Dieta keto, planetarna, a może zero waste? Czyli jak modnie (nie)jeść

Sądząc po popularności w mediach społecznościowych na całym świecie bezsprzecznym numerem jeden w kategorii sposobów odżywania w 2022 roku jest dieta keto (ketogeniczna). Zakłada ona spożywanie dużej ilości tłuszczu przy bardzo ograniczonym przyjmowaniu węglowodanów. "Jedz tłuszcz, by spalać tłuszcz" - to hasło przewodnie keto.

Nazwa diety pochodzi od zjawiska "ketozy", polegającego na rozpadzie tłuszczów. Z uwagi na to, że nie każdemu dieta ta będzie służyć (szczególnie osobom z chorobami nerek czy trzustki) stosowanie tej diety warto skonsultować z lekarzem lub dietetykiem. Dieta keto zalecana jest za to osobom z padaczką lekooporną.

Na drugim biegunie sposobów odżywania znaleźć można fleksitaranizm, niegdyś nazywany semiwegetarianizmem. Zakłada on spożywanie przede wszystkim produktów pochodzenia roślinnego, choć dopuszczalne jest sporadyczne jedzenie mięsa lub ryb. Ten sposób odżywania uchodzi za jeden z najzdrowszych. Ma zachęcać do stopniowego eliminowania produktów odzwierzęcych, jednocześnie nie skupiając się na zbyt sztywnych zakazach i rygorach.

Coraz większą popularnością cieszy się też model jedzenia oparty na "poście przerywanym". Zakłada on przyjmowanie posiłków wyłącznie w wyznaczonych "okienkach żywieniowych". Zazwyczaj oznacza to jedzenie w ciągu 8 godzin i powstrzymywanie się od jedzenia przez kolejne 16 godzin.

Istnieje wiele wariantów tego sposobu odżywania, np. 10 godzin jedzenia i 14 godzin głodówki albo 24 godziny jedzenia i 24 godziny bez jedzenia.

"Zero waste" to nie tylko trend w zdrowym odżywianiu. To sposób na przemyślane zachowania konsumenckie także w innych obszarach niż konsumpcja spożywcza. Filozofia ta zakłada dążenie do jak najdłuższego "życia" produktów, by możliwie jak najwięcej osób mogło z nich skorzystać nim zostaną wyrzucone do śmietnika. To samo dotyczy produktów spożywczych.

Według szacunków Caritas, w Polsce co roku marnuje się 9 mln ton żywności. W ponad 70 proc. domów wyrzuca się jedzenie, najczęściej ugotowane ziemniaki, makaron i ryż. Ruch "zero waste" skłania do planowania posiłków, przemyślanych zakupów i kreatywności w kuchni.

Dieta planetarna, inaczej: przyjazna planecie, zakłada eliminację z jadłospisu produktów, których wytworzenie jest szkodliwe dla środowiska. Takimi produktami są np. czerwone mięso, ale też awokado, które pochłaniają ogromne ilości wody w czasie wzrostu.

Dieta ta zakłada wymuszanie zmian w sposobach uprawy, produkcji żywności, by nie były one przyczyną degradacji Ziemi. Twórcami diety są naukowcy zrzeszeni w The EAT, organizacji non-profit powstałej w Szwecji, walczącej o zmiany w zakresie produkcji i zrównoważonego wykorzystywania żywności.

Agata Wilk