Wybory samorządowe: Kto może głosować? Miejsce zamieszkania ma znaczenie

W wyborach samorządowych głosować mogą osoby pełnoletnie, które mają pełnię praw publicznych i wpisane są do stałego rejestru wyborców. Czynne prawo wyborcze mają osoby z polskim obywatelstwem oraz obywatele Unii Europejskiej niebędący polskimi obywatelami, a także obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 18 lat i na stałe mieszkają na obszarze danej gminy w Polsce.

Oznacza to więc, że głosować mogą także niektórzy cudzoziemcy mieszkający na stałe w Polsce. Osoby te mogą brać udział jedynie w wyborach na szczeblu gminnym - do rad gmin i na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Nie mogą natomiast wybierać radnych powiatu i sejmiku województwa.

Należy pamiętać, że w wyborach samorządowych możliwy jest jedynie udział w miejscu stałego zamieszkania. Nie musi się ono pokrywać z miejscem zameldowania na pobyt stały.

Prawa do głosowania nie posiadają osoby, które zostały pozbawione praw publicznych na mocy prawomocnego orzeczenia sądu albo prawomocnego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Głosować nie mogą również osoby ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądu.

Możliwość głosowania poza miejscem stałego zameldowania jest istotna zwłaszcza dla osób, które z różnych powodów nie mogą być obecne w swoich gminach w dniu wyborów. Choć wybory prezydenckie i parlamentarne oferują pewne udogodnienia, takie jak dopisanie do ogólnopolskiego rejestru wyborców lub wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania, to w wyborach samorządowych takie możliwości są znacznie ograniczone.

Zgodnie z przepisami Kodeksu wyborczego, aby móc oddać głos w wyborach samorządowych, wyborca musi być wpisany do rejestru wyborców danej gminy. Dla osób zameldowanych na stałe w gminie wpis ten dokonywany jest automatycznie. Jednakże osoby zamieszkujące w gminie bez formalnego zameldowania muszą podjąć dodatkowe kroki, aby zostać wpisane do rejestru.

Jeżeli zamieszkujemy wybraną gminę bez zameldowania na pobyt stały, możemy oddać głos na lokalną listę. Konieczne będzie tu złożenie pisemnego wniosku do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Wymagane jest, aby wniosek zawierał takie dane jak nazwisko i imię (lub imiona) wnioskodawcy, imię ojca, datę urodzenia, a także numer PESEL. Ponadto dołączyć należy kserokopię dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz pisemną deklarację, w której wnioskodawca określa swoje obywatelstwo oraz adres stałego zamieszkania na terenie Polski.

Wybory samorządowe to wybory do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw i rad dzielnic m. st. Warszawy. To również wybory wójtów, burmistrzów oraz prezydentów miast.

Wybory odbywają się 7 kwietnia w godzinach od 7:00 do 21:00. II tura wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, którzy nie osiągnęli większości głosów w pierwszej turze, odbędzie się dwa tygodnie później, czyli 21 kwietnia.