Nagroda Nobla 2023. Znamy pierwszych laureatów

W uzasadnieniu wyjaśniono, że badania Katalin Kariko i Drew Weissmana pozwalają modyfikować nukleozydy (stanowiące podstawę cząsteczek RNA i DNA) w taki sposób, że iniekcja RNA nie wywołuje stanu zapalnego w organizmie. Pozwoliło to wykorzystać mRNA jako podstawę szczepionek przeciw koronawirusowi odpowiedzialnemu za pandemię COVID-19.

Komitet Noblowski podkreslił, że szczepionki pozwoliły uratować wiele milionów ludzi, a u znacznie większej liczby można było zapobiec poważnemu przebiegowi infekcji. W trakcie pandemii technologia zmodyfikowanego mRNA wykorzystano w szczepionkach firm Pfizer-BioNTech i Moderna.

"Dzięki swoim przełomowym odkryciom, które zasadniczo zmieniły rozumienie interakcji mRNA z naszym układem odpornościowym, laureaci przyczynili się do bezprecedensowego tempa rozwoju szczepionek podczas jednego z największych współczesnych zagrożeń dla zdrowia ludzkiego" - czytamy w uzasadnieniu.

Urodzona na Węgrzech Katalin Kariko jest wiceprezesem firmy BioNTech i stworzyła podwaliny pod powstanie szczepionek typu mRNA. Ukończyła w Budapeszcie studia licencjackie i magisterskie, a następnie uzyskała doktorat w dziedzinie biochemii. Od lat 80. mieszka w stanach Zjednoczonych. Przez wiele lat pracowała na Uniwersytecie Pensylwanii oraz na Uniwersytecie Kalifornijskim w Davis. Jej prace badawcze koncentrowały się na zastosowaniach mRNA w terapii genowej i leczeniu chorób genetycznych.

Drew Weissman urodził się w 1957 roku w Filadelfii w amerykańskim stanie Pensylwania. Ukończył studia licencjackie na Uniwersytecie Brandeisa, a następnie uzyskał tytuł doktora medycyny na Uniwersytecie Stanu Nowy Jork w Buffalo. Po doktoracie kontynuował swoją edukację, specjalizując się w immunologii. Jego prace badawcze skupiają się na immunologii i biologii molekularnej, a w szczególności na badaniach związanych z RNA.

W poniedziałek rozpoczął się tydzień noblowski. Każdego dnia przyznawane będą kolejne nagrody. Na początek: Nobel w dziedzinie fizjologii lub medycyny. Co roku przyznawanych jest sześć Nagród Nobla, a każda z nich jest wyrazem uznania za przełomowy wkład danej osoby lub organizacji w określonej dziedzinie.

Laureaci Nagrody Nobla otrzymają dyplom, medal oraz dokument zawierający wyszczególnienie kwoty narody. W tym roku jej wartość wzrosła do najwyższego w historii poziomu 11 mln koron szwedzkich (ok. 4,41 mln zł). Powodem jest dobra kondycja finansowa funduszu, z którego wypłacane są pieniądze. Nieoficjalne powody to niższy kurs korony szwedzkiej wobec głównych walut oraz inflacja. W 2022 r. laureaci otrzymali czek na 10 mln szwedzkich koron.

Laureatów Nagrody Nobla z dziedziny fizjologa lub medycyna wybiera zgromadzenie profesorów Instytutu Karolinska w Solnie pod Sztokholmem, jednego z największych w Szwecji ośrodków badawczych w obszarze nauk biomedycznych.

Pierwszą Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny dostał w 1901 roku Emil Adolf von Behring za swoje prace nad stworzeniem i zastosowaniem surowic oraz szczepionek (m.in. przeciwko tężcowi). Od tego czasu w tej dziedzinie przyznano już 113 Nobli - nagrodę otrzymało 226 osób, w tym jedynie 12 kobiet.

We wtorek Królewska Szwedzka Akademia Nauk wskaże laureata w dziedzinie fizyki, natomiast w środę, z chemii.

W czwartek sekretarz Akademii Szwedzkiej ogłosi laureata literackiej Nagrody Nobla. Natomiast w piątek uwaga świata przeniesie się do Oslo, gdzie Norweski Komitet Noblowski przyzna Pokojową Nagrodę Nobla. Natomiast w następny poniedziałek w Sztokholmie ogłoszony zostanie laureat Nagrody Nobla z ekonomii, dziedziny niewymienionej w testamencie Nobla. Z tego powodu laur formalnie nazywa się Nagrodą Banku Szwecji im. Alfreda Nobla.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 200 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Interia Wydarzenia na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!