"Spektakularna decyzja SN". Chodzi o karę za niezgłoszenie przypadków pedofilii
Oprac.: Krystyna Opozda
Za niezgłoszenie organom ścigania przypadku pedofilii może odpowiadać osoba, która dowiedziała się o takim czynie przed lipcem 2017 r., czyli terminem stworzenia takiego obowiązku w prawie - wynika z piątkowej uchwały Sądu Najwyższego. Przewodniczący Komisji ds. Pedofilii wskazuje, że decyzja SN jest "spektakularna".
Sąd Najwyższy odpowiedział w piątek na pytania prawne zadane przez sądy z Kalisza i Wrocławia. We wnioskach pytano, czy odpowiadać karnie może osoba, która nie powiadomiła niezwłocznie o przypadku pedofilii, jeśli wiedzę o tym czynie posiadła przed lipcem 2017 r. Wtedy to weszła w życie nowelizacja, która wprowadziła karalność braku zawiadomienia o przypadku pedofilii.
Sąd Najwyższy uznał, że odpowiedzialność karną może ponieść osoba, która nie zawiadomiła organów ścigania o pedofilii niezwłocznie po wejściu w życie nowelizacji. Chodzi o przypadki, w których osoba dowiedziała się o przestępstwie jeszcze przed znowelizowaniem prawa.
Błażej Kmieciak: Spektakularne orzeczenie SN
Sędzia Rafał Malarski w uzasadnieniu uchwały zwrócił uwagę, że wiele przypadków pedofilii miało miejsce przed lipcem 2017 r. - A zatem niepoinformowanie o nich organów ścigania niezwłocznie po wejściu w życie ustawy nowelizującej może utwierdzić u sprawców takich przestępstw poczucie pewnego rodzaju bezkarności i stworzyć realne niebezpieczeństwo kontynuowania przestępstw - wskazał.
Do tego rozstrzygnięcia odniósł się Błażej Kmieciak, przewodniczący Komisji ds. Pedofilii. - Ta uchwała jest po myśli przede wszystkim skrzywdzonych pedofilią.(...) To spektakularne orzeczenie Sądu Najwyższego jest głębokim ukłonem właśnie dla tych osób, które odważnie mówiły o swojej krzywdzie - ocenił Kmieciak.
Sprawa, w związku z którą SN odpowiedział na zagadnienie prawne pojawiła się po odmowie wszczęcia śledztwa wobec osoby podejrzewanej o przestępstwo niezawiadomienia organów ścigania o pedofilii, mimo posiadania przez nią wiarygodnych informacji na temat wykorzystania dziecka.
Zgodnie z zapisem Kodeksu karnego osoba mająca wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu określonych czynów i niezawiadamiająca o tym niezwłocznie organu powołanego do ścigania przestępstw podlega karze do trzech lat więzienia. Wśród wyszczególnionych w tym przepisie czynów znajduje się pedofilia.
Precedens spowodowała decyzja kaliskiej prokuratury
Kaliska prokuratura rejonowa odmówiła jednak wszczęcia śledztwa w takiej sprawie. Odmowa tę uzasadniano wykładnią, zgodnie z którą za zaniechanie powiadomienia organów ścigania nie może odpowiadać osoba, która powzięła wiarygodną wiadomość o popełnieniu przestępstwa przeciwko wolności seksualnej osoby małoletniej przed 13 lipca 2017 r.
Prokuratura wskazywała, że dopiero 13 lipca 2017 r. weszła w życie nowelizacja uzupełniająca przepis o karach za brak zawiadomienia organów ścigania, na mocy której zobowiązano do powiadamiania organów ścigania o wiarygodnych informacjach o popełnieniu przestępstw przeciwko wolności seksualnej osoby małoletniej.
Decyzja prokuratury o odmowie wszczęcia śledztwa została zaskarżona przez Państwową Komisję ds. pedofilii do Sądu Rejonowego w Kaliszu, który skierował do SN pytania prawne w tej sprawie. Kaliski sąd zapytał przede wszystkim, czy użyte w przepisie Kodeksu karnego słowo o "niezwłocznym" obowiązku zawiadomienia organów ścigania odnosi się jedynie "do momentu powzięcia wiarygodnej wiadomości o czynie zabronionym", czy też może się odnosić "do momentu, w którym zaktualizował się obowiązek denuncjacji", czyli na przykład momentu zmiany przepisu.
