Dwa dodatkowe dni urlopu w 2024 r. Kiedy można skorzystać?
Każdemu pracownikowi na umowie o pracę w 2024 roku przysługują dwa dodatkowe dni urlopu. Może je wziąć w wyjątkowych sytuacjach i to bez zbędnych formalności u pracodawcy. Nie umniejszają one wymiaru dni urlopu wypoczynkowego ani urlopu na żądanie. Sprawdź, czym jest urlop od siły wyższej i kiedy możesz go wziąć.
Każdy pracownik na umowie o pracę ma od 20 do 26 dni urlopu wypoczynkowego. W tym może wziąć maksymalnie cztery dni urlopu na żądanie, które są w pełni płatne i wliczają się do puli urlopu wypoczynkowego. Od 2023 roku do puli dostępnych dni urlopowych doszły dwa dni urlopu od siły wyższej. Urlop ten został wprowadzony do polskiego prawa przez unijną dyrektywę work-life balance. Może z niego skorzystać każdy pracownik na umowie o pracę niezależnie od wielkości etatu.
Spis treści:
Urlop od siły wyższej - co to jest?
Urlop od siły wyższej jest obecny w polskim Kodeksie pracy od kwietnia 2023 roku. Jego zasady reguluje artykuł 148 Kodeksu pracy. Nie wlicza się on do urlopu wypoczynkowego ani urlopu na żądanie. Każdy pracownik może go wziąć, jednak tylko w wyjątkowych sytuacjach, niezaplanowanych i niezależnych od pracownika.
Urlop od siły wyższej dostępny jest w wymiarze dwóch dni roboczych lub 16 godzin pracy. Jeśli pracownik chce skorzystać z niego w nagłej sytuacji już podczas dnia w pracy, wówczas liczy się on na godziny. Godzinowy wymiar urlopu dotyczy także pracowników na niepełny etat.
Z urlopu od siły wyższej może skorzystać każdy pracownik na umowie o pracę, przy czym nie musi być on zatrudniony na pełen etat. Ponadto mogą z niego skorzystać także nauczyciele oraz:
- policjanci,
- strażacy,
- żołnierze zawodowi,
- funkcjonariusze Straży Granicznej,
- funkcjonariusze Służby Więziennej,
- funkcjonariusze Krajowej Administracji Skarbowej.
Warto zaznaczyć, że urlop od siły wyższej jest płatny w wymiarze 50 proc. wynagrodzenia. Ponadto nie przechodzi na następny rok, jak ma to miejsce z urlopem wypoczynkowym. Niewykorzystany przepada, jednak od nowego roku każdy pracownik ma ponownie dwa dni urlopu od siły wyższej.
Jeśli pracodawca uchyla się od udzielenia urlopu od siły wyższej, zgodnie z zapisami Kodeksu pracy grozi mu grzywna od 1000 do 30000 złotych.
Kiedy można skorzystać z urlopu od siły wyższej?
Urlop od siły wyższej przysługuje jedynie w sytuacjach wyjątkowych, które są pilne, dotyczą spraw rodzinnych, są spowodowane chorobą lub wypadkiem i wymagają natychmiastowej obecności pracownika. Przykładem może być wypadek własny lub bliskiej osoby w rodzinie, nagłe pogorszenie stanu zdrowia bliskiej osoby lub inne niezaplanowane sytuacje.
Pracownik nie może skorzystać z urlopu od siły wyższej np. na pogrzeb osoby bliskiej, czy dzień operacji. Obie sytuacje są zaplanowane, a ich data wiadoma z wyprzedzeniem. Wówczas może wziąć urlop na żądanie lub wypoczynkowy.
Jak skorzystać z urlopu od siły wyższej?
Artykuł 148. Kodeksu pracy nie definiuje dokładnie sposobu składania wniosku o urlop od siły wyższej. Ze względu na charakter tych wolnych dni wystarczy powiadomić pracodawcę najpóźniej w dniu wzięcia urlopu, dzwoniąc do niego lub wysyłając SMS.
Czy należy podawać powód wzięcia urlopu od siły wyższej? Na ten temat również nie ma informacji w Kodeksie pracy. Jednak pracodawca może wymagać od pracownika ujawnienia przyczyny wzięcia urlopu na podstawie zapisów Kodeksu cywilnego.
