Egzamin ósmoklasisty 2023: Co trzeba umieć z polskiego, angielskiego i matematyki?

'

• Egzamin ósmoklasisty to najważniejszy test, do jakiego podchodzą uczniowie ostatnich klas szkół podstawowych. Niemożliwe jest co prawda, aby go nie zdać, jednak uzyskany wynik ma kluczowe znaczenie podczas rekrutacji do liceum czy technikum. 
• Wielu nastolatków walczy o miejsce w dobrych szkołach średnich, a zagwarantować je może im wyłącznie uzyskana wiedza. Przedstawiamy więc najważniejsze informacje i zagadnienia do egzaminu ósmoklasisty 2023. 
• Jakich pytań można spodziewać się z języka polskiego i angielskiego, a jakich z matematyki? Oto lista najistotniejszych wymagań wyszczególnionych w Rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki.

Egzamin ósmoklasisty w 2023 roku zostanie przeprowadzony w drugiej połowie maja, w dniach od 23 do 25 maja.

Dokładne terminy egzaminów ósmoklasisty 2023 i czas ich trwania kształtują się następująco:

• język polski - we wtorek 23.05.2023 o godzinie 9:00, potrwa 120 minut
• matematyka - w środę 24.05.2023 o godzinie 9:00, potrwa 100 minut
• język angielski (lub inny obcy) - w czwartek 25.05.2023 o godzinie 9:00, potrwa 90 minut

Osoby, które uzyskają odpowiednie zaświadczenia będą mogły ubiegać się o dłuższe egzaminy, które potrwają wówczas kolejno: 180 min, 150 min i 135 minut.

Jeżeli natomiast uczniowie z ważnego powodu nie będą mogli przystąpić do testu wraz z resztą klasy, przewidziano dla nich również drugi termin egzaminów w dniach 12–14 czerwca. Z testów całkowicie zwolnieni są zaś laureaci lub finaliści olimpiad przedmiotowych o zasięgu wojewódzkim lub wyższym.‎

Na egzaminach ósmoklasisty 2023 pojawią się zarówno zadania otwarte, jak i zamknięte z zakresu materiału określonego w wymaganiach egzaminacyjnych opisanych w załączniku do rozporządzenia ministra edukacji i nauki z dnia 15 lipca 2022 w sprawie wymagań egzaminacyjnych dla egzaminu ósmoklasisty przeprowadzanego w roku szkolnym 2022/2023 i 2023/2024.

Wyniki procentowe (a także centylowe, umożliwiające porównanie z innymi uczniami) będą znane już 3 lipca, a odpowiednie zaświadczenia zostaną przekazane szkołom do 6 lipca. Wówczas zostaną również wydane absolwentom szkół podstawowych.

Arkusz z języka polskiego będzie składał się z dwóch części. Pojawią się zadania zamknięte i otwarte. Trzeba będzie także przygotować opowiadanie lub rozprawkę. Ogólne zagadnienia do egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego obejmują:

• Kształcenie literackie i kulturowe 

W zakresie rozumienia sensu utworów literackich oraz innych tekstów kultury, znajomości wybranych utworów z literatury polskiej i światowej, a także wypowiadania się na ich temat z wykorzystaniem konkretnej terminologii.

Zdolności uczestniczenia w kulturze polskiej i europejskiej, zwłaszcza w jej wymiarze symbolicznym i aksjologicznym. Umiejętności dostrzegania wartości: prawdy, dobra, piękna, szacunku dla człowieka i kierowania się tymi wartościami.

Nauce postawy szacunku dla przeszłości i tradycji literackiej jako źródła tożsamości narodowej. Poznania najważniejszych dzieł wielkich pisarzy polskich w kontekście podstawowych informacji o epokach, w których tworzyli (szczególnie w klasach VII i VIII).

• Kształcenie językowe

Chodzi o sprawdzenie rozumienia wartości języka ojczystego oraz jego funkcji w budowaniu tożsamości osobowej ucznia, a także wspólnoty rodzinnej, narodowej czy kulturowej.

Uczniowie muszą rozmieć twórczy i sprawczy charakter działań językowych i podejmować odpowiedzialność za własne zachowania językowe. Konieczne jest poznanie najważniejszych pojęć i terminów tak, aby opisać język i móc komunikować się z innymi. 

Ważna okaże się umiejętność pisania zgodnie z zasadami języka polskiego. Podobnie jak wiedza o elementach składowych wypowiedzi pisemnych, ich funkcjach w strukturze tekstów i komunikacji.

• Tworzenie wypowiedzi

Sprawdzone zostaną umiejętności wypowiadania się w określonych formach wypowiedzi pisemnych, rozpoznawania intencji rozmówcy i wyrażania własnych.

Konieczna będzie również znajomość aktów mowy, określania środków stylistycznych, dbałości o estetykę i organizację tekstu. Należy poznać podstawowe zasady retoryki. Zwłaszcza argumentowanie i rozpoznawanie manipulacji językowej, a także być w stanie podejmować samodzielne próby literackie poprzez tworzenie tekstów walorach estetycznych.

• Samokształcenie

W tym zakresie test sprawdzi szacunek ucznia dla wiedzy i pasji poznawania świata, a także umiejętność samodzielnego docierania do informacji, dokonywania ich selekcji, syntezy czy wartościowania.

