Wybory samorządowe 2024. Kiedy można głosować korespondencyjnie lub przez pełnomocnika?
Głosowanie korespondencyjne lub przez pełnomocnika to metody uczestniczenia w wyborach dostosowane do potrzeb osób niezdolnych do osobistego stawiennictwa w lokalach wyborczych. Kto może skorzystać z takiej możliwości i jak o to zawnioskować? Wyjaśniamy.
Wybory samorządowe 2024. Głosowanie przez pełnomocnika. Dla kogo?
Kodeks wyborczy umożliwia osobom spełniającym określone kryteria udzielenie pełnomocnictwa do głosowania, co jest szczególnie istotne dla osób z ograniczeniami mobilności lub innymi przeszkodami uniemożliwiającymi fizyczne stawienie się w lokalu wyborczym.
Uprawnione do udzielania pełnomocnictwa są osoby, które mają orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz osoby pełnosprawne, które ukończą 60 lat w dniu wyborów. Warunkiem niezbędnym do udzielenia pełnomocnictwa jest również pełnoletniość oraz posiadanie czynnego prawa wyborczego.
Z kolei pełnomocnikiem może być każda osoba posiadająca prawo wybierania, jednak i tu istnieją pewne ograniczenia. Podstawowe z nich odnosi się do liczby pełnomocnictw, jakie można przyjąć: jedno od dowolnej osoby lub dwa, pod warunkiem, że drugie pełnomocnictwo pochodzi od krewnego w linii prostej, małżonka, brata, siostry, czy też osoby pozostającej w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli.
Z możliwości pełnienia funkcji pełnomocnika wyłączone są również osoby bezpośrednio zaangażowane w proces wyborczy, takie jak członkowie obwodowej komisji wyborczej odpowiedzialnej za obwód głosującego, mężowie zaufania oraz kandydaci biorący udział w danych wyborach. To ograniczenie jest kluczowe dla zachowania integralności procesu wyborczego, eliminując możliwość wystąpienia konfliktu interesów.
Wybory samorządowe 2024. Kto może głosować korespondencyjnie?
Polskie prawo oferuje obywatelom również możliwość głosowania korespondencyjnego, co jest szczególnie istotne dla tych, którzy mogą napotkać trudności w dostępie do lokali wyborczych. Uprawnieni do tej formy głosowania są seniorzy powyżej 60. roku życia, osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym oraz osoby przebywające na kwarantannie lub w izolacji. Osoby te muszą w dniu wyborów samorządowych być pełnoletnie i mieć czynne prawo wyborcze.
Dodatkowo w trosce o dostępność i komfort wszystkich wyborców, osoby z niepełnosprawnościami mogą złożyć wniosek o dołączenie do pakietu wyborczego specjalnej nakładki na kartę do głosowania przygotowanej w alfabecie Braille’a.
Pakiet do głosowania korespondencyjnego, który zawiera niezbędne elementy, takie jak koperta zwrotna, karty do głosowania, instrukcja oraz oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu, powinien dotrzeć do wyborcy z odpowiednim wyprzedzeniem. Zgodnie z obowiązującymi przepisami pakiety do głosowania korespondencyjnego powinny trafić do wnioskodawców na sześć dni przed datą wyborów. W przypadku osób przebywających na kwarantannie lub w izolacji będą to tylko dwa dni.
Wybory 2024. Jak wnioskować o głosowanie korespondencyjne i przez pełnomocnika?
W celu utworzenia aktu pełnomocnictwa należy złożyć wniosek u wójta, burmistrza lub prezydenta miasta odpowiedniego dla rejonu głosowania wyborcy, określonego na podstawie adresu zameldowania na pobyt stały lub faktycznego miejsca zamieszkania, najpóźniej do 29 marca 2024 roku.
Z kolei w celu skorzystania z głosowania korespondencyjnego wyborcy muszą zgłosić swoją intencję komisarzowi wyborczemu nie później niż trzynaście dni przed wyborami. Wyjątek stanowią osoby znajdujące się na kwarantannie lub w izolacji, dla których przewidziano możliwość zgłoszenia się do głosowania korespondencyjnego aż do drugiego dnia przed wyborami.
