Operacja "London Bridge". Jak wygląda procedura na wypadek śmierci Elżbiety II?

[AKTUALIZACJA] Królowa Elżbieta zmarła w czwartek po południu w pałacu w Balmoral.

Protokół przewiduje sposób postępowania w razie śmierci monarchini, określa szczegółowo kolejne kroki podejmowanie przez administrację. Plan jest w posiadaniu Pałacu Buckingham, rządu i BBC. Istnieje wiele wariantów śmierci Elżbiety, za najbardziej prawdopodobny uznano wariant zakładający śmierć królowej po krótkiej chorobie, w otoczeniu najbliższych.

W ostatnich godzinach królowa będzie pod opieką swojego starszego lekarza gastroenterologa profesora Huwa Thomasa. Będzie on kontrolował dostęp do jej pokoju i decydował, jakie informacje należy upublicznić. W tym czasie Pałac Buckingham publikować będzie krótkie biuletyny - pisze "The Guardian".

Gdy królowa umrze, pierwszym urzędnikiem, który zajmie się tą wiadomością, będzie Sir Christopher Geidt, prywatny sekretarz królowej, były dyplomata.

Geidt skontaktuje się z premierem. Urzędnicy na bezpiecznych liniach przekażą hasło "London Bridge is down". Z Global Response Centre Ministerstwa Spraw Zagranicznych zostaną wysłane wiadomości do 15 rządów poza Wielką Brytanią, gdzie królowa jest również głową państwa, oraz do 36 innych członków Wspólnoty Narodów.

Przez wiele lat BBC najpierw była informowana o śmierciach członków rodziny królewskiej, ale jej monopol na te informacje już minął. Kiedy królowa umrze, informacja trafi do Press Association i pozostałych mediów na świecie. W tym czasie lokaj w żałobnym ubraniu wyjdzie z Pałacu Buckingham i przypnie do bramy czarną tabliczkę. 

Jak czytamy na stronie theguardian.com, stacje Sky News i ITN przez lata ćwiczyły komunikację dotyczącą śmierci królowej, w której określano ją jako "panią Robinson". The Times ma rzekomo gotowy materiał o tej tematyce na 11 dni żałoby. 

Po ogłoszeniu śmierci królowej, rozlegnie się bicie dzwonów. Flagi na zewnątrz Pałacu Buckingham zostaną opuszczone do połowy masztu. Kolejnego dnia, w tzw. "dniu D+1", zostaną ponownie wzniesione. Zebrana w pałacu św. Jakuba Rada Akcesyjna o godzinie 11:00 (lub 14:00, jeśli to będzie niedziela) ogłosi objęcie tronu przez nowego monarchę. 

Następca Elżbiety II wygłosi wówczas swoje pierwsze orędzie. Następnie w Hyde Parku oddanych zostanie 41 salw armatnich. Nowy monarcha przejmie władzę niezwłocznie po śmierci królowej.

Najbardziej skomplikowane plany dotyczą tego, co się stanie, jeśli królowa umrze w Balmoral. Procedura zakładająca taki scenariusz to operacja "Jednorożec" (ang. "Unicorn"). Opisuje ona zawieszenie działalności w szkockim parlamencie i plan zarządzania potencjalnie setkami tysięcy osób odwiedzających Balmoral i Edynburg. 

Po śmierci w Balmoral ciało Elżbiety ma zostać przewiezione pociągiem z Aberdeen do Edynburga, najpierw spocznie w pałacu Holyroodhouse, oficjalnej szkockiej rezydencji królowej. Następnie trumna zostanie przewieziona Royal Mile do katedry Św. Idziego na nabożeństwo, gdzie dygnitarze i członkowie społeczeństwa będą mieli okazję złożyć hołd i podpisać księgę kondolencyjną. Później trumna zostanie umieszczona na pokładzie Royal Train na stacji Waverley. Na przejazdach kolejowych i peronach na całej długości oczekuje się tłumów - czytamy na stronie theguardian.com.

Po dotarciu do Londynu ciało królowej trafi do sali tronowej w Pałacu Buckingham. Na zewnątrz ekipy informacyjne będą się gromadzić na wcześniej uzgodnionych miejscach.

Zmarła w czwartek królowa Elżbieta II była również głową państwa w Kanadzie, ponieważ kraj ten jest monarchią konstytucyjną. Kanada ma własny protokół działań w takiej sytuacji. Obecnie rozpocznie się tam okres żałoby, który zakończy się w dniu oficjalnej ceremonii pogrzebowej - poinformował premier Justin Trudeau w oficjalnym komunikacie.

Parlamentarzyści, ministrowie, urzędnicy państwowi i sędziowie nie będą musieli składać nowej przysięgi na wierność monarchii brytyjskiej. Natomiast zmieni się natomiast jej tekst, która składana jest w momencie uzyskiwania obywatelstwa. Dotychczas nowi obywatele Kanady składali przysięgę wierności "Jej Wysokości Królowej Elżbiecie Drugiej, Królowej Kanady, jej spadkobiercom i następcom".

Uroczysta msza żałobna, jeśli zostanie ogłoszona, odbędzie się w katedrze anglikańskiej w Ottawie - twierdzili cytowani przez CBC eksperci protokołu. Dodali, że w uroczystości będą włączone obyczaje żałobne rdzennych mieszkańców Kanady, takie jak ceremonia palenia i okadzania szałwią, bębny i inuicki śpiew (throat singing - przyp. red.).

Telewizja CBC podkreślała, że zmienią się oficjalne portrety brytyjskiego monarchy w urzędach państwowych, zmienią się pieczęcie i wygląd paszportów. Z czasem banknoty 20-dolarowe, na których jest wizerunek Elżbiety II zostaną zastąpione nowymi, z portretem nowego monarchy, również z czasem wymienione zostaną monety - podawała telewizja CTV za kanadyjską mennicą.

Koordynacją uroczystości pogrzebowych zajmie się książę Norfolk. Nabożeństwo poprowadzi arcybiskup Canterbury po dziewięciu dniach żałoby, w tzw. "D+10". Jeśli dzień ten wypadnie na niedzielę, uroczystości pogrzebowe przeniesione zostaną na poniedziałek. 

O godzinie 11:00 Londyńczycy usłyszą Big Bena, a trumna zostanie poniesiona do Katedry Westminsterskiej, gdzie odbędą się uroczystości pogrzebowe z udziałem zaproszonych gości. 

Do pierwszego dnia po pogrzebie Elżbiety II giełda oraz większość instytucji i firm pozostanie zamknięta. Dzień oficjalnego pogrzebu również będzie dniem wolnym. Ciało królowej ma spocząć w kaplicy św. Jerzego na zamku Windsor.

Według szacunków uroczystości pogrzebowe mogą kosztować brytyjską gospodarkę nawet kilka milionów dolarów.