Wszystkich Świętych już niedługo. Czy będzie wolne od pracy i czy trzeba iść do kościoła?
Trwająca jesień oznacza również zbliżające się święto, obchodzone 1 listopada, czyli Wszystkich Świętych. To ważny dzień dla chrześcijan, którzy w tym czasie uczestniczą w nabożeństwach oraz odwiedzają groby bliskich zmarłych. Co jednak oznacza samo to święto i jaka jest geneza Wszystkich Świętych?
1 listopada, czyli Wszystkich Świętych jest dniem, w którym Kościół Katolicki prowadzi uroczystości na cześć wszystkich chrześcijan, którzy są w niebie i osiągnęli stan zbawienia.
Korzenie tego dnia sięgają do czasów, gdy pierwsi chrześcijanie w Rzymie byli prześladowani za swoją wiarę i ginęli śmiercią męczeńską, doświadczając zbawienia. Pierwsze uroczystości odbywały się właśnie w ich intencji.
Wszystkich Świętych to dzień, w którym wspomina się nie tylko osoby oficjalnie uznane za święte i takimi ogłoszone, ale również ludzi, których życie nacechowane było świętością i dążeniem do zbawienia.
Święto zaczęło być regularnie praktykowane już w IV w., jednak obchodzono je w różnych terminach w zależności od Kościołów i ich regionów. Jednak to kiedy wypada aktualnie Wszystkich Świętych, zostało uregulowane dopiero w 741 r., gdy papież Grzegorz III ustanowił jedną wspólną datę, na którą wybrano dzień 1 listopada. Termin ten był ściśle połączony z momentem ufundowania w bazylice św. Piotra w Watykanie oratorium, w którym odmawiane były modlitwy za męczenników oraz za wszystkich świętych.
W 835 r. papież Grzegorz IV wystosował prośbę do cesarza, aby święto było celebrowane na terenie całego Cesarstwa. Natomiast w 935 r. Jan XI ogłosił Wszystkich Świętych jako święto, które obowiązuje Kościół na całym świecie, a sama liturgia, która odprawiana jest tego dnia, ma nawiązywać do Apokalipsy św. Jana.
Genezy Wszystkich Świętych w Polsce należy szukać w dawnych ludowych tradycjach. Wierzono wtedy, że w nocy z 31 października na 1 listopada dusze zmarłych powracają do świata i odwiedzają swoją rodzinę i dawny dom. Sądzono, że przybywające dusze będą głodne oraz spragnione, dlatego pozostawiano im posiłek.
Innym zwyczajem, który pojawiał się w dawnej Polsce były dziady proszalne, nazywane pobożnymi jałmużnikami. W zamian za modlitwę poświęconą zmarłym bliskim oferowano im zapłatę, często w postaci jedzenia. Miało to pomóc duszom osiągnąć zbawienie.
Aktualnie 1 listopada w Polsce wierni zwyczajowo odwiedzają groby swoich bliskich. To również dzień spotkań rodzinnych i dzień ustawowo wolny od pracy, ze względu na to, że wiele osób podróżuje we Wszystkich Świętych, aby dotrzeć na groby położone w rodzinnych miejscowościach. Polacy tego dnia odwiedzają cmentarze, aby ozdobić groby swoich bliskich kwiatami i zapalić znicze, wspominając tych, których już z nimi nie ma.
W dzień Wszystkich Świętych wierni mają nałożony obowiązek uczestnictwa we Mszy Świętej. Tego dnia w kościele odprawiane są uroczyste nabożeństwa czczące tych, których uznano za świętych, a także tych, których życie było nacechowane dążeniem do świętości.
Podczas mszy księża noszą białe szaty liturgiczne, które symbolizują radość, a także podkreślają znaczenie i podniosły nastrój tego dnia. Dodatkowym elementem obchodów są wypominki - forma modlitwy błagalnej za zmarłych, która polega na wyczytywaniu ich imion. Po zakończonym nabożeństwie ksiądz prowadzi procesję na cmentarzu, którą zwieńcza wspólna modlitwa nad grobami.
Wszystkich Świętych jest często mylone ze świętem, które obchodzimy 2 listopada i które ma być czasem na wspominanie zmarłych. Oficjalną nazwą tych obchodów są Zaduszki.
Zaduszki są okazją, aby pomóc duszom cierpiącym w czyśćcu i prosić o zbawienie ich poprzez modlitwę. Zarówno 1, jak i 2 listopada to czas, gdy katolicy mogą uzyskać odpust zupełny, czyli całkowite darowanie kar dla dusz cierpiących w czyśćcu.
Często mylnie 1 listopada jest nazywany Świętem Zmarłych, jednak jest to nazwa, która powinna być stosowana odnośnie dnia następnego, czyli Zaduszek.
2 listopada nie jest tak jak Wszystkich Świętych, dniem wolnym od pracy, ale wiele osób pojawia się wtedy ponownie na cmentarzach, aby jeszcze raz odwiedzić groby swoich bliskich. Jednak z tego powodu, iż większość pracujących nie ma wtedy wolnego od obowiązków, obchody 2 listopada przenosi się często na 1 listopada, skąd biorą się często mylne określenia dnia Wszystkich Świętych.
Czytaj również:
Dlaczego palimy znicze na grobach bliskich?
Szykuj się na duży wydatek na Wszystkich Świętych. Ceny zniczy mocno w górę
Czyszczenie grobów na Wszystkich Świętych. Jak zrobić to szybko i dokładnie?
Zobacz także: