Zajęcia na warszawskiej uczelni tylko dla zaszczepionych, ozdrowieńców i przetestowanych

Test antygenowy można wykonywać na uczelnianym kampusie. Jego koszt to 100 zł. Jednocześnie osoby chętne na bezpłatne szczepienia przeciwko COVID-19 cały czas mogą zgłaszać się do dziekanatu.

"Zdajemy sobie sprawę, że przedkładanie wyniku testu co tydzień, to rozwiązanie daleko różne od obowiązujących regulacji prawnych w wielu krajach Unii Europejskiej jak Włochy czy Francja, gdzie testy przeprowadzać trzeba co 48 godzin, aby przyjść do pracy" - przekonuje w oświadczeniu rektor Uczelni Medycznej im. Marii Skłodowskiej-Curie.

- Mamy czwartą falę. Każdego dnia umiera 100 osób - to taki tupolew, który rozbija się codziennie - a zaszczepionych jest tylko 52 proc. Polaków. Szczepienia chronią przed zgonem i ciężkim zachorowaniem, zmniejszają ilość transmisji wirusa, a jako lekarz, naukowiec i rektor uczelni uważam, że każdy sposób zachęty do szczepień to droga do ochrony zdrowia i życia studentów, nauczycieli akademickich, ich rodzin i bliskich - mówi Interii rektor UM MSC prof. Krzysztof J. Filipiak, który jest też popularyzatorem wiedzy na temat COVID-19 i szczepień oraz współautorem podręcznika na ten temat.

- Proszę nie zapominać jeszcze o jednym ważnym aspekcie - w naszej uczelni, na czterech kierunkach: lekarski, pielęgniarstwo, ratownictwo medyczne, kosmetologia studiują często osoby pracujące w ochronie zdrowia, które na co dzień stykają się z pacjentami. Ryzyko roznoszenia pandemii jest w tej sytuacji jeszcze bardziej zwielokrotnione, niż ma to miejsce na uczelniach niemedycznych - podkreśla rektor.

Władze uczelni tłumaczą, że podstawą prawną takich działań jest Ustawa o szkolnictwie wyższym, a przede wszystkim Konstytucja.

Konkretnie powołano się na artykuły:  68 - "Każdy ma prawo do ochrony zdrowia"; 70 ust. 5 - "zapewnia autonomię szkół wyższych". "Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wyroku z 28 kwietnia 2009 roku zaznaczył, że uczelnie mają prawo do autonomii, a prawo to jest ściśle powiązane z prawami i wolnościami gwarantowanymi konstytucyjnie. Uznanie autonomii za prawo uczelni nadaje jej charakter prawa wolnościowego. Wyjątkowe możliwości ograniczeń w zakresie korzystania z niektórych praw i wolności, m.in. dla ochrony zdrowia, również wymieniane są art. 31 ust. 3 Konstytucji RP" - napisano w oświadczeniu uczelni.

Co na to sami studenci? - Nie mam nic przeciwko. Zaszczepiłem się i uważam, że każdy pracownik ochrony zdrowia, który może to zrobić, nie powinien się wahać. Wszystko z troski o zdrowie pacjentów - mówi Interii jeden ze studentów kierunku ratownictwo medyczne.

Ale nie brakuje i głosów oburzenia. Pojawiły się protesty. Rektor przekonuje, że są to pojedyncze sytuacje.

Jak opowiada, jedna ze studentek przyniosła zaświadczenie od lekarza, z którego wynikało, że nie powinna się szczepić. - Zastrzegła jednak, że nie wolno się nam kontaktować z tym lekarzem, żeby nie miał kłopotów, nie wolno nam też weryfikować danych tego lekarza... Poprosiłem o wycofanie tego zaświadczania i przyniesienie nowego, od lekarza, który nie boi się swoich diagnoz, bo w przeciwnym razie zgłosimy to zaświadczenie jako podejrzane o fałszerstwo. W końcu studentka przyznała, że poprosiła o takie zaświadczenie, a lekarz je wydał. Nie chcę wnikać w jej sytuację medyczną, ale w świetle aktualnej wiedzy nie miała żadnych przeciwwskazań do szczepienia - relacjonuje prof. Filipiak.

- Mamy też kilku studentów, którzy straszą nas Rzecznikiem Praw Obywatelskich i panem ministrem Czarnkiem - dodaje. W ich ocenie uczelnia wprowadza segregację sanitarną i wymusza na studentach niezaszczepionych "przyjęcie eksperymentalnego preparatu będącego w fazie badań".

Jak się dowiadujemy, do Rzecznika Praw Obywatelskich rzeczywiście wpłynęły skargi. - Sprawę zgłosiła osoba ani nie pracująca, ani nie studiująca w UM MSC. W ogóle najwięcej protestów pisemnych, maili, telefonów przychodzi od osób i grup reprezentujących ruchy antyszczepionkowe, podpisujących się jako: BGW, Beskidzkie Watahy, Watahy Głosu Obywatelskiego, Polska Wspólnota Patriotów, Strażnicy Wolności, WIR, Polska to My, Nowa Polska - wylicza rektor.

RPO poprosił uczelnię o złożenie wyjaśnień. - Przygotowujemy odpowiedź. Wiem, że podobne pismo wystosowano wcześniej do pierwszej warszawskiej uczelni, która wprowadziła podobne rozwiązania - Akademii Teatralnej w Warszawie. Przy okazji - głębokie ukłony i wsparcie dla jej rektora - prof. Wojciecha Malajkata. Aż mi wstyd, że to nie uczelnia medyczna, a teatralna wprowadziła takie zasady jako pierwsza - konkluduje.

Nie ma podstaw prawnych do takich działań - uważa zarówno Rzecznik Praw Obywatelskich jak i Ministerstwo Edukacji i Nauki, komentując sytuację na warszawskiej uczelni. W stanowiskach jakie otrzymała Interia, zarówno RPO jak i resort edukacji podkreślają, że doceniają staranie władz uczelni, by zapewnić bezpieczne warunki do studiowania w trakcie pandemii. "Niezwykle ważne jest także podejmowanie działań, które mają na celu zachęcenie jak największego grona studentów, doktorantów oraz pracowników do zaszczepienia się przeciwko COVID-19" - stwierdza resort edukacji i nauki. Równocześnie podkreśla, że "uczelnie nie mają podstawy weryfikacji, czy studenci uczestniczący w zajęciach, a także inni członkowie wspólnoty danej uczelni są zaszczepieni, przeszli chorobę COVID-19 lub posiadają negatywny wynik testu".

"Obowiązujący stan prawny nie dopuszcza możliwości wprowadzenia ograniczeń dotyczących udziału w zajęciach dla członków społeczności akademickiej, którzy w wyniku własnej decyzji nie zaszczepili się przeciwko COVID-19 lub nie wyrazili zgody na udzielenie informacji związanej z COVID-19 i nie może to być podstawą niekorzystnego traktowania tych osób, a także nie może powodować wobec nich jakichkolwiek negatywnych konsekwencji" - przekonuje ministerstwo.

Jak ustaliła Interia, dotychczas do ministra Przemysława Czarnka nie wpłynęła żadna skarga na działania rektora UM MSC.

Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca z kolei uwagę, że przetwarzanie przez uczelnię danych studentów dotyczących zdrowia, może stanowić "bezpodstawne ograniczenie konstytucyjnego prawa do ochrony prywatności".

Możliwe byłoby to tylko poprzez wprowadzenie stosownej ustawy - uważa RPO. W tej sprawie zwrócił się nawet do Ministra Edukacji i Nauki "z prośbą o rozważenie możliwości podjęcia inicjatywy ustawodawczej w celu zapewnienia uczelniom podstaw prawnych dla podejmowania adekwatnych działań prewencyjnych na rzecz ochrony życia i zdrowia studentów i pracowników uczelni w czasie pandemii".Przemysław Czarnek w odpowiedzi przesłanej RPO w sierpniu zapewnił, że jeśli przepisy w tej sprawie będą procedowane w Sejmie, "to Ministerstwo Edukacji i Nauki będzie starało się o uwzględnienie w nich sytuacji w uczelni". Do dziś takich zmian nie dokonano.