Katastrofa smoleńska

Środa, 23 października 2024 (10:16)AktualizacjaŚroda, 9 kwietnia 2025 (09:29)

Katastrofa smoleńska to katastrofa lotnicza polskiego samolotu wojskowego Tu-154 M, do której doszło 10 kwietnia 2010 r. w Smoleńsku. W katastrofie zginęli wszyscy obecni na pokładzie samolotu, łącznie 96 osób, w tym prezydent RP Lech Kaczyński z małżonką Marią Kaczyńską. Była to druga pod względem liczby ofiar katastrofa w dziejach polskiego lotnictwa, a także największa pod względem liczby ofiar katastrofa w historii polskich Sił Powietrznych.

Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie /MARCIN BANASZKIEWICZ / FOTONEWS/Agencja FORUM

Katastrofa smoleńska - najważniejsze informacje

Data rozpoczęcia:10.04.2010
Miasto:Smoleńsk
Kraj:Rosja

Katastrofa smoleńska - przebieg

W sobotę, 10 kwietnia 2010 roku, polska delegacja udawała się na uroczystości 70. rocznicy zbrodni katyńskiej.

Samolot wystartował z warszawskiego lotniska wojskowego Okęcie przed godz. 7:30. Maszyna Tu-154M leciała do Smoleńska, skąd członkowie delegacji samochodami mieli udać się do Katynia, gdzie na godz. 9:30 zaplanowane były uroczystości rocznicowe.

O godz. 8:41. samolot rozbił się w pobliżu lotniska Smoleńsk-Siewiernyj. Zginęli wszyscy znajdujący się na pokładzie: 89 członków delegacji i 7 osób załogi Tu-154M.

Wśród ofiar byli: prezydent RP Lech Kaczyński z małżonką Marią Kaczyńską, ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, wicemarszałkowie Sejmu i Senatu, parlamentarzyści, dowódcy wszystkich Rodzajów Sił Zbrojnych RP, pracownicy Kancelarii Prezydenta, przedstawiciele ministerstw, duchowni, szefowie instytucji państwowych, a także funkcjonariusze Biura Ochrony Rządu.

Katastrofa w Smoleńsku - żałoba narodowa

Od 10-18 kwietnia 2010 r. trwała w Polsce żałoba narodowa w związku z katastrofą smoleńską.

Katastrofa smoleńska - przyczyna

Z końcowego raportu Komisji Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego z 29 lipca 2011 r. wynika, że "Przyczyną wypadku było zejście poniżej minimalnej wysokości zniżania, przy nadmiernej prędkości opadania, w warunkach atmosferycznych uniemożliwiających wzrokowy kontakt z ziemią i spóźnione rozpoczęcie procedury odejścia na drugi krąg". "Doprowadziło to do zderzenia z przeszkodą terenową, oderwania fragmentu lewego skrzydła wraz z lotką, a w konsekwencji do utraty sterowności samolotu i zderzenia z ziemią" - głosi raport.

Jak stwierdzono w raporcie komisji Jerzego Millera, okolicznościami sprzyjającymi katastrofie były:

niewłaściwa współpraca załogi i nadmierne obciążenie dowódcy;
niedostateczne przygotowanie załogi; jej niedostateczna wiedza o funkcjonowaniu systemów samolotu oraz ich ograniczeń;
niewłaściwe monitorowanie czynności członków załogi i brak reakcji na błędy;
nieprawidłowy dobór załogi;
nieskuteczny nadzór Dowództwa Sił Powietrznych nad szkoleniem w 36. pułku;
nieopracowanie w 36. pułku procedur dotyczących działań załogi;
sporadyczne zabezpieczanie lotów przez kontrolerów w ostatnim roku przy złej pogodzie i brak praktycznego przygotowania na wieży w Smoleńsku.

Ministerstwo Obrony Narodowej podkreśla, że raport sporządzony przez Komisję Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego to jedyny oficjalny dokument określający przebieg oraz faktyczne przyczyny katastrofy z 10 kwietnia 2010 r.

Katastrofa smoleńska - kontrowersje

W 2016 r. Antoni Macierewicz stanął na czele podkomisji do spraw ponownego zbadania przyczyn katastrofy smoleńskiej. Grupa kilkukrotnie wskazywała w swoich pracach, że w Smoleńsku doszło do eksplozji na pokładzie samolotu.

Po zmianie władzy w 2023 roku wicepremier, szef resortu obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz zdecydował o likwidacji podkomisji smoleńskiej. Wicepremier zarządził także kontrolę działań, jakie grupa kierowana przez Macierewicza podejmowała na przestrzeni ostatnich lat. Członkom podkomisji zostały cofnięte wszelkie upoważnienia i pełnomocnictwa.

Władysław Kosiniak-Kamysz ujawnił, że koszty działania tego organu szacuje się na ponad 70 milionów złotych.

Katastrofa smoleńska - śledztwo i ekshumacje

W latach 2016-2018 przeprowadzono ekshumację 83 ofiar katastrofy (9 ciał było ekshumowanych wcześniej, a 4 ofiary zostały skremowane). Władze przeprowadziły sekcję zwłok w celu ustalenia przyczyn katastrofy, sprawdzając również wersję ewentualnego wybuchu na pokładzie samolotu.

Na ekshumację nie wyraziły zgody dwie wdowy - Ewa Solska i Małgorzata Rybicka, które zaskarżyły decyzję prokuratury do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. We wrześniu 2018 roku ETPC w Strasburgu orzeł, że ekshumacje ofiar katastrofy smoleńskiej, bez zgody ich rodziny były naruszeniem Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

ETC przyznał obu rodzinom po 16 tys. euro zadośćuczynienia.

