Moskwa

Najstarsze ślady osadnictwa na terenie dzisiejszej Moskwy datowane są na IV w. p. n. e. Natomiast w IX w. obszar ten był zajmowany przez osadę muromską, która w 862 roku znalazła się w granicach Rusi. 

Pierwsza wzmianka o założeniu Moskwy pochodzi z 1147 roku. Jest to dokument autorstwa kniazia Jurija Dołgorukija o nakazie zbudowania na Wzgórzu Borowickim drewnianej baszty, która zapoczątkowała Kreml moskiewski. 

W 1213 roku Moskwa została stolicą Księstwa Moskiewskiego. Duży rozwój miasta nastąpił w II połowie XIV w., pod rządami Iwana I Kality. 

Od XV w. do I połowy XVIII w. Moskwa była stolicą Rosji. W 1712 roku za sprawą cara Piotra I stolicą Rosji został Petersburg. Ważnym wydarzeniem w dziejach Moskwy była data 5-7 września 1812 roku, gdy Napoleon Bonaparte pokonał armię rosyjską w wielkiej bitwie pod Borodino. 

W wyniku wygranej bitwy 14 września 1812 r. francuski przywódca zajął Moskwę. Chwilę po tym w mieście wybuchła seria pożarów, trawiąc drewnianą zabudowę. W 1918 r. z rozkazu bolszewików stolica rosyjska ponownie została przeniesiona do Moskwy. 

W latach 1918-1919 miasto było centrum kierowniczym światowego ruchu komunistycznego. W czasie II wojny światowej jednym najtragiczniejszych wydarzeń był atak Niemiec na Rosję i bitwa o Moskwę (30 wrześnie 1941 - 7 stycznia 1942). Starcie ostatecznie zakończyło się klęską Niemiec, jednak obie strony poniosły olbrzymie straty. W bitwie o Moskwę udział brało ok. 7 mln żołnierzy, z czego ok. 2,5 mln poległo.

Po drugiej wojnie światowej Moskwa na nowo zaczęła się dynamicznie rozwijać. W 1945 r. w mieście uruchomiono pierwszą linię metra (dziś jest 16 linii i ponad 260 stacji).

Miasto stało się siedzibą największych globalnych koncernów przemysłowych. W 1989 roku w rosyjskiej stolicy powstał Gazprom, największy na świecie koncern wydobywający gaz ziemny. W 1991 roku powstało przedsiębiorstwo Łukoil, który jest drugim największym producentem ropy naftowej w Rosji. W 1993 r. w Moskwie utworzono przedsiębiorstwo państwowe Transnieft, największa sieć rurociągów ropy naftowej na świecie, Rosnieft - państwowy koncern działający w branży petrochemicznej, a także Restelkom - rosyjskie przedsiębiorstwo telekomunikacyjne.

Moskwa jest także dużym ośrodkiem finansowym. Od 1841 roku działa tam Sberbank - największy bank w Rosji i Europie Wschodniej. W Moskwie są cztery lotniska dla lotów cywilnych: Moskwa Szeremietiewo, Moskwa Wnukowo, Moskwa Żukowskij oraz Moskwa Domodiedowo.

Ważnym wydarzeniem w Moskwie jest coroczna parada wojskowa, która odbywa się 9 maja na Placu Czerwonym. Upamiętnia ona zwycięstwo nad Niemcami i zakończenie II wojny światowej. 

Pierwsza defilada wojskowa odbyła się po zakończeniu wojny w 1945 roku. Jej gospodarzem był Marszałek Związku  Radzieckiego Gieorgij Żukow.

Nazwa miasta pochodzi od nazwy rzeki, która przez nie przepływa - Moskwa. Plac Czerwony w Moskwie został wybudowany w latach 1555-1561 z rozkazu Iwana IV (najgroźniejszego rosyjskiego cara) jako upamiętnienie wygranej wojny z Tatarami. 

Nazwa "Plac Czerwony" pochodzi od starosłowiańskiego przymiotnika "piękny", "urodziwy" i nie ma nic wspólnego z czerwonym kolorem murów sąsiedniego Kremla.

W 2011 r. w Moskwie było najwięcej na świecie miliarderów . Według miesięcznika Forbes było ich 79. Natomiast w tym samym rankingu w 2024 roku Moskwa znalazła się na 2. miejscu (za Nowym Jorkiem) z liczbą 74 miliarderów.

Kreml i Plac Czerwony w Moskwie od 1990 roku znajdują się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Na placu Czerwonym znajdują się m.in. największy na świecie dzwon Car-kołokoł z 1735 r. oraz jedna z największych na świecie - armata Car Puszka z 1586 r., a także Sobór Wasyla Błogosławionego. 

W Moskwie jest ponad 600 świątyń różnych wyznań, w tym: Sobór Chrystusa Zbawiciela - największa na świecie cerkiew prawosławna, Monaster Daniłowski z 1283 r. - najstarszy prawosławny moskiewski klasztor, siedziba patriarchy Moskwy i całej Rusi oraz Sobór Kazańskiej Ikony Matki Bożej. 

W Moskwie warto także zwiedzić: Teatr Bolszoj, Zaryadye Park, Wzgórza Worobiowe, Moskiewskie City, Pomnik Minina i Pożarskiego, Ulica Arbat, a także Dom handlowy GUM.