Wybory samorządowe 2024. Jak zagłosować poza miejscem zameldowania?

Wybory samorządowe 2024 a miejsce zameldowania

Zgodnie z przepisami Kodeksu wyborczego, wyznaczanie daty wyborów samorządowych leży w gestii Prezesa Rady Ministrów, a wybory te muszą odbyć się w określonym oknie czasowym - nie wcześniej niż na 30 dni i nie później niż na siedem dni przed upływem kadencji rad. W świetle Ustawy z dnia 29 września 2022 r. o przedłużeniu kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego kadencja samorządów kończy się 30 kwietnia 2024 roku, co precyzuje ramy czasowe dla organizacji wyborów.

15 stycznia premier Donald Tusk, w trakcie konferencji prasowej, ogłosił niezwykle istotną datę dla polskiej sceny politycznej - wybory samorządowe odbędą się 7 kwietnia 2024 roku. Tego dnia obywatele będą mieli szansę zadecydować o składzie organów samorządu terytorialnego. Warto zaznaczyć, że w razie potrzeby, druga tura głosowania zaplanowana jest na 21 kwietnia.

W obliczu nadchodzących wyborów samorządowych, osoby przebywające poza miejscem zameldowania powinny już teraz rozważyć swoje opcje udziału w głosowaniu. Dla osób, które nie będą mogły być obecne w swoich miejscach zameldowania w dniu wyborów kluczowe jest sprawdzenie, czy mogą zostać dopisane do rejestru wyborców w gminie, w której faktycznie przebywają. 

Przeczytaj też: Wyborcze zamieszanie w Warszawie. PiS i Lewica jednym głosem

Wybory samorządowe 2024. Głosowanie poza miejscem zameldowania: Jak to zrobić?

Możliwość głosowania poza miejscem stałego zameldowania jest istotna zwłaszcza dla osób, które z różnych powodów nie mogą być obecne w swoich gminach w dniu wyborów. Choć wybory prezydenckie i parlamentarne oferują pewne udogodnienia, takie jak dopisanie do ogólnopolskiego rejestru wyborców lub wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania, to w wyborach samorządowych takie możliwości są znacznie ograniczone. 

Zgodnie z przepisami Kodeksu wyborczego, aby móc oddać głos w wyborach samorządowych, wyborca musi być wpisany do rejestru wyborców danej gminy. Dla osób zameldowanych na stałe w gminie wpis ten dokonywany jest automatycznie. Jednakże osoby zamieszkujące w gminie bez formalnego zameldowania muszą podjąć dodatkowe kroki, aby zostać wpisane do rejestru.

Jeżeli zamieszkujemy wybraną gminę bez zameldowania na pobyt stały, możemy oddać głos na lokalną listę. Konieczne będzie tu złożenie pisemnego wniosku do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Wymagane jest, aby wniosek zawierał takie dane jak nazwisko i imię (lub imiona) wnioskodawcy, imię ojca, datę urodzenia, a także numer PESEL. Ponadto dołączyć należy kserokopię dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz pisemną deklarację, w której wnioskodawca określa swoje obywatelstwo oraz adres stałego zamieszkania na terenie Polski. 

Obowiązujące przepisy nie określają terminu, do którego należy złożyć wniosek o wpisanie do rejestru wyborców gminy. Jednak wójt, burmistrz lub prezydent miasta na rozpatrzenie wniosku o dopisanie do listy wyborców ma trzy dni, dlatego nie warto czekać na ostatnią chwilę, bo stracimy szansę na głosowanie. Można też uniknąć konieczności składania tego wniosku poprzez zmianę miejsca zameldowania.

Mieszkam w Warszawie, chcę zagłosować na listę z Krakowa. Nie da się

Jeżeli z kolei czasowo zamieszkujemy wybraną gminę i chcemy tam oddać głos na listę z innej gminy (np. naszego rodzinnego miasta), spotka nas poważne rozczarowanie. Kodeks wyborczy nie przywiduje takiej możliwości. 

Kluczowym aspektem tej różnicy jest logistyka organizacji wyborów. Dostarczenie kart do głosowania w różne miejsca, zgodnie z aktualnym miejscem pobytu wyborców, stanowiłoby ogromne wyzwanie organizacyjne i finansowe.