Senacka komisja zdecydowała. Chodzi o "lex Kaczyński"
Oprac.: Kinga Poniewozik
Senackie komisje zarekomendowały w piątek 17 lutego poprawkę do nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, wykreślającą przepis zmieniający zasady publikacji przeprosin orzeczonych wyrokiem sądu. Jednocześnie komisje zaproponowały szereg drobniejszych poprawek do tzw. "lex Kaczyński". Niewykluczone jest zgłoszenie kolejnych podczas senackiej debaty.
Poprawkę w sprawie tzw. "Lex Kaczyński" zgłosili przewodniczący Komisji ustawodawczej oraz praw człowieka, praworządności i petycji Krzysztof Kwiatkowski (Koło Senatorów Niezależnych) i Aleksander Pociej (KO). - Ta poprawka dotyczy wykreślenia przepisu kolokwialnie określanego jako "lex Kaczyński", związanego z kosztami publikowania zasądzonych przeprosin - powiedział Kwiatkowski.
Na mocy tego przepisu zmienić miałyby się zasady publikacji przeprosin ws. naruszenia dóbr osobistych. Zgodnie z zapisem, jeżeli pozwany nie opublikuje przeprosin, sąd będzie mógł nakazać ich opublikowanie na łamach ogólnodostępnego Monitora Sądowego i Gospodarczego na koszt pozwanego. Treść oświadczenia będą mogły powielać inne media. Sąd będzie mógł również nałożyć na pozwanego do 15 tys. zł grzywny. Przepis dotyczyć miałby także postępowań będących już w toku.
Lex Kaczyński. Pokłosie sporu z Sikorskim?
"Całkowicie fałszywe jest twierdzenie, że nowa regulacja to 'lex Kaczyński'. Informacja, że Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa nieprawomocnie przyznał Radosławowi Sikorskiemu od Prezesa Jarosława Kaczyńskiego ogromną kwotę 708 480 zł w celu pokrycia kosztów opublikowania przeprosin na portalu Onet, ukazała się na początku grudnia 2022 r. Natomiast prace nad nowym przepisem dotyczącym zasad publikowania przeprosin zostały podjęte wiele miesięcy wcześniej" - przekazał w końcu stycznia resort sprawiedliwości w odpowiedzi na medialne publikacje wiążące oba fakty, czyli postępowanie w sprawie wykonania orzeczenia w procesie Sikorskiego z Kaczyńskim i uchwalenie nowelizacji k.p.c.
Rzecznik PiS Rafał Bochenek mówił wtedy, że w sprawie doszukiwane jest na siłę drugie dno. - Będziemy chcieli złożyć poprawkę w Senacie - zapewniał.
Propozycje takiej poprawki złożył senator PiS Stanisław Gogacz. Zgodnie z nią przepis pozostałby w nowelizacji, ale stosowany byłby tylko do spraw nowych, a nie trwających.
Komisje w głosowaniu poparły poprawkę o wykreśleniu całego zapisu. Głosowało za tym 19 senatorów, zaś ośmiu było przeciw. Senator Jan M. Jackowski (niezrzeszony) zwrócił uwagę, że jeśli taka poprawka zostanie przyjęta przez Senat, a Sejm ją odrzuci, to przepis wejdzie w życie w niezmienionej formie.
"Patriotyczne" rozwiązanie sporu
W sporze Sikorskiego z Kaczyńskim prezes PiS informował natomiast w końcu stycznia o wpłacie na siły zbrojne Ukrainy 50 tys. zł. - Cieszę się, że znaleźliśmy patriotyczne rozwiązanie - odpowiadał Sikorski. Bochenek komentował, że "jest to zakończenie tej sprawy".
Cała obszerna nowelizacja uchwalona przez Sejm w końcu stycznia br. przewiduje zmiany w procedurach cywilnych. Na mocy tej noweli Kodeksu postępowania cywilnego ma m.in. zmienić się próg wartości sporu dzielący sprawy między sądy rejonowe i okręgowe. Sprawami, w których wartość przedmiotu sporu będzie niższa niż 100 tys. zł, zajmą się działające w danym okręgu sądy rejonowe. Pojawić ma się także nowe postępowanie z udziałem konsumentów.
Nowe przepisy przewidują ponadto obniżenie opłat komorniczych i powiązanie ich wysokości z rzeczywistymi efektami pracy komornika, aby zwiększyć dostęp wierzycieli do instytucji zabezpieczenia roszczeń pieniężnych przed wszczęciem lub w toku procesu.
Inna z zaproponowanych w piątek przez senackie komisje poprawek - poparta przez przedstawiciela resortu sprawiedliwości - dotyczy uelastycznienia zapisów odnoszących się do postąpienia, czyli kwoty, o jaką zmienia się podczas licytacji komorniczej proponowana cena. Komisje uznały, że próg przy licytacjach ruchomości określony na 5 proc. ceny wywołania, może być wartością "blokującą" licytację, i w związku z tym próg ten powinien być uelastyczniony w zależności od wartości ruchomości. Jednocześnie komisje poparły ponad 30 poprawek o charakterze legislacyjnym.
"Tak" za nowelizacją
Za pozytywną oceną całości nowelizacji wraz z proponowanymi poprawkami było 23 senatorów z Komisji, nikt nie był przeciw, zaś cztery osoby wstrzymały się od głosu.
Podczas dyskusji przedstawiciele samorządów prawniczych oraz organizacji społecznych zwracali jednak uwagę na konieczność zmian w szeregu innych przepisów. Wskazywano na przykład na kwestię zbyt daleko posuniętej niejawności procedowania spraw przez sądy. Z kolei senator Kwiatkowski zwrócił uwagę na potrzebę poprawki wprowadzającej obowiązek oceny skutków tej regulacji po roku od jej wejścia w życie i przedstawienia tej oceny parlamentowi.
Najprawdopodobniej więc szereg poprawek zostanie jeszcze zgłoszony do tej nowelizacji podczas debaty senackiej, która odbędzie się na najbliższym posiedzeniu Izby zaplanowanym w przyszłym tygodniu, we wtorek i środę.
