Giną ptaki w Europie. Dramatyczne dane ornitologów

Zmieniające się warunki okazały się jednak korzystne dla niektórych gatunków ptaków, podaje grupa kierowana przez Stanislasa Rigala i Vincenta Devictora z Instytutu Nauk Ewolucyjnych w Montpellier w czasopiśmie naukowym amerykańskiej Narodowej Akademii Nauk.

"To, że liczebność ptaków w Europie spada wiemy od dziesięcioleci" - piszą autorzy badania. "Ale bezpośredni wpływ aktywności człowieka na ten spadek nie został jeszcze określony ilościowo". Naukowcy obserwowali 170 pospolitych gatunków ptaków w ponad 20 tysiącach lokalizacji w 28 krajach europejskich. Korzystali też z oficjalnych statystyk z m.in. Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej (Eurostat) oraz oraz Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa.

CZYTAJ TEŻ: Ptaki i fotografia. Pasja trwa od dziesięcioleci, jego zdjęcia to unikatySpadek liczebności ptaków nie rozkłada się równomiernie. Gatunki, które mają siedliska na terenach rolnych, zostały szczególnie dotknięte - populacja spadła o prawie 57 procent. W chłodniejszych klimatycznie siedliskach zanotowano spadek o 40 procent. Spadek populacji w regionach miejskich wynoszący prawie 28 procent był nieco większy niż powszechny trend. Natomiast ptaki obierające cieplejsze siedliska, głównie w lasach, ucierpiały najmniej - ich populacja zmniejszyła się o 17 procent.

Naukowcy przyjrzeli się również przyczynom spadku populacji ptaków. Główną winę ponosi stosowanie pestycydów i nawozów w rolnictwie przemysłowym. Pestycydy są toksyczne dla owadów, które służą jako pokarm dla wielu ptaków. To wyjaśnia dlaczego gatunki, które preferują grunty rolne jako siedliska, zostały szczególnie dotknięte.

Analiza wykazała, że do spadku liczby ptaków przyczyniają się również urbanizacja i rosnące temperatury w wyniku kryzysu klimatycznego.Niektóre gatunki skorzystały z takich zmian - tak było w przypadku połowy z 55 analizowanych gatunków leśnych. "Biorąc pod uwagę negatywne skutki intensyfikacji rolnictwa i przystosowanie do rosnących temperatur oraz użytkowania gruntów, nasze wyniki sugerują, że los populacji pospolitych europejskich ptaków zależy od szybkiego wdrożenia zmian transformacyjnych w społeczeństwach europejskich, a w szczególności reform rolnych" - zaznaczają naukowcy.

Christian Hof z Uniwersytetu Technicznego w Monachium nie jest zaskoczony wynikami, ale docenia "skalę badania i wyraźne powiązanie danych o ptakach z intensywnością hodowli i innymi czynnikami". Hof podkreślił również znaczenie ptaków: - Przyczyniają się do zachowania ekosystemów poprzez utrzymywanie odpowiedniej ilości owadów w lasach i na polach. Odgrywają też rolę w rozsiewaniu nasion drzew, krzewów i innych roślin.

Natomiast Jörg Hoffmann z Instytutu Juliusa Kühna w Kleinmachnow skrytykował autorów za nieścisłości: m.in. nie dostosowanie do siebie okresów i metod badań ptaków. - Na przykład w przypadku zmian klimatycznych należy brać pod uwagę nie tylko temperaturę powietrza, ale także opady atmosferyczne, ich rozkład sezonowy oraz bilans wodny - podkreśla Hoffmann.

Źródło: Deutsche Welle/dpa/idz