Nowe zasady dla spadkobierców. Szykuje się rewolucja w zasadach dziedziczenia

Rząd przyjął projekt zmian w Kodeksie cywilnym dotyczący prawa spadkowego. To oznacza, że prawdopodobnie już w pierwszej połowie 2023 roku posłowie zagłosują nad wprowadzeniem w życie kilku nowych zasad związanych z dziedziczeniem.

Ministerstwo Sprawiedliwości twierdzi, że nowe przepisy mogą przyspieszyć postępowanie spadkowe, a oprócz tego będą stały na straży bezpieczeństwa prawnego spadkobierców. Ma się bowiem skończyć żmudne szukanie dalekich krewnych, którzy mogą odziedziczyć spadek. Znacznie poszerzy się również krąg osób, które nie otrzymają spadku w ściśle określonych przypadkach.

Należy podkreślić, że zmiany w prawie spadkowym będą dotyczyły tzw. trzeciej grupy. Oznacza to, że krąg potencjalnych spadkobierców znacznie się zawęzi i obejmie dziadków, rodzeństwo rodziców spadkodawcy oraz ich zstępnych. Z dziedziczenia mają zaś zostać wyłączeni zstępni dziadków spadkobiercy (wnuki stryjeczne lub cioteczne), czyli wszyscy dalecy krewni.

Zapowiedziana rewolucja w prawie spadkowym pozwoli także uniknąć problemów związanych z sytuacją, kiedy spadkodawca pozostawia po sobie długi. Dzięki zmianom nieuregulowane należności po osobie zmarłej nie będą już ciążyć na dalekich krewnych, gdy bliska rodzina zrzeknie się praw do spadku.

Kolejne nowości w prawie będą dotyczyły składania oświadczeń dotyczących odrzucenia lub przyjęcia spadku przez osobę małoletnią. Aktualnie taki dokument należy  przedstawić w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o śmierci spadkodawcy.

Według nowelizacji zmiany mogłyby pomóc w zwiększeniu ochrony małoletnich i osób ubezwłasnowolnionych, bowiem termin na złożenie dokumentów mógłby być zawieszony, gdy złożenie oświadczenia będzie wymagało zezwolenia sądu opiekuńczego. Oznacza to, że należny spadek nie będzie przepadał np. z powodu niedopilnowania ważnych formalności. Oświadczenie za osoby małoletnie będą mogli złożyć ich opiekunowie.

Nowe przepisy mówią też o tym, że w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku, odrzuceniu go albo przyjęciu będzie decydował sąd spadku, a nie jak to działo się do tej pory - sąd opiekuńczy.

Oprócz tego nowelizacja miałyby umożliwić uznane za niegodne dziedziczenia te osoby, które uporczywie uchylają się od obowiązku alimentacyjnego (określonego orzeczeniem sądowym, umową zawartą przed sądem albo inną umową). Przepisy obejmą również tych, którzy uporczywie uchylają się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą.

Nowe przepisy dotyczące prawa spadkowego miałyby wejść w życie po trzech miesiącach od ogłoszenia nowelizacji w Dzienniku Ustaw. Jedynie pojedyncze artykuły mogłyby zacząć obowiązywać dopiero po pełnym roku.