15. rocznica katastrofy smoleńskiej - obchody

W programie obchodów 15. rocznicy katastrofy smoleńskiej 10 kwietnia 2025 r. znalazła się msza św. w katedrze na Wawelu z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy oraz złożenie wieńca przed sarkofagiem pary prezydenckiej Marii i Lecha Kaczyńskich w krypcie na Wawelu w Krakowie

Następnie przewidziano złożenie przez prezydenta Andrzeja Dudę wieńców przy grobach: ostatniego prezydenta na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, ks. Józefa Jońca, ks. Zdzisława Króla, ks. Andrzeja Kwaśnika oraz przy tablicy upamiętniającej ofiary katastrofy smoleńskiej, które znajdują się w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie.

O godzinie 13 zaplanowano złożenie wieńców przez prezydenta m.in. przed pomnikiem Ofiar Katastrofy Smoleńskiej oraz na grobach ofiar katastrofy na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

W programie obchodów znalazło się zapalenie przez prezydenta Andrzeja Dudę zniczy przed pomnikiem Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 roku i pod pomnikiem prezydenta Lecha Kaczyńskiego na pl. Piłsudskiego w Warszawie, a także złożenie wieńca pod tablicą poświęconą Lechowi Kaczyńskiemu na Pałacu Prezydenckim na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie.

Wieczorem zaplanowano mszę świętą w Bazylice Archikatedralnej pw. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela w Warszawie z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy wraz z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą.

Temat Katastrofa smoleńska znajdziesz również w serwisie: Film

Katastrofa smoleńska - Wiadomości

Czwartek, 10 kwietnia 2025 (18:59)

- To już 15 lat od kiedy Polska reagowała na to, co się stało. Na to, co opisywano wtedy w sposób skrajnie kłamliwy, a co było w istocie (...) zamachem - mówił w 15. rocznicę katastrofy smoleńskiej...

Czwartek, 10 kwietnia 2025 (18:00)

- Katastrofa smoleńska to wciąż wielka, niezabliźniona rana w sercach rodzin, bliskich i przyjaciół zmarłych. Olbrzymią stratę poniosła cała RP, my wszyscy Polacy. (...) Rosyjska ziemia znów...

Czwartek, 10 kwietnia 2025 (16:39)

Antoni Macierewicz chciał zniszczyć lub zabrać jeden z wieńców złożonych pod pomnikiem smoleńskim na placu Piłsudskiego. W sprawie interweniowała jednak strzegąca monumentu policja. Polityk...

Czwartek, 10 kwietnia 2025 (11:32)

10 kwietnia 2010 roku w katastrofie pod Smoleńskiem zginęło 96 osób, w tym prezydent Lech Kaczyński wraz z małżonką. Poniższa fotogaleria pokazuje, jak wyglądały kolejne dni narodowej żałoby - od...

Czwartek, 10 kwietnia 2025 (11:01)

- 85 lat temu u Sowietów zapadła jedna z najokrutniejszych decyzji wymierzonych w egzystencjalne fundamenty państwa polskiego - powiedział w czwartek szef MON. Władysław Kosiniak-Kamysz podziękował...

Czwartek, 10 kwietnia 2025 (08:29)

Na przełomie kwietnia i maja Prokuratura Krajowa skieruje do sądu wnioski o zastosowanie tzw. aresztu poszukiwawczego wobec ponad 40 rosyjskich biegłych medyków sądowych. Sprawa dotyczy...

Czwartek, 10 kwietnia 2025 (08:22)

- Mam nadzieję, że prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski posłuchał w jakieś mierze wezwania kandydata na prezydenta Polski Karola Nawrockiego i może dlatego dzisiaj było spokojniej. Chociaż teraz...

Czwartek, 10 kwietnia 2025 (08:01)

Teorie o zamachu, miesięcznice i podziały społeczne. Od katastrofy smoleńskiej mija 15 lat. Z profesorem Rafałem Chwedorukiem, politologiem z Uniwersytetu Warszawskiego rozmawiamy o tym, jakie...

Czwartek, 10 kwietnia 2025 (07:14)

Andrzej Duda w rocznicę katastrofy w Smoleńsku przypomniał, że polska delegacja leciała tam, aby "zadać kłam propagandzie sowieckiej, która przez lata realizowała tzw. kłamstwo katyńskie". - Nigdy...

Katastrofa smoleńska - Wideo

Niedziela, 30 marca 2025 (13:46)

- Do katastrofy, do rozdzielenia wizyt doprowadziła polityka Donalda Tuska - ocenił w "Śniadaniu Rymanowskiego w Polsat News i Interii" Radosław Fogiel z PiS. Monika Rosa zarzuciła, że jego partia...

Poniedziałek, 10 kwietnia 2023 (12:47)

Kamery Polsat News uchwyciły moment policyjnej interwencji przed Pomnikiem Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 roku. Doszło do niej na placu Piłsudskiego w Warszawie, gdzie znajduje się monument. W...

Poniedziałek, 5 grudnia 2022 (09:25)

- Przyszły rok to rok absolutnie decydujący. Jeśli chodzi o przygotowania do wyborów, to ostatnia prosta już się zaczęła - powiedział Cezary Tomczyk z PO w programie ''Graffiti". - Chcemy zmienić...