Istotna może okazać się umiejętność rzetelnego korzystania ze źródeł wiedzy, takich jak: stosowanie cudzysłowu, przypisów czy odsyłaczy, oraz okazanie szacunku dla cudzej własności intelektualnej.

Możliwe, że uczeń będzie musiał wykazać się znajomością poniższych lektur obowiązkowych:

• Charles Dickens - "Opowieść wigilijna"
• Aleksander Fredro - "Zemsta"
• Jan Kochanowski - wybór fraszek i trenów, (tren VII i VIII)
• Aleksander Kamiński - "Kamienie na szaniec"
• Adam Mickiewicz - "Reduta Ordona"
• Adam Mickiewicz - "Śmierć Pułkownika"
• Adam Mickiewicz - "Świtezianka"
• Adam Mickiewicz - "Dziady część II"
• Adam Mickiewicz - "Pan Tadeusz" (całość)
• Antoine de Saint-Exupéry - "Mały Książę"
• Henryk Sienkiewicz - "Quo vadis"
• Henryk Sienkiewicz - "Latarnik"
• Juliusz Słowacki - "Balladyna"

"Królowa nauk" również pojawi się na teście. Uczeń musi więc opracować ogólne zagadnienia do egzaminu ósmoklasisty z matematyki, które obejmują materiał taki jak:

• Sprawność rachunkowa

W zakresie umiejętności wykonywania nieskomplikowanych obliczeń w pamięci i trudniejszych w formie działań pisemnych, a także weryfikowania i interpretowania otrzymanych wyników oraz oceny sensowności rozwiązania.

• Wykorzystanie i tworzenie informacji

Poprzez sprawdzenie, czy uczeń potrafi odczytywać, interpretować i przetwarzać dane w różnej formie. Na teście będzie miała miejsce wersyfikacja umiejętności tworzenia tekstów o charakterze matematycznym i graficznego przedstawiania danych, a także  opisu uzyskanych wyników za pomocą języka matematycznego.

• Wykorzystanie i interpretowanie reprezentacji

Poprzez weryfikację umiejętności używania prostych obiektów matematycznych i interpretowanie pojęć matematycznych, doboru modelu matematycznego do prostej sytuacji oraz budowania go w różnych kontekstach.

• Rozumowanie i argumentacja

Czyli sprawdzenie, czy uczeń potrafi podać argumenty uzasadniające słuszność jego toku rozumowania, rozróżnianie dowody od przykładu, dostrzegać pewne regularności, podobieństwa czy analogie i formułować wnioski na ich podstawie.

Także weryfikacja sposobu tworzenia i stosowania strategii  rozwiązywania problemów wynikających z treści zadania, również w rozwiązaniach wieloetapowych i wymagających od ucznia zdolności łączenia wiedzy z różnych działów matematyki.

W skrócie absolwent ósmej klasy szkoły podstawowej powinien posiadać wiedzę z zakresu:

• Liczb naturalnych w dziesiątkowym układzie pozycyjnym
• Działań na liczbach naturalnych
• Liczb całkowitych
• Ułamków zwykłych i dziesiętnych
• Działań na ułamkach zwykłych i dziesiętnych
• Obliczeń praktycznych
• Potęg o podstawach wymiernych
• Pierwiastków
• Tworzenia wyrażeń algebraicznych z jedną i z wieloma zmiennymi
• Przekształcana wyrażeń algebraicznych
• Obliczeń procentowych
• Równań z jedną niewiadomą
• Proporcjonalności prostej
• Prostej i odcinków
• Kątów
• Własności figur geometrycznych na płaszczyźnie
• Wielokątów
• Geometrii przestrzennej
• Wprowadzenia do kombinatoryki i rachunku prawdopodobieństwa
• Odczytywania danych i elementów statystyki opisowej
• Zadań tekstowych

Poza językiem polskim i matematyką uczniów czeka jeszcze jeden egzamin - z języka nowożytnego odpowiadającego poziomowi A2 w skali Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego.

Ogólne zagadnienia do egzaminu ósmoklasisty z języka angielskiego, który jest najczęstszym wyborem w tej kategorii to:

• Znajomość środków językowych

Uczeń musi być w stanie posługiwać się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), w zakresie różnych tematów (np. kultura, sport, praca, rodzina, edukacja).

• Rozumienie wypowiedzi

Ósmoklasista rozumie proste wypowiedzi ustne w standardowej odmianie języka i wypowiedzi pisemne.

• Tworzenie wypowiedzi

Uczeń potrafi samodzielnie sformułować krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne.

• Reagowanie na wypowiedzi

Dana osoba uczestniczy w dialogu i w typowych sytuacjach reaguje w sposób adekwatny do sytuacji komunikacyjnej, w formie prostego tekstu.

• Przetwarzanie wypowiedzi

Uczeń potrafi zmienić formę przekazu ustnego lub pisemnego.

Listę oraz rozszerzenie konkretnych zagadnień z języka polskiego i lektur uzupełniających, a także wymagań z matematyki czy języka angielskiego można znaleźć w arkuszu dostępnym do pobrania na stronie GOV.

Czytaj również:

Nowy przedmiot wkrótce w szkołach. Na maturze za cztery lata 

Zobacz także: