Celibat nie zawsze obowiązywał. Zmianę spowodowały rosnące majątki

Korzenie celibatu sięgają już czasów starożytnych cywilizacji. W kulturach takich jak starożytna Grecja i Rzym, niektóre grupy praktykowały celibat jako sposób na osiągnięcie wyższych stanów duchowych i intelektualnych. Przykładem mogą być Pitagorejczycy, którzy wierzyli, że wstrzemięźliwość seksualna prowadzi do większej koncentracji i czystości myśli.

W religii chrześcijańskiej zachowanie celibatu świadczyć miało o niezwykłej (w domyśle - nieziemskiej) sile, jaką obdarowywani byli kapłani, potrafiąc powstrzymać się od cielesnych popędów. Pierwsze próby wprowadzenia celibatu i ograniczenia wolności seksualnej duchownych miały miejsce już w IV wieku. Okazywało się to jednak daremne, a księża - nie dość, że nie praktykowali celibatu - to miewali dzieci, które często zastępowały ich na duchownych stanowiskach.

Przykładem może być tutaj Sylweriusz - święty kościoła katolickiego, którego ojciec (we wcześniejszych latach) również był papieżem. W miarę bogacenia się Kościoła, problemem stały się kościelne majątki. Uważano, że duchowny, który nie ma żony i rodziny, z większym zaangażowaniem poświęci się Kościołowi, także w kwestiach finansowych. Kolejne reformy i ustawy kościelne zaczęły traktować celibat rygorystycznie. W 1123 roku Sobór Loretański zabronił księżom zawierania małżeństw, nie unieważniając jednocześnie tych już istniejących.

Walka z rozpustnym życiem księży nie przynosiła jednak zadowalających efektów, a znaczące zmiany wprowadziła dopiero reformacja. Sobór Trydencki (1545-1563) ogłosił celibat wyborem wyższym i bardziej szlachetnym od małżeństwa, rozpoczynając tym samym rygorystyczne przestrzeganie bezżeństwa księży.

Obowiązująca do dziś reguła bezżeństwa została zapoczątkowana w 1917 roku. Wówczas w Kodeksie Prawa Kanonicznego pojawił się zapis dotyczący celibatu duchownych. W latach sześćdziesiątych Sobór Watykański II potwierdził potrzebę celibatu wśród duchownych, argumentując ją większą możliwością angażowania się w sprawy Kościoła.

Warto jednak zaznaczyć, że współcześnie wśród kościołów wschodnich uznających zwierzchnictwo papieskie, aż w 20 zawieranie małżeństw przez kapłanów jest możliwe. Co więcej - w kościele katolickim dopuszczalne jest wyświęcenie do stanu kapłańskiego wdowca, także takiego, który posiada dorosłe dzieci.

Celibat istnieje zarówno z powodów praktycznych, jak i duchowych. Do najważniejszych zaliczamy:

- Poświęcenie się Bogu: kapłan, który nie ma swojej rodziny i wynikających z niej obowiązków może w pełni oddać się Bogu i wiernym     - Czystość duchowa i moralna: celibat symbolizuje wyrzeczenie się ziemskich przyjemności na rzecz duchowego życia - Naśladowanie Jezusa: sam Chrystus żył w celibacie, co jest dla kapłanów wzorem do naśladowania - Powody finansowe i kwestie formalne: uregulowanie prawne Kościoła pod kątem finansowym mogłoby doprowadzić do braku wsparcia Kościoła przez wiernych z obawy, że datki przeznaczone zostaną na rodzinę danego kapłana

Obecnie celibat wciąż budzi kontrowersje i jest tematem dyskusji zarówno wewnątrz Kościoła, jak i poza nim. Współczesne społeczeństwo, z jego liberalnym podejściem do seksualności i rodziny, często kwestionuje zasadność celibatu. Niektóre argumenty przeciwko celibatowi obejmują jego potencjalne negatywne skutki psychologiczne, jak frustracja i samotność, a także przypadki nadużyć seksualnych w Kościele, które niektórzy krytycy wiążą z wymogiem celibatu.

Wielu duchownych i teologów broni celibatu, podkreślając jego duchowe korzyści i znaczenie dla życia religijnego. Celibat postrzegany jest jako dar i powołanie, które - choć wymagające - przynoszą głębokie duchowe spełnienie.

Zdaniem wielu, kryzys kapłaństwa i spadek liczby powołań doprowadzą do stopniowej legalizacji małżeństw zawieranych przez księży. Wciąż jednak, pomimo kontrowersji i wyzwań, celibat pozostaje integralną częścią życia wielu duchownych i zakonnic, symbolizując ich pełne oddanie się Bogu i służbie wiernym.