Aleksiej Nawalny

Aleksiej Nawalny w 1998 roku ukończył Wydział Prawa Uniwersytetu Przyjaźni Narodów im. Patrice'a Lumumby w Moskwie. Oprócz prawa, studiował także finanse na Akademii Finansów przy Rządzie Federacji Rosyjskiej, którą ukończył w 2001 roku, specjalizując się w operacjach giełdowych i papierach wartościowych.

Aleksiej Nawalny po ukończeniu studiów prawniczych pracował w różnych kancelariach prawnych, reprezentując klientów przed sądami.

Aleksiej Nawalny był aktywnym blogerem, publikującym materiały na temat korupcji oraz nieprawidłowości w administracji publicznej. Jego platforma internetowa stała się miejscem ujawniania nieprawidłowości, a jego filmy na YouTube zdobyły miliony wyświetleń.

Działalność Aleksieja Nawalnego przyczyniła się do wzrostu świadomości społecznej na temat korupcji oraz mobilizacji obywateli do działania. Aleksiej Nawalny nagłośnił między innymi sprawę ropociągu WSTO oraz aferę związaną z majątkiem Dmitrija Miedwiediewa, co przyczyniło się do wzrostu jego popularności.

Aleksiej Nawalny wykorzystał media społecznościowe jako platformę do komunikacji i organizacji protestów, co pozwoliło mu dotrzeć do szerokiego grona odbiorców. Jego kampanie, takie jak hasło "partia oszustów i złodziei" odnoszące się do partii Jedna Rosja, zyskały dużą popularność i stały się symbolem oporu przeciwko rządom Władimira Putina.

W 2011 roku Aleksiej Nawalny założył Fundację Walki z Korupcją (FBK), dzięki której ujawniał nieprawidłowości w rosyjskim rządzie. Organizacja ta prowadziła szczegółowe śledztwa dotyczące korupcji, a jej raporty i filmy przyciągnęły uwagę zarówno mediów, jak i opinii publicznej. Prowadził m.in. kampanie dotyczące korupcji m.in. Władimira Putina, prokuratora generalnego Jurija Czajki, Dmitrija Pieskowa - rzecznika Kremla, premiera Michaiła Miszustina czy głównego kremlowskiego propagandysty Władimira Sołowjowa.

W 2012 roku został wybrany do rady nadzorczej Aerofłotu. Jego celem było zwalczanie korupcji w przedsiębiorstwie, jednak jego kadencja została zakończona w 2013 roku.

Zyskał międzynarodowe uznanie, otrzymał m.in. Nagrodę im. Sacharowa od Parlamentu Europejskiego w 2021 roku za walkę o prawa człowieka i demokrację.

W 2013 roku Aleksiej Nawalny brał udział w wyborach na mera Moskwy, zdobywając 27 proc. głosów i zajmując drugie miejsce. Był to znaczący sukces dla opozycji, która miała ograniczony dostęp do mediów.

W 2015 roku Aleksiej Nawalny próbował zarejestrować własną partię polityczną pod nazwą Partia Postępu, jednak jego inicjatywa została zablokowana przez rosyjskie ministerstwo sprawiedliwości.

W 2018 roku ogłosił zamiar kandydowania w wyborach prezydenckich, ale Centralna Komisja Wyborcza odmówiła rejestracji jego kandydatury z powodu wcześniejszych wyroków skazujących.

20 sierpnia 2020 roku Aleksiej Nawalny został najprawdopodobniej otruty, gdy leciał samolotem z Tomska do Moskwy. Po przymusowym lądowaniu trafił do szpitala w Omsku, a następnie w stanie śpiączki przewieziono go do szpitala w Berlinie.

2 września 2020 r. niemieckie władze poinformowały, że Aleksiej Nawalny został otruty środkiem o nazwie nowiczok. Brytyjska witryna dziennikarstwa śledczego Belingcat ustaliła, że odpowiedzialny za to zdarzenie może być wydział FSB zajmujący się środkami chemicznymi. Ustalono także, że już wcześniej w tym samym roku miała miejsce inna, nieudana próba otrucia Aleksieja Nawalnego, wskutek której podobne, ale lżejsze objawy wystąpiły u jego żony.

Po powrocie do zdrowia Aleksiej Nawalny dzwonił do ustalonych agentów FSB. Nagraną rozmowę z Konstantinem Kudriawcewem upublicznił 21 grudnia 202 r. w portalu YouTube, a ustalone nazwiska agentów uczestniczących w zamachu na jego życie i zacieraniu śladów opublikował w publicznie dostępnym dokumencie.

Po powrocie do kraju z Niemiec z leczenia po próbie otrucia,został aresztowany 18 stycznia 2021 roku na moskiewskim lotnisku Szeremietiewo. Amnesty International uznało Aleksieja Nawalnego za więźnia sumienia i wystosowało apel o zwolnienie z więzienia. Jego zatrzymanie miało związek z wnioskiem Federalnej Służby Więziennej o zamianę wyroku w zawieszeniu na rzeczywisty wyrok więzienia, co miało miejsce w kontekście sprawy Yves Rocher z 2014 roku. 

W styczniu 2021 r. została opublikowana na stronie internetowej dokumentacja dotycząca budowy rezydencji Włądimira Putina w Gelendżyku w Kraju Krasnodarskim. 28 lutego 2021 r. Aleksiej Nawalny miał być przewieziony do kolonii karnej w Pokrowie, a następnie został skazany na 9 lat kolonii karnej i grzywnę wysokości 1,2 mln rubli. Rzekome przestępstwa, które zgodnie z zarzutami z października miał popełnić to m.in. założenie i finansowanie ekstremistycznej organizacji.

4 sierpnia 2023 r. Aleksieja Nawalnego skazano na kolejną karę - 19 lat pobytu w kolonii karnej. Początkowo był przetrzymywany w ciężkiej Kolonii Karnej nr 6 w Mielechowie, a następnie w kolonii karnej IK-3 w Charpie w Jamalsko-Nienieckim Okręgu Autonomicznym. W trakcie swojego pobytu w kolonii karnej Aleksiej Nawalny zmagał się z trudnymi warunkami życia, które kwestionowali jego prawnicy. Miał także problemy zdrowotne, które były wynikiem wcześniejszego otrucia oraz surowych warunków życia. Dysydent był m.in. wielokrotnie osadzany w izolacji w karcerze. Władze rosyjskie niejednokrotnie ignorowały jego prośby o pomoc medyczną.

Opozycjonista podczas pobytu w odosobnieniu założył związek zawodowy w kolonii karnej, w której odsiadywał wyrok. Pozwał także kolonię karną do sądu.

Aleksiej Nawalny zmarł 16 lutego 2024 roku w kolonii karnej. Jego śmierć wywołała międzynarodowe oburzenie i protesty, a wiele państw oraz organizacji międzynarodowych potępiło działania rosyjskich władz, które twierdziły, że Aleksiej Nawalny zmarł po zasłabnięciu podczas spaceru. Po śmierci dysydenta pojawiły się doniesienia o innych możliwych przyczynach zgonu: zakrzepie krwi, możliwym podtruwaniu. Rosyjski "The Insider" twierdził, że nienaturalne przyczyny zgonu Aleksieja Nawalnego miały być ukrywane przez władze.

Pogrzeb Aleksieja Nawalnego miał miejsce 1 marca 2024 r. na cmentarzu Borysowskim w Moskwie. Wcześniej odprawione zostało nabożeństwo w cerkwi Ikony Matki Bożej "Ukój Mój Smutek".

Aleksiej Nawalny miał mieszane rosyjsko-ukraińskie pochodzenie. W sierpniu 2000 roku wziął ślub z Juliją Abrosimową. Miał z nią dwoje dzieci: córkę Darię (ur. 6 września 2001) i syna Zachara (ur. 28 marca 2008).