Matura 2024 z języka polskiego. Lista lektur obowiązkowych
Matura 2024 zbliża się wielkimi krokami, co oznacza, że dla uczniów kończących szkoły średnie zostały ostatnie chwile na przygotowania. Pisemne egzaminy z języka polskiego odbędą się 7 i 20 maja. Lista lektur wymaganych do zaliczenia egzaminu jest dość długa i warto się z nią zapoznać, by uzupełnić potencjalne zaległości. Przedstawiamy kluczowe dzieła literackie, które uczniowie muszą znać podczas matury.
Spis treści:
Matura 2024. Lektury obowiązkowe - język polski
Zaplanowane na maj egzaminy maturalne 2024 w terminie głównym zostaną zrealizowane zgodnie z planem Centralnej Komisji Egzaminacyjnej w okresie między 7 a 24 maja. Egzaminy ustne zaplanowano w dniach od 11 do 25 maja.
Szczegółowy harmonogram egzaminów z języka polskiego wygląda następująco: 7 maja (wtorek) o godzinie 9:00 odbędzie się egzamin z języka polskiego na poziomie podstawowym, a 20 maja (poniedziałek), również o godzinie 9:00, uczniowie przystąpią do egzaminu z języka polskiego na poziomie rozszerzonym. W tym roku obowiązują dwie formuły - stara i nowa matura. Do nowej matury w formule 2023 przystąpi znacząca większość uczniów.
Matura 2024 - lista lektur, poziom podstawowy
Poniżej przedstawiamy wykaz utworów obowiązkowych, które należy przeczytać w całości, aby pomyślnie przystąpić do egzaminu maturalnego z języka polskiego na poziomie podstawowym:
- Jan Parandowski, Mitologia, część I Grecja;
- Sofokles, Antygona;
- Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich;
- William Szekspir, Makbet;
- Molier, Skąpiec;
- Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod; Dziady cz. III;
- Bolesław Prus, Lalka;
- Eliza Orzeszkowa, Gloria victis;
- Henryk Sienkiewicz, Potop;
- Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara;
- Stanisław Wyspiański, Wesele;
- Stefan Żeromski, Przedwiośnie;
- Tadeusz Borowski, opowiadania: Proszę państwa do gazu, Ludzie, którzy szli;
- Gustaw Herling-Grudziński, Inny świat;
- Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem;
- Albert Camus, Dżuma;
- George Orwell, Rok 1984;
- Sławomir Mrożek, Tango;
- Marek Nowakowski, Raport o stanie wojennym (wybrane opowiadanie); Górą Edek (z tomu Prawo prerii);
- Jacek Dukaj, Katedra (z tomu W kraju niewiernych);
- Andrzej Stasiuk, Miejsce (z tomu Opowieści galicyjskie);
- Olga Tokarczuk, Profesor Andrews w Warszawie (z tomu Gra na wielu bębenkach).
Matura 2024: Lista lektur na język polski
Które dzieła literackie maturzyści zdający na poziomie podstawowym powinni znać we fragmentach? Prezentujemy listę:
- Biblia, w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami; Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana;
- Homer, Iliada (fragmenty);
- Lament świętokrzyski (fragmenty);
- Legenda o św. Aleksym (fragmenty);
- Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty)
- Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu (fragmenty);
- Pieśń o Rolandzie (fragmenty);
- Gall Anonim, Kronika polska (fragmenty);
- Dante Alighieri,
- Boska Komedia (fragmenty).
Matury 2024 - lista lektur, poziom rozszerzony
Liczni absolwenci szkół średnich planują przystąpienie do matury z języka polskiego na poziomie rozszerzonym. W takim przypadku Centralna Komisja Egzaminacyjna określa wymóg pełnej znajomości określonych dzieł literackich oraz umiejętność rozpoznawania wybranych fragmentów innych.
Obowiązujące lektury na poziomie rozszerzonym obejmują:
- William Szekspir, Hamlet;
- Juliusz Słowacki, Lilla Weneda;
- realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac, Ojciec Goriot, lub Charles Dickens, Klub Pickwicka, lub Mikołaj Gogol, Martwe dusze, lub Gustaw Flaubert, Pani Bovary);
- Stanisław Wyspiański, Noc listopadowa;
- Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata;
- Stanisław Ignacy Witkiewicz, Szewcy;
- Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu Sklepy cynamonowe;
- Tadeusz Konwicki, Mała Apokalipsa;
- Sławomir Mrożek, wybrane opowiadania.
Z kolei te utwory literackie powinno się znać w wybranych fragmentach, przystępując do egzaminu maturalnego z języka polskiego na poziomie rozszerzonym:
- Homer, Odyseja (fragmenty);
- Arystoteles, Poetyka, Retoryka (fragmenty);
- Platon, Państwo (fragmenty);
- św. Augustyn, Wyznania (fragmenty);
- św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna (fragmenty);
- Michel de Montaigne, Próby (fragmenty);
- Franz Kafka, Proces (fragmenty).
Matura 2024 - lista utworów poetyckich
Podczas egzaminu maturalnego wymagana jest znajomość nie tylko literatury epickiej i dramatu, ale również poezji. Mimo że treść wierszy może być dostępna bezpośrednio na arkuszu egzaminacyjnym, eliminując potrzebę jej zapamiętywania, kluczowe jest umiejętne zrozumienie i interpretacja prezentowanych utworów poetyckich. Dlatego zaleca się wcześniejsze zapoznanie się z materiałem. Które utwory poetyckie okażą się przydatne na egzaminie maturalnym w 2024 roku?
Poziom podstawowy:
- Horacy, wybrane utwory;
- Jan Kochanowski, wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; Tren IX, Tren X, Tren XI, Tren XIX;
- wybrane wiersze następujących poetów: Daniel Naborowski, Jan Andrzej Morsztyn, Mikołaj Sęp-Szarzyński;
- Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny; wybrane satyry;
- Franciszek Karpiński, wybór sielanek i liryki religijnej;
- Adam Mickiewicz, Oda do młodości; wybrane ballady, w tym Romantyczność; wybrane sonety z cyklu Sonety krymskie oraz inne wiersze;
- Juliusz Słowacki, wybrane wiersze, w tym Grób Agamemnona (fragmenty); Testament mój;
- wybrane wiersze następujących poetów: Cyprian Kamil Norwid, Adam Asnyk, Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff, Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Julian Przyboś, Krzysztof Kamil Baczyński, Stanisław Baliński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Kazimierz Wierzyński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Czesław Miłosz, w tym wybrane wiersze z tomu Ocalenie oraz Traktat moralny (fragmenty), Tadeusz Różewicz, Jarosław Marek Rymkiewicz, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert, w tym wybrane wiersze z tomów Pan Cogito oraz Raport z oblężonego Miasta, Stanisław Barańczak, Wojciech Wencel
- wybrane utwory okresu stanu wojennego.
Poziom rozszerzony:
- Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki);
- Cyprian Kamil Norwid Bema pamięci żałobny - rapsod;
- Fortepian Szopena;
- Czarne kwiaty (fragmenty);
- Promethidion (fragmenty);
- wybrane wiersze następujących poetów: Józefa Czechowicza, Tadeusza Gajcego, Mirona Białoszewskiego.
Wszystkie arkusze, które sztab ekspertów Interii rozwiąże dla tegorocznych maturzystów, znajdą się w raporcie specjalnym "Matura 2024" w zakładce "Arkusze".
