Największa reforma sieci od dekad. Taki jest plan zmian w energetyce
System energetyczny w Polsce od lat zmaga się z barierami, które hamują rozwój odnawialnych źródeł energii i utrudniają inwestycje w infrastrukturę. Teraz szykowane są przełomowe zmiany. Mają one odblokować potencjał OZE, przyspieszyć transformację i znacząco obniżyć koszty energii.
W Polsce zostanie przeprowadzona gruntowna reforma prawa energetycznego. O nowych planach opowiedział na antenie Polsat News wiceminister klimatu i środowiska Miłosz Motyka.
Gruntowna reforma prawa energetycznego
W rozmowie z Marcinem Fijołkiem wskazał, że obecna struktura sieci przesyłowych i dystrybucyjnych nie nadąża za dynamicznym rozwojem odnawialnych źródeł energii, a brak dostępnych przyłączeń skutecznie blokuje nowe inwestycje.
Jak zaznaczył, sytuacja ta przekłada się bezpośrednio na opóźnienia w transformacji energetycznej i utrzymujące się wysokie ceny energii. W odpowiedzi rząd zamierza przeznaczyć 64 miliardy złotych na modernizację i rozbudowę sieci elektroenergetycznych, co ma umożliwić zwiększenie udziału źródeł odnawialnych i poprawić funkcjonowanie całego systemu.
Projekt nowelizacji przewiduje szereg mechanizmów mających usprawnić proces przyłączeń oraz zwiększyć dostęp do krajowego systemu energetycznego. Wśród najważniejszych propozycji znalazły się elastyczne umowy przyłączeniowe, które pozwolą na dołączenie do sieci większej liczbie inwestorów w regionach o ograniczonej mocy przesyłowej.
Nowe przepisy nakładają także obowiązek oferowania odbiorcom detalicznym umów ze stałą ceną w określonym okresie, co ma chronić gospodarstwa domowe przed gwałtownymi wahaniami rynkowymi. Zmienione mają zostać również zasady ustalania taryf dla operatorów sieci przesyłowych i dystrybucyjnych - w taki sposób, by premiować integrację OZE oraz magazynowanie energii.
Nowelizacja została oznaczona w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów jako projekt UC84 i zgodnie z harmonogramem ma zostać przyjęta w drugim kwartale 2025 roku. Przepisy dostosowują polskie prawo do nowych regulacji unijnych.
Co zmieni się w ustawie wiatrakowej?
Wiceminister klimatu i środowiska skomentował również wstępnie zatwierdzony projekt nowelizacji ustawy regulującej inwestycje w elektrownie wiatrowe na lądzie. Główna zmiana dotyczy minimalnej odległości turbin od zabudowań mieszkalnych - skrócenie tego dystansu z 700 do 500 metrów ma na celu uwolnienie znacznie większej liczby terenów pod nowe inwestycje.
Projekt przewiduje jednocześnie obowiązek uwzględnienia lokalizacji elektrowni w planach zagospodarowania przestrzennego oraz przeprowadzenia konsultacji społecznych w każdej gminie, na której terenie miałaby powstać farma wiatrowa.
Resort klimatu argumentuje, że nowe przepisy mogą istotnie przyspieszyć tempo rozwoju energetyki wiatrowej i przyczynić się do obniżenia kosztów prądu dla wszystkich odbiorców.
Projekt nowelizacji uwzględnia również potrzeby inwestorów zainteresowanych modernizacją istniejących instalacji wiatrowych - tzw. repoweringiem. W przypadkach, gdy miejscowe przepisy przewidują możliwość wymiany turbin na nowe, proces ten będzie mógł zostać przeprowadzony bez konieczności zmiany planu zagospodarowania przestrzennego. Jednocześnie projekt ustawy wprowadza ograniczenia dotyczące lokalizacji elektrowni wiatrowych w pobliżu obszarów o znaczeniu strategicznym, takich jak strefy wojskowe MCTR i MRT, a także ustanawia minimalne odległości od dróg krajowych i obszarów chronionych - w tym parków narodowych i terenów Natura 2000.
Wprowadzone zmiany mają nie tylko zwiększyć tempo rozwoju lądowej energetyki wiatrowej, ale również zagwarantować większą transparentność i udział lokalnych społeczności w procesie inwestycyjnym.
