katolickich misjonarzach narzędzie w rękach obcych mocarstw, w tym Francji, która kontrolowała kraj jako swoją kolonię.

Od XVII wieku zakon jezuitów z sukcesami budował katolicką społeczność w funkcjonujących na terenie dzisiejszego Wietnamu królestwach. Często opowiadał się przy tym po różnych stronach miejscowych sporów, co prowadziło do wypędzeń jezuitów i masakr wietnamskich katolików.

Także za czasów obecnej władzy rząd stosował przeciwko nim represje, wtrącając do więzień zarówno świeckich, jak i duchownych. Najbardziej prominentnym był kardynał Francois Xavier Nguyen Van Thuan, który po zdobyciu Sajgonu przez komunistów spędził 13 lat w więzieniu i w areszcie domowym.

W początkach swoich rządów partia komunistyczna aktywnie promowała ateizm, tolerując przy tym miejscowe wierzenia i z nieufnością patrząc na chrześcijan.

Dziś większość mieszkańców niemal 100-milionowego kraju jest niereligijna albo praktykuje miejscowe wierzenia ludowe i buddyzm. Chrześcijanie wszystkich wyznań stanowią około 8,5 proc. populacji.

Chociaż wietnamska konstytucja przyznaje obywatelom swobodę wyznania, to katolickie organizacje wskazują, że rząd stosuje wobec Kościoła restrykcje, m.in. ograniczając liczbę parafii i ściśle nadzorując funkcjonowanie katolickiej hierarchii. Watykan zabiega o większą swobodę w tym zakresie oraz o zwrot swojego dawnego mienia - w wielu wypadkach nadanego mu przez władze kolonialne, a później skonfiskowanego przez wietnamski rząd.

Trudne relacje systematycznie poprawiają się od 2009 roku, gdy utworzono grupę roboczą mającą pomóc w rozwiązaniu tych spraw.

Cytowany przez Reutersa wysokiej rangi watykański dyplomata wyraził nadzieję, że zbliżająca się wizyta prezydenta Thuonga będzie kolejnym punktem zwrotnym. Utworzenie oficjalnego przedstawicielstwa Watykanu w Hanoi może doprowadzić do nawiązania pełnych relacji dyplomatycznych, ale pozostaje niejasne, kiedy mogłoby do tego dojść.

Analitycy wskazują, że negocjacje między Kościołem i komunistycznymi władzami toczą się powoli, a po wietnamskiej stronie nadal widać obawy o lojalność miejscowych księży oraz ich parafian.

Podczas marcowej wizyty w Hanoi papieski wysłannik, ksiądz Mirosław Wachowski, musiał zapewniać swoich rozmówców, że Stolica Apostolska zachęca wiernych do postępowania zgodnie z miejscowym prawem i że "dobry katolik musi być dobrym obywatelem".

Z Bangkoku dla Interii Tomasz Augustyniak