Wybory samorządowe 2024. Kiedy można głosować korespondencyjnie lub przez pełnomocnika?

Kodeks wyborczy umożliwia osobom spełniającym określone kryteria udzielenie pełnomocnictwa do głosowania, co jest szczególnie istotne dla osób z ograniczeniami mobilności lub innymi przeszkodami uniemożliwiającymi fizyczne stawienie się w lokalu wyborczym.

Uprawnione do udzielania pełnomocnictwa są osoby, które mają orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz osoby pełnosprawne, które ukończą 60 lat w dniu wyborów. Warunkiem niezbędnym do udzielenia pełnomocnictwa jest również pełnoletniość oraz posiadanie czynnego prawa wyborczego.

Z kolei pełnomocnikiem może być każda osoba posiadająca prawo wybierania, jednak i tu istnieją pewne ograniczenia. Podstawowe z nich odnosi się do liczby pełnomocnictw, jakie można przyjąć: jedno od dowolnej osoby lub dwa, pod warunkiem, że drugie pełnomocnictwo pochodzi od krewnego w linii prostej, małżonka, brata, siostry, czy też osoby pozostającej w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli.

Z możliwości pełnienia funkcji pełnomocnika wyłączone są również osoby bezpośrednio zaangażowane w proces wyborczy, takie jak członkowie obwodowej komisji wyborczej odpowiedzialnej za obwód głosującego, mężowie zaufania oraz kandydaci biorący udział w danych wyborach. To ograniczenie jest kluczowe dla zachowania integralności procesu wyborczego, eliminując możliwość wystąpienia konfliktu interesów.

Przeczytaj też: Wybory samorządowe 2024. Nawet 900 zł za dzień pracy. PKW podała stawki

Polskie prawo oferuje obywatelom również możliwość głosowania korespondencyjnego, co jest szczególnie istotne dla tych, którzy mogą napotkać trudności w dostępie do lokali wyborczych. Uprawnieni do tej formy głosowania są seniorzy powyżej 60. roku życia, osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym oraz osoby przebywające na kwarantannie lub w izolacji. Osoby te muszą w dniu wyborów samorządowych być pełnoletnie i mieć czynne prawo wyborcze.

Dodatkowo w trosce o dostępność i komfort wszystkich wyborców, osoby z niepełnosprawnościami mogą złożyć wniosek o dołączenie do pakietu wyborczego specjalnej nakładki na kartę do głosowania przygotowanej w alfabecie Braille’a.

Pakiet do głosowania korespondencyjnego, który zawiera niezbędne elementy, takie jak koperta zwrotna, karty do głosowania, instrukcja oraz oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu, powinien dotrzeć do wyborcy z odpowiednim wyprzedzeniem. Zgodnie z obowiązującymi przepisami pakiety do głosowania korespondencyjnego powinny trafić do wnioskodawców na sześć dni przed datą wyborów. W przypadku osób przebywających na kwarantannie lub w izolacji będą to tylko dwa dni.

Przeczytaj też: Wybory 2024. Sprawdź, czy jesteś w rejestrze wyborców. Do kiedy można się dopisać?

W celu utworzenia aktu pełnomocnictwa należy złożyć wniosek u wójta, burmistrza lub prezydenta miasta odpowiedniego dla rejonu głosowania wyborcy, określonego na podstawie adresu zameldowania na pobyt stały lub faktycznego miejsca zamieszkania, najpóźniej do 29 marca 2024 roku.

Z kolei w celu skorzystania z głosowania korespondencyjnego wyborcy muszą zgłosić swoją intencję komisarzowi wyborczemu nie później niż trzynaście dni przed wyborami. Wyjątek stanowią osoby znajdujące się na kwarantannie lub w izolacji, dla których przewidziano możliwość zgłoszenia się do głosowania korespondencyjnego aż do drugiego dnia przed wyborami.