Wybory 2023. Ile zarabia poseł i jakie ma przywileje? Kto może kandydować?
Zazwyczaj w nowej pracy okazuje się, że mimo różnych obietnic, zarobki nie są aż tak wysokie, jak się spodziewaliśmy - w najlepszym wypadku zgadzają się z założeniami. Inaczej może wyglądać pierwsza wypłata posłów, których wybierzemy 15 października. Jeśli przewidywane zarobki sprawdzali na sejmowych stronach, to czeka ich miła niespodzianka. Co o pensjach posłów mówi raport NIK? Ile tak naprawdę zarabiają posłowie i posłanki? Na jakie dodatki mogą liczyć?
Wybory 2023. Od czego zależy wynagrodzenie posła?
Uposażenie posłów wylicza się na podstawie rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad wynagradzania osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe.
W dokumencie można znaleźć informacje o mnożnikach dla poszczególnych stanowisk. Mnoży się przez nie kwotę bazową, którą ustala się każdego roku. Ostatni raz była ona waloryzowana w 2021 roku.
Wybory parlamentarne. Ile zarabiają posłowie w 2023 roku?
Od ponad dwóch lat wynagrodzenie posłów to 12 826,64 zł brutto, a dieta parlamentarna 4008,33 zł brutto. Tak przynajmniej można przeczytać na oficjalnej stronie Sejmu RP. Okazuje się jednak, że te wartości nie do końca pokrywają się z rzeczywistością.
W czerwcu dziennikarze "Rzeczpospolitej" dotarli do nieopublikowanego raportu Najwyższej Izby Kontroli, który dotyczył m.in. wysokości uposażeń poselskich. Kontrolerzy wzięli pod lupę realne zarobki posłów, a te okazały się zdecydowanie wyższe - o prawie 20 proc.
Według wyliczeń NIK średnie uposażenie posłów wynosi realnie 15 211,50 zł. Skąd bierze się różnica? To efekt włączenia do obliczeń dwóch czynników:
- trzymiesięcznej odprawy dla posłów odchodzących na emeryturę;
- rozbudowanego systemu dodatków związanych z zasiadaniem w komisjach sejmowych.
Według doniesień RMF FM dodatki w wysokości od 10 do 35 proc. wynagrodzenia pobiera 254 z 460 posłów. Większe wynagrodzenia przysługują nie tylko członkom komisji, ale także członkom rządu - ministrom, wiceministrom i sekretarzom stanu.
Sumując rzeczywiste średnie wynagrodzenie posła z dietą, okazuje się, że posłowie zarabiają ponad 19 000 brutto. Dieta (4008 zł) nie podlega opodatkowaniu, tak więc "na rękę" posłowie zwykle nie otrzymują mniej niż 15 000 zł miesięcznie.
Wybory 2023. Jakie przywileje mają posłowie?
Przekornie za jeden z przywilejów można uznać wspomniane powyżej zasiadanie w jednej z 60 podkomisji.
Zgodnie z wyliczeniami Radka Karbowskiego, niezależnego obserwatora, który przygląda się pracy polskich polityków, każda podkomisja spotykała się średnio niecałe trzy razy w roku, co daje nam jedno spotkanie na cztery miesiące. Niektóre grupy spotykały się jeszcze rzadziej - 15 z nich zebrało się tylko raz (żeby wybrać przewodniczących i wiceprzewodniczących.). Pięć nie zebrało się w 2022 roku wcale, jednak częstotliwość spotkań nie ma wpływu na wypłaty dodatków.
Jednym z przywilejów, który co prawda nie przysługuje tylko posłom, jednak w ich przypadku budzi największe emocje, są tzw. kilometrówki - wydatki na paliwo w podróżach związanych z wykonywaniem obowiązków poselskich. Temat przewijał się już wielokrotnie, ponieważ spora część takich rozliczeń budzi poważne wątpliwości.
W sierpniu szerokim echem odbiło się niemal 100 tys. złotych "wyjeżdżone" przez nową minister zdrowia od początku kadencji. Co ciekawe, Katarzyna Sójka według zeznań podatkowych nie ma samochodu. Kancelaria Sejmu tłumaczy jednak, że podróże nie muszą odbywać się autem należącym do posła.
Oprócz zwrotów za odbyte podróże posłom przysługuje także darmowy transport komunikacją publiczną (miejską i ogólnopolską), w tym krajowym transportem lotniczym.
Posłów i ich rodziny obejmują też preferencyjne zasady opieki zdrowotnej w szpitalach MSWiA oraz MON.
Kolejną cegiełką redukującą wydatki polskich posłów jest też darmowa poczta. Otrzymują oni koperty ze specjalnymi oznaczeniami, które nie wymagają żadnych opłat ani znaczków. Przesyłki powinny być oczywiście związane z wypełnianiem mandatu i sprawowaniem powierzonych funkcji.
Wybory 2023. Kto może zostać posłem?
Czysto teoretycznie posłem może zostać niemal każdy. Do ubiegania się o mandat konieczne jest bierne prawo wyborcze - prawo do bycia wybranym.
W przypadku posła na Sejm RP wymagania to:
- ukończone 21 lat najpóźniej w dniu wyborów;
- posiadanie pełni praw publicznych;
- brak prawomocnego wyroku za umyślne przestępstwo ścigane z urzędu.
Niezbędne jest też zarejestrowanie komitetu wyborczego, a częściej znalezienie się na listach wyborczych komitetu jednej z partii. Do zarejestrowania listy w danym okręgu potrzebne jest uzyskanie minimum 5000 podpisów wyborców na stałe mieszkających w danym okręgu wyborczym.
Czytaj także:
***
TWÓJ GŁOS MA ZNACZENIE. Dołącz do naszego wydarzenia na Facebooku i śledź aktualne informacje w trakcie kampanii wyborczej!
