"Na światowy rynek wchodzi leczenie immunomodulujące (np. niwolumab i ipilimumab). Tworzą je nowe leki, które powinny być podawane już w pierwszej linii leczenia wybranych chorych na uogólnionego raka nerki (pierwsze zastosowane leczenie po zdiagnozowaniu choroby - red.). To ogromna zmiana w leczeniu chorych na ten nowotwór" - podkreślił ekspert. Przełom w leczeniu pacjentów Dawniej - jak przypomniał Jakub Dobruch - badanie ultrasonograficzne również należało do rzadko wykonywanych. Obecnie jest już powszechnie dostępne. Lekarz pokreślił, że w ostatnich dwóch dekadach doszło też do kilku przełomów w leczeniu pacjentów. "Pracuję jako lekarz od 2000 r. i w ciągu tych dwóch dekad doświadczyłem autentycznych przewrotów w podejściu do urologii onkologicznej - diagnostyki nowotworów i leczenia chorych dotkniętych tymi chorobami. Trzeba pamiętać, że przed erą USG raka nerki wykrywano nierzadko dopiero w badaniu fizykalnym, gdy guz był wyczuwalny, duży. Często towarzyszyły mu krwawienie z moczem oraz ból. To był dominujący obraz kliniczny. Miano wówczas do czynienia ze znacznym zaawansowaniem zmiany. Często w takim stadium wyleczenie nie było możliwe" - zauważył Dobruch. Obecnie w Polsce dominuje leczenie operacyjne, które - jego zdaniem - jest skuteczne w przypadku choroby we wczesnym stadium. "Jeśli mamy niedużą zmianę nowotworową w nerce, to zazwyczaj należy ją usunąć, najchętniej endoskopowo" - przyznał. Lekarz wytłumaczył, że endoskopowe wycięcie fragmentu nerki wraz z guzem jest operacją trudną, a wycenione jest gorzej niż jego "otwarty" odpowiednik, dlatego metody klasyczne, "otwarte", dominują w leczeniu chorych na raka nerki. Ekspert dodał też, że chirurgia endoskopowa jest trudna technicznie i wymaga dużego doświadczenia. "Doświadczenie nabywa się po wykonaniu wielu operacji. Im jest ono większe, tym ryzyko powikłań jest mniejsze. Powinniśmy mówić o krzywej nauki złożonych operacji i o możliwościach jej skrócenia" - powiedział. Lekarz posłużył się też przykładem: "Podczas nauki jazdy samochodem do wypadków doprowadzają zazwyczaj młodsi, mniej doświadczeni kierowcy. Takie samo zjawisko obserwuje się w złożonej chirurgii". Jednak, jak podkreślił Dobruch, użycie robota podczas operacji endoskopowych wiąże się z krótszą krzywą nauki w porównaniu do klasycznych operacji endoskopowych, pozwala zmniejszyć ryzyko ludzkiego błędu związanego z uczeniem się i nabywaniem doświadczenia. "Endoskopia w wykonaniu robota tę 'krzywą' nauki pozwala pokonać szybciej. To jest podstawowy - w moim odczuciu - najważniejszy atut chirurgii robotycznej" - wskazał na nowoczesne rozwiązania w medycynie operacyjnej. Programy lekowe Odnosząc się z kolei do innych metod leczenia, zaznaczył, że farmakologię stosuje się głównie w przypadku chorych, którzy dotknięci są chorobą uogólnioną (z przerzutami - red.). "Leczenie farmakologiczne dotyczy chorych na nowotwór uogólniony, w zaawansowanym stadium choroby. Tych chorych najczęściej nie można już wyleczyć. Niemniej nowoczesne lekarstwa pozwalają wydłużyć ich życie" - powiedział. Jego zdaniem, jeśli choroba ma uogólniony charakter, ale przerzut jest pojedynczy, nieduży, należy zastanowić się nad leczeniem operacyjnym. "Jest możliwe, że u wybranych chorych mogłoby ono być kompletne" - stwierdził. Z drugiej strony interwencja chirurgiczna w przypadku, gdy chorzy mają już rozległe, liczne przerzuty, nie wnosi wiele dobrego. W takich przypadkach zastosowanie znajduje leczenie systemowe i należy je rozpocząć po poznaniu charakterystyki onkologicznej guza nerki, dokonanej na podstawie biopsji. Niestety, programy lekowe w Polsce obejmują chorych, u których wycięto zajętą przez nowotwór nerkę. Najskuteczniejsza profilaktyka Zdaniem eksperta, niezależnie od postępów w leczeniu, najważniejsze jest, byśmy zapobiegali nowotworom - utrzymywali zdrowy tryb życia, nie palili papierosów, dbali o tężyznę fizyczną. Eksperci wyliczają, że właściwie prowadzona profilaktyka pozwoliłaby uniknąć połowy nowotworów złośliwych. Lekarz przypomniał też, że głównymi czynnikami wpływającymi na rozwój raka nerki, są: otyłość, nadciśnienie i palenie papierosów. "To ostatnie można rozumieć nieco szerzej jako wdychanie szkodliwych substancji, czyli życie w warunkach zanieczyszczonego powietrza" - wyjaśnił. Uściślił, że znaczący wpływ na powstawanie nowotworu nerki ma to, co jemy, czym oddychamy i ile czasu się ruszamy. Klaudia Torchała