Reklama

Katastrofa smoleńska

Środa, 23 października 2024 (10:16)AktualizacjaŚroda, 9 kwietnia 2025 (09:29)

Katastrofa smoleńska to katastrofa lotnicza polskiego samolotu wojskowego Tu-154 M, do której doszło 10 kwietnia 2010 r. w Smoleńsku. W katastrofie zginęli wszyscy obecni na pokładzie samolotu, łącznie 96 osób, w tym prezydent RP Lech Kaczyński z małżonką Marią Kaczyńską. Była to druga pod względem liczby ofiar katastrofa w dziejach polskiego lotnictwa, a także największa pod względem liczby ofiar katastrofa w historii polskich Sił Powietrznych.

Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie
Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie /MARCIN BANASZKIEWICZ / FOTONEWS/Agencja FORUM

Katastrofa smoleńska

  • Data rozpoczęcia:10.04.2010
  • Miasto:Smoleńsk
  • Kraj:Rosja

Katastrofa smoleńska - przebieg

W sobotę, 10 kwietnia 2010 roku, polska delegacja udawała się na uroczystości 70. rocznicy zbrodni katyńskiej.

Samolot wystartował z warszawskiego lotniska wojskowego Okęcie przed godz. 7:30. Maszyna Tu-154M leciała do Smoleńska, skąd członkowie delegacji samochodami mieli udać się do Katynia, gdzie na godz. 9:30 zaplanowane były uroczystości rocznicowe.

O godz. 8:41. samolot rozbił się w pobliżu lotniska Smoleńsk-Siewiernyj. Zginęli wszyscy znajdujący się na pokładzie: 89 członków delegacji i 7 osób załogi Tu-154M.

Wśród ofiar byli: prezydent RP Lech Kaczyński z małżonką Marią Kaczyńską, ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, wicemarszałkowie Sejmu i Senatu, parlamentarzyści, dowódcy wszystkich Rodzajów Sił Zbrojnych RP, pracownicy Kancelarii Prezydenta, przedstawiciele ministerstw, duchowni, szefowie instytucji państwowych, a także funkcjonariusze Biura Ochrony Rządu.

Katastrofa w Smoleńsku - żałoba narodowa

Od 10-18 kwietnia 2010 r. trwała w Polsce żałoba narodowa w związku z katastrofą smoleńską.

Katastrofa smoleńska - przyczyna

Z końcowego raportu Komisji Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego z 29 lipca 2011 r. wynika, że "Przyczyną wypadku było zejście poniżej minimalnej wysokości zniżania, przy nadmiernej prędkości opadania, w warunkach atmosferycznych uniemożliwiających wzrokowy kontakt z ziemią i spóźnione rozpoczęcie procedury odejścia na drugi krąg". "Doprowadziło to do zderzenia z przeszkodą terenową, oderwania fragmentu lewego skrzydła wraz z lotką, a w konsekwencji do utraty sterowności samolotu i zderzenia z ziemią" - głosi raport.

Jak stwierdzono w raporcie komisji Jerzego Millera, okolicznościami sprzyjającymi katastrofie były:
  • niewłaściwa współpraca załogi i nadmierne obciążenie dowódcy;
  • niedostateczne przygotowanie załogi; jej niedostateczna wiedza o funkcjonowaniu systemów samolotu oraz ich ograniczeń;
  • niewłaściwe monitorowanie czynności członków załogi i brak reakcji na błędy;
  • nieprawidłowy dobór załogi;
  • nieskuteczny nadzór Dowództwa Sił Powietrznych nad szkoleniem w 36. pułku;
  • nieopracowanie w 36. pułku procedur dotyczących działań załogi;
  • sporadyczne zabezpieczanie lotów przez kontrolerów w ostatnim roku przy złej pogodzie i brak praktycznego przygotowania na wieży w Smoleńsku.  
Ministerstwo Obrony Narodowej podkreśla, że raport sporządzony przez Komisję Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego to jedyny oficjalny dokument określający przebieg oraz faktyczne przyczyny katastrofy z 10 kwietnia 2010 r.

Katastrofa smoleńska - kontrowersje

W 2016 r. Antoni Macierewicz stanął na czele podkomisji do spraw ponownego zbadania przyczyn katastrofy smoleńskiej. Grupa kilkukrotnie wskazywała w swoich pracach, że w Smoleńsku doszło do eksplozji na pokładzie samolotu.

Po zmianie władzy w 2023 roku wicepremier, szef resortu obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz zdecydował o likwidacji podkomisji smoleńskiej. Wicepremier zarządził także kontrolę działań, jakie grupa kierowana przez Macierewicza podejmowała na przestrzeni ostatnich lat. Członkom podkomisji zostały cofnięte wszelkie upoważnienia i pełnomocnictwa.

Władysław Kosiniak-Kamysz ujawnił, że koszty działania tego organu szacuje się na ponad 70 milionów złotych.

Katastrofa smoleńska - śledztwo i ekshumacje

W latach 2016-2018 przeprowadzono ekshumację 83 ofiar katastrofy (9 ciał było ekshumowanych wcześniej, a 4 ofiary zostały skremowane). Władze przeprowadziły sekcję zwłok w celu ustalenia przyczyn katastrofy, sprawdzając również wersję ewentualnego wybuchu na pokładzie samolotu.

Na ekshumację nie wyraziły zgody dwie wdowy - Ewa Solska i Małgorzata Rybicka, które zaskarżyły decyzję prokuratury do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. We wrześniu 2018 roku ETPC w Strasburgu orzeł, że ekshumacje ofiar katastrofy smoleńskiej, bez zgody ich rodziny były naruszeniem Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

ETC przyznał obu rodzinom po 16 tys. euro zadośćuczynienia.

15. rocznica katastrofy smoleńskiej - obchody

W programie obchodów 15. rocznicy katastrofy smoleńskiej 10 kwietnia 2025 r. znalazła się msza św. w katedrze na Wawelu z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy oraz złożenie wieńca przed sarkofagiem pary prezydenckiej Marii i Lecha Kaczyńskich w krypcie na Wawelu w Krakowie

Następnie przewidziano złożenie przez prezydenta Andrzeja Dudę wieńców przy grobach: ostatniego prezydenta na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, ks. Józefa Jońca, ks. Zdzisława Króla, ks. Andrzeja Kwaśnika oraz przy tablicy upamiętniającej ofiary katastrofy smoleńskiej, które znajdują się w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie.

O godzinie 13 zaplanowano złożenie wieńców przez prezydenta m.in. przed pomnikiem Ofiar Katastrofy Smoleńskiej oraz na grobach ofiar katastrofy na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

W programie obchodów znalazło się zapalenie przez prezydenta Andrzeja Dudę zniczy przed pomnikiem Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 roku i pod pomnikiem prezydenta Lecha Kaczyńskiego na pl. Piłsudskiego w Warszawie, a także złożenie wieńca pod tablicą poświęconą Lechowi Kaczyńskiemu na Pałacu Prezydenckim na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie.

Wieczorem zaplanowano mszę świętą w Bazylice Archikatedralnej pw. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela w Warszawie z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy wraz z małżonką Agatą Kornhauser-Dudą.
Temat Katastrofa smoleńska znajdziesz również w serwisie: Film

Katastrofa smoleńska - Wiadomości

Katastrofa smoleńska - Wideo