Tomasz Terlikowski: Dotychczasowa forma Kościoła rozpada się na naszych oczach

Socjolożka Uniwersytetu Warszawskiego dr hab. Karolina Wigura i filozof, katolicki publicysta dr Tomasz Terlikowski wspólnie napisali książkę "Polka ateistka kontra Polak katolik". To niezwykłe zderzenie dwóch światopoglądów - w formie dialogu i szukania wspólnych płaszczyzn. W książce dyskutują m.in. o aborcji, Kaczyńskim, Tusku, ateizmie czy wojnie.

- Jesteśmy osobami, które w swojej biografii intelektualnej ewoluują. Tak się zdarzyło, że dzięki temu, że siedzieliśmy razem w programie telewizyjnym, zupełnie niezwiązanym z polityką, bo o kulturze, otworzyło się pewne okno rozmowy - opowiada Wigura.

Rozmówcy Piotra Witwickiego odnosili się do sugestii, że Terlikowski to obecnie "letni katolik", nieprzypominający samego siebie sprzed kilkunastu lat. Sam zainteresowany podkreśla, że nigdy nie odmawiał dyskusji z osobami o przeciwnych poglądach. Ale przyznaje, że na przestrzeni ostatnich lat wstrząsnęły nim relacje osób głęboko skrzywdzonych przez Kościół.

- Wiele z tych rzeczy mogło się dziać, dlatego że istniał pewien system - system, który sam siebie zsakralizował. Karolina opowiada w książce: "Byłam świadkiem, jak moje (nastoletnie - przyp. red.) koleżanki były wykorzystywane seksualnie przez księdza. Ja wtedy nie wiedziałam, że to jest wykorzystanie i one wtedy tego nie wiedziały". Ja takich historii słyszałem "ileś", czasami dużo gorszych jak np. duchowny zdejmuje pas i tym pasem całą noc, on, a potem inni członkowie wspólnoty religijnej, biją po gołej skórze jedną z dziewczyn - relacjonuje Terlikowski.

- Równocześnie widziałem, jak system, jak model działania, jak sakralizacja instytucji powoduje, że ludzie byli na to ślepi - dodaje.

Co gorsze, jak wskazuje katolicki publicysta, ofiary słyszą od hierarchów, że powinny się wstydzić. Terlikowski wspomina rozmowę z jedną z ofiar księdza, która usłyszała od jego przełożonych: "Jesteś współwinna, a my teraz musimy po was sprzątać".

- Ten model kościelności, który znaliśmy, on się na Zachodzie już rozpadł, a w Polsce rozpada się na naszych oczach. Można uciec w jakąś formę "nie chcę tego widzieć i bronię tego, co było", ale ja tak nie potrafię - mówi Tomasz Terlikowski.

Publicysta przypomina, że największymi wrogami Jezusa byli przedstawiciele "władz religijnych tamtych czasów". I deklaruje: - Jeśli pytasz, czy wierzę w Boga, to powiedziałbym: chyba nigdy tak bardzo jak teraz. To wcale nie oznacza, że nie mam świadomości [krzywdy wyrządzanej przez Kościół].

Goście videocastu Piotra Witwickiego odnosili się do zjawiska przerabiania budynków kościelnych na kluby, bary, księgarnie itp.

- To już się zaczęło dziać w Polsce. Jesteśmy w bardzo głębokim procesie sekularyzacyjnym. Kościół katolicki z wielu przyczyn znajduje się w kryzysie. Część z tych przyczyn wskazuje Tomek, kiedy mówi o kondycji moralnej Kościoła jako instytucji - mówi Karolina Wigura.

Podkreśla, że Kościół został obnażony przez "falę transparentności", która m.in. zmiotła z urzędów wielu czołowych polityków.

- Media społecznościowe sprawiły, że jednostki, które mówią, zaczęły być słyszane. Jednostka ma potencjalnie równie silny głos jak duża instytucja - zwraca uwagę.

Terlikowski zaznaczył, że desakralizacja budynków kościelnych to dla niego bolesne doświadczenie.

- Ludzie przynosili tam swój wysiłek, ból, radość, przeżywali tam najpiękniejsze i najtrudniejsze chwile swojego życia... to miejsce przestaje istnieć. Nie masz, gdzie wrócić. (...) Gdyby mój kościół w Warszawie został przerobiony na bar, byłoby to dla mnie bardzo trudne doświadczenie - wskazał.