Reklama

Weto prezydenckie

Poniedziałek, 8 września 2025 (12:29)AktualizacjaPoniedziałek, 8 września 2025 (15:31)

Weto jest prawem sprzeciwu wobec aktu prawnego. Z języka łacińskiego veto tłumaczymy jako "nie pozwalam". W polskim porządku konstytucyjnym prezydent może odmówić podpisania ustawy uchwalonej przez Sejm, co skutkuje jej zawetowaniem jako całości. Weto nie ma charakteru selektywnego, a prezydent nie może zakwestionować tylko wybranych części kwestionowanej ustawy.

Prezydent Karol Nawrocki podczas wygłaszania oświadczenia dotyczącego zawetowanej ustawy
Prezydent Karol Nawrocki podczas wygłaszania oświadczenia dotyczącego zawetowanej ustawy/Tomasz Jastrzebowski/Reporter

Weto prezydenckie

  • Prezydent może zawetować ustawę uchwaloną przez parlament, co wstrzymuje jej wejście w życie. 
  • Sejm może odrzucić weto prezydenta większością 3/5 głosów przy obecności co najmniej połowy posłów (tzw. większość kwalifikowana 276 głosów "za"). 
  • Weto prezydenta jest jednym z najważniejszych narzędzi równowagi i kontroli między władzą ustawodawczą a wykonawczą.

Weto prezydenckie - kiedy prezydent może je ogłosić?

Prezydent ma wyznaczony określony czas na podjęcie decyzji wobec uchwalonej ustawy. W przypadku ustaw standardowych termin ten wynosi 21 dni od momentu ich przedstawienia.

W odniesieniu do ustaw pilnych oraz budżetowych okres ten jest skrócony do 7 dni, co ma na celu przyspieszenie procesu legislacyjnego i zapewnienie sprawnego funkcjonowania państwa. 

Co może zrobić prezydent, zanim ogłosi weto?

Zanim prezydent zdecyduje, czy podpisać ustawę, może poprosić Trybunał Konstytucyjny, by sprawdził, czy jest ona zgodna z Konstytucją

Jeśli Trybunał Konstytucyjny potwierdzi zgodność, prezydent musi ustawę podpisać i nie może ogłosić weta. Gdyby jednak cały dokument okazał się niezgodny z Konstytucją, prezydent ma prawo odmówić jego podpisania. 

Zdarza się też, że problem dotyczy tylko kilku przepisów, wtedy prezydent, po uzgodnieniu z Marszałkiem Sejmu, może je pominąć, a resztę ustawy podpisać

Weto prezydenckie - co dzieje się dalej? 

Jeśli prezydent zawetuje ustawę, trafia ona z powrotem do Sejmu. Posłowie mogą ją wtedy przyjąć jeszcze raz, ale potrzeba do tego większej większości, co najmniej 3/5 głosów przy obecności połowy posłów. 

Gdy uda się to osiągnąć, prezydent ma obowiązek podpisać ustawę w ciągu 7 dni i zarządzić jej publikację w Dzienniku Ustaw

Weto prezydenckie w systemie demokracji 

Weto jest narzędziem, które pozwala zachować równowagę między rządem a prezydentem. Dzięki niemu ustawy nie mogą być uchwalane w pośpiechu, a obie strony sceny politycznej muszą ze sobą współpracować. 

Weto pomaga w negocjacjach i pilnowaniu jakości prawa. Jednak, jeśli prezydent korzysta z tego prawa zbyt często, może to prowadzić do blokowania prac parlamentu i politycznego impasu

Weto prezydenckie - historia

W XVII i XVIII wieku w Polsce obowiązywało tzw. liberum veto, które pozwalało pojedynczemu posłowi zablokować decyzje całego sejmu.

W czasach współczesnych z prawa weta korzystali m.in.: Aleksander Kwaśniewski, który użył go 35 razy i Andrzej Duda, który skorzystał z niego 9 razy.

W sierpniu 2025 r. prezydent Karol Nawrocki skorzystał z prawa weta wobec trzech ustaw. Dotyczyły one m.in. 
  • zmian w kodeksie karnym skarbowym, 
  • ordynacji podatkowej 
  • oraz regulacji związanych z pomocą dla obywateli Ukrainy.

Weto prezydenckie - Wiadomości

Sobota, 8 listopada 2025 (22:59)
Paulina Hennig-Kloska odpowiedziała na prezydenckie weto do ustawy o utworzeniu Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry. W oświadczaniu minister klimatu wskazała szereg kontrargumentów. Prezydent Karol...

Weto prezydenckie - Wideo

Czwartek, 28 sierpnia 2025 (15:43)
Choć Karola Nawrockiego w wyścigu o najwyższy urząd w państwie wystawiło PiS, w nowym odcinku "Politycznego WF-u" padła teza: jest on prezydentem Konfederacji. Dlaczego? Mówią o tym Marcin Fijołek...