Utwór Bolesława Prusa to nowela nawiązująca do klasycznego wzorca ów gatunku, stworzonego przez Giovanniego Boccaccia w "Dekameronie". Jest niewielkich rozmiarów, charakteryzuje się rygorystycznie i sprawnie skrojoną akcją główną, silnie udramatyzowaną i zmierzającą do jednoznacznego rozwiązania - puenty. Fabuła jest jednowątkowa, a liczba postaci ograniczona. Brak też opisów, charakterystyk, komentarzy, epizodów.
Gatunek ów został ukształtowany we Włoszech w XIV - XVI wieku w okresie renesansu. Jego rozkwit przypada w literaturze europejskiej na wiek XIX (Hoffman, Czechow). W Polsce nowela rozwinęła się w okresie realizmu, w II połowie XIX wieku (obok Bolesława Prusa warto wymienić Henryka Sienkiewicza, Marię Konopnicką, Elizę Orzeszkową, Stefana Żeromskiego).
W "Kamizelce" można wyróżnić, zgodnie z teorią sokoła, motyw stale przewijający się przez utwór. Jest nim tytułowa kamizelka. Stanowi ona pretekst dla narratora do retrospektywnego spojrzenia na historię urzędnika (poprzedniego właściciela kamizelki) i jego żony.
Ów kamizelka to symbol miłości dwojga ludzi, symbol bolesnych spraw człowieka, najcenniejszy i jedyny przedmiot, który towarzyszy urzędnikowi oraz jego żonie od początku do końca. Kamizelka kłamie w potrzebie, staje się miernikiem choroby mężczyzny, jest ważną cząstką życia małżeństwa.
