Czy choinka musi stać w domu i do kiedy? Odpowiedź zapisana w kościelnych uroczystościach
Choinka jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Bożego Narodzenia. Kiedy powinno się ją ubrać i do kiedy może stać w naszych domach? Zdania są podzielone i uzależnione od regionu. Wyjaśniamy, jak do sprawy odnosi się Kościół katolicki.
Korzenie ubierania choinki sięgają znacznie głębiej, niż sugeruje współczesna świąteczna estetyka. Zwyczaj dekorowania zimozielonych drzew wywodzi się z terenów dzisiejszych Niemiec z czasów przedchrześcijańskich. Stał się popularny w średniowieczu, kiedy symbolizował odradzające się życie i nadzieję w okresie zimowego przesilenia.
Początkowo drzewko było związane z misteriami religijnymi i występowało w przedstawieniach o Adamie i Ewie, gdzie drzewo życia ozdabiano jabłkami. W Polsce choinka pojawiła się stosunkowo późno, bo dopiero w XIX wieku.
Rozpowszechniła ją tradycja mieszczańska i niemieckie wpływy. Z czasem zyskała charakter uniwersalnego symbolu świąt, łączącego elementy kultury ludowej, religii i rodzinnego świętowania.
Kościół a choinka. Od kiedy do kiedy ją trzymać?
Kościół katolicki nie nakazuje posiadania choinki. Traktuje ją raczej jako piękną tradycję, która pomaga symbolicznie przeżywać święta Bożego Narodzenia. Choinka jest mile widziana zarówno w domach, jak i w kościołach, gdzie często pojawia się tuż obok szopki.
Oficjalne dokumenty kościelne nie wskazują konkretnej daty, w której należy ją ustawić. Kiedyś pojawiała się w domach dopiero w Wigilię, dziś stawiamy ją najczęściej 6 grudnia, w dzień św. Mikołaja.
Jeśli chodzi o moment jej usunięcia, Kościół sięga do kalendarza liturgicznego. Teoretycznie okres Bożego Narodzenia trwa do święta Chrztu Pańskiego (pierwsza niedziela po 6 stycznia). Często jednak drzewka znikają już w święto Trzech Króli, czyli 6 stycznia.
W wielu parafiach i domach choinki stoją aż do 2 lutego, czyli do Święta Ofiarowania Pańskiego, znanego jako Matki Bożej Gromnicznej. To nadal powszechnie akceptowana praktyka.
Co symbolizuje choinka w tradycji chrześcijańskiej?
Choć tradycja ma korzenie przedchrześcijańskie, z czasem została w pełni zaadaptowana przez kulturę katolicką. Choinkę zaczęto interpretować jako znak nadziei, nieśmiertelności i zwycięstwa życia nad śmiercią.
Światełka symbolizują światło Chrystusa, które rozprasza ciemność. Gwiazda na szczycie ma przypominać gwiazdę betlejemską prowadzącą do narodzonego Zbawiciela.
Ozdoby, którymi kiedyś były jabłka, orzechy czy słodycze, miały wskazywać na obfitość i Boże błogosławieństwo. Choinka stała się więc nie tylko dekoracją, ale również czytelnym znakiem radości z narodzin Chrystusa, szczególnie w domowym, rodzinnym kontekście